تسهیلگری چیست و چگونه این مهارت را در خود تقویت کنیم؟

در بسیاری از مواقع ممکن است در شرایطی قرار بگیرید که موضوع صحبت یک جمع یا جلسه که از قبل تعیین شده است، به طور کامل عوض شود یا به دلایل مختلف دیگر تنش‌های شدیدی در جلسه ایجاد شود. در این مواقع حضور شخصی که بتواند شرایط را مدیریت کند و از شدت تنش‌ها بکاهد دارای اهمیت بسیار زیادی است. این فرد در واقع همان تسهیلگر است. تسهیلگری به مجموعه مهارت‌هایی گفته می‌شود که می‌تواند، به شما کمک کند تا به گروه‌های مختلفی از افراد کمک کنید تا بتوانند به طور مؤثر و کارآمد با یکدیگر کار کنند.

جالب است بدانید که تسهیل‌گری در واقع یکی از زیر مجموعه‌های مهارت‌های مدیریت جلسه است و کسی که قصد دارد، یک جلسه را به طور مؤثر مدیریت کند، لازم است با مهارت‌های تسهیلگری نیز آشنا باشد. به علاوه مهارت‌های تسهیل‌گری مانند مدیریت زمان و انعطاف‌پذیری به شما در طی زندگی روزانه و شخصی‌تان نیز بسیار کمک می‌کنند. در این مطلب قصد داریم بررسی کنیم که تسهیلگر کیست، و مهارت‌های تسهیلگری دقیقاً چیستند. در ادامه نیز مثال‌هایی از تسهیل‌گری و نحوه تقویت این مهارت‌ها را بررسی می‌کنیم.

با هر مهارتی که بلدی، آنلاین کسب درآمد کن!

تسهیلگر کیست؟

در ابتدا و قبل از بررسی مهارت‌های تسهیلگری، لازم است بدانیم تسهیلگر کیست و دقیقاً چه کار‌هایی را انجام می‌دهد. تسهیلگر در واقع به فردی گفته می‌شود که کمک می‌کند تا فعالیت‌های یک گروه به صورت مؤثر پیش برود و اعضا بتوانند با یکدیگر به خوبی تعامل کنند. تسهیلگر دارای ویژگی‌های خاصی است که در ادامه آن‌ها را ذکر می‌کنیم.

• یکی از اعضای گروه نیست و درباره موضع مورد بحث جبهه خاصی ندارد و بی‌طرف است.
• تسهیلگر دارای قدرت تصمیم‌گیری و دخالت در تصمیم‌های گرفته شده نمی‌باشد.
• همه اعضای گروه باید تسهیلگر و حضور او را پذیرفته باشند.
• تسهیلگر در طی بحث‌های گروه حاضر است و در صورتی که لازم ببیند برای جلوگیری از ایجاد تنش‌ها و… دخالت می‌کند.
• هدف اصلی تسهیلگر بهبود تصمیم‌گیری‌ها و حل مسائل در گروه است.
• فرد تسهیلگر دارای خود مدیریتی است.

مطلب پیشنهادی: مدیر اداری کیست؟

مهارت‌های تسهیلگری چیستند؟

همان طور که گفتیم مهارت‌های تسهیلگری به مجموعه‌ای از مهارت‌ها گفته می‌شود که به شما کمک می‌کنند، تا به یک گروه از افراد کمک کنید تا بتوانند فعالیت‌های خود را به بهترین نحو انجام دهند و با یکدیگر به طور مؤثر تعامل کنند. در تسهیلگری مجموعه‌ای از مهارت‌ها وجود دارند. برخی از مهم‌ترین این مهارت‌ها شامل موارد زیر هستند:

آمادگی

یک تسهیلگر باید در طی زمانی که جلسه برگزار می‌شود، آمادگی کامل داشته باشد تا در صورت بروز هر گونه تنش یا مشکلی به صورت مؤثر دخالت کند و شرایط را کنترل و مدیریت کند.

تنظیم دستورالعمل‌ها

یکی دیگر از مهارت‌های تسهیلگری تنظیم دستورالعمل‌ها است. این کار به گروه مورد نظر اجازه می‌دهد که از همان ابتدا بر روی یک هدف مشترک تمرکز کنند. با تنظیم دستورالعمل‌ها افراد می‌توانند سریع‌تر به اهداف مورد نطر دست پیدا کنند.

انعطاف‌پذیری

تسهیلگر باید بسیار انعطاف‌پذیر باشد و بتواند خود را با شرایط مختلف و شخصیت‌های مختلف افراد منطبق کند و با آن‌ها به خوبی ارتباط برقرار کند.

گوش دادن فعال

یک تسهیلگر خوب باید بتواند به طور فعالانه‌ای گوش دهد و از مشکلات و چالش‌های افراد با خبر شود. این مهارت به خصوص در سازمان ها و شرکت هایی که تعداد کارمندان زیادی دارند اهمیتش بیشتر هم می شود.

مدیریت زمان

مدیریت زمان نیز یکی دیگر از ویژگی‌های مهمی است که فرد تسهیلگر باید داشته باشد. به طور کلی مهارت‌های تسهیلگری بیشتر از این که در ارتباط با این باشند که رهبری صریح و مقتدر باشید، در ارتباط با این هستند که چگونه افراد را به صورت مؤثر در تصمیم‌گیری‌ها و کار‌ها مشارکت دهید. در واقع هدف اصلی یک تسهیل‌کننده این است که تیم را دور هم جمع کند و یک هدف مشترک ایجاد کند. به طوری که تمامی افراد گروه احساس کنند که می‌توانند جزوی از این هدف باشند و برای رسیدن به آن تلاش کنند.

بی‌طرفی

یک تسهیل‌کننده خوب باید بتواند کاملاً بی‌طرف عمل کند. این مسأله این امکان را به فرد می‌دهد که بتواند با تمامی اعضای تیم ارتباط برقرار کند . برقراری ارتباط این اجازه را می‌دهد که بدون داشتن دستورالعمل خاص بتوانید گروه یا تیم را مدیریت کنید. در واقع یکی از وظایف یک مدیر داخلی خوب بی طرف بودن است که باید حتما آن را در نظر داشته باشد.

انواع تسهیلگری کدام‌ها هستند؟

تسهیل‌گری دارای انواع مختلفی است. برخی از مهم‌ترین انواع تسهیلگری شامل موارد زیر هستند.

تسهیلگری گروهی

به طور کلی هرجایی که از واژه تسهیل‌گری بدون پسوند استفاده می‌شود، منظور تسهیل‌گری گروهی است. تسهیل‌گری گروهی در واقع همان چیزی است که در بالا آن را توضیح دادیم.

تسهیلگری یک به یک

یکی دیگر از انواع تسهیلگری تسهیلگری یک به یک است. در این نوع از تسهیلگری یک فرد تسهیلگر در برابر یک فرد دیگر قرار می‌گیرد و به او کمک می‌کند تا بتواند مسیر خود را بهتر طی کند و به صورت اثربخش‌تر و در زمان کوتاه‌تر و با خطای کمتر به اهداف خود دست پیدا کند.

تسهیلگری فرد در برابر جمع

یکی دیگر از انواع تسهیل گری‌ها تسهیل‌گری فرد در برابر جمع است. یکی از مثال‌های قابل درک و ساده این روش آموزش‌های گروهی است. همان طور که می‌دانید در این آموزش‌ها یک فرد تسهیلگر در برابر گروهی از افراد قرار می‌گیرد و به آن‌ها کمک می‌کند تا یک مبحث مشخص را درک کنند و بیاموزند. در واقع در طی سال‌های اخیر از این روش استقبال زیادی شده است و آموزش‌ها به سمت آموزش‌های تعاملی پیش رفته‌اند و در واقع یک طرفه درس دادن و آموزش دادن دیگر منسوخ شده است.

مطلب پیشنهادی: مدیریت منابع چیست؟

تسهیلگری چه اهمیتی دارد؟

همان طور که اشاره کردیم تسهیلگران به گروه‌ها و تیم‌ها کمک می‌کنند، تا فعالیت‌های خود را مؤثر‌تر انجام دهند و بهتر به هدف‌های خود دست پیدا کنند. تسهیلگران دارای اهمیت زیادی در موفقیت تیم‌ها و گروه‌ها هستند و برخی از مهم‌ترین دلایلی که باعث اهمیت تسهیلگران می‌شود شامل موارد زیر هستند:

کمک به حل تعارضات

در بسیاری از مواقع پیش می‌آید که بین اعضای مختلف تیم‌ها مشکلاتی پیش می‌آید. تسهیلگر در این مواقع به صورت بی‌طرف به هر دو طرف بحث گوش می‌کند و به آن‌ها کمک می‌کند با رسیدن به یک نقطه مشترک تعارضات را بر طرف کنند.

پیشرفت

یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیر‌گذار بر میزان و سرعت پیشرفت در تیم‌های مختلف وجود یک تسهیلگر است.

موفقیت الهام بخش

یکی از وظایف تسهیلگر‌ها الهام بخشی به اعضای تیم‌ها برای رفع مشکلات و موفقیت است. به طور کلی هدف اصلی تسهیلگر رسیدن راحت‌تر و بهتر به هدف اصلی است و در مسیر رسیدن به این موفقیت بی‌طرف می‌ماند.

چه افرادی به داشتن مهارت‌های تسهیلگری نیاز دارند؟

به طور کلی تسهیلگری مجموعه مهارت‌هایی است که داشتن آن‌ها می‌تواند برای هر فردی مفید و مؤثر باشد. با این حال گروه‌هایی از افراد وجود دارند که داشتن این مهارت‌ها برای آن‌ها ضروری به شمار می‌آید. برخی از این گروه‌ها را در ادامه معرفی می‌کنیم.

مشاوران

مشاوران یکی از گروه‌هایی هستند که داشتن مهارت‌های تسهیلگری برای آن‌ها ضروری است. برای مثال یک مشاور مدیریتی را در نظر بگیرید. وظیفه این شخص این است که به مدیر شرکت یا سازمان مورد نظر کمک کند تا شرکت بهتر مدیریت شود و رسیدن به اهداف با سهولت بیشتری انجام شود

حال فرض کنید مدیر شرکت از مشاور مدیریتی خود بخواهد تا در افزایش رضایت کارکنان به او کمک کند. دراین صورت ممکن است مشاور تصمیم بگیرد جلسه‌هایی با حضور کارمندان و کارکنان برگزار کند و از آن‌ها بخواهد‌ایده‌های خود را در این مورد ارائه دهند. بدیهی است که مشاور برای مدیریت صحیح این جلسه به مهارت‌های تسهیلگری احتیاج دارد. همچنین برای این کار باید ارتباط موثری با تمامی کارمندان بگیرد.

مربیان

مربیان یکی دیگر از گروه‌هایی هستند که به مهارت‌های تسهیلگری نیاز دارند. این مهارت‌ها به مربیان کمک می‌کند تا بتوانند با ایجاد تعامل‌های سازنده با افراد به بهترین نحو بحث‌های مختلفی را آموزش دهند. مدیران واحد‌های منابع انسانی و متصصان توسعه‌های سازمانی از دیگر افرادی هستند که به مهارت‌های تسهیلگری در شغل خود احتیاج دارند.

چگونه تکنیک‌های تسهیل‌گری را در خود تقویت کنیم؟

راه‌های زیادی وجود دارد که با استفاده از آن‌ها می‌توانید، تکنیک‌های تسهیلگری را در خود تقویت کنید. برخی از مؤثر‌ترین این راه‌ها شامل موارد زیر هستند.

بهبود نقاط قوت

مهارت‌های خود را درک کنید و سعی کنید نقاط قوت خود را تقویت کنید. این کار به شما اجازه می‌دهد که افراد را دور یکدیگر جمع کنید و رهبری آن‌ها را به عهده بگیرید.

نقاط ضعف خود را بپذیرید

یک تسهیل‌کننده خوب نقاط ضعف خود را می‌شناسد. این کار به شما این امکان را می‌دهد که روی نقاط ضعف خود کار کنید و در طی زمان آن‌ها به نقاط قوت خود تبدیل کنید. برای مثال اگر در گوش دادن خوب نیستید، می‌توانید مهارت گوش دادن خود را در موقعیت‌های مختلف تقویت کنید. تقویت نقاط قوتتان به شما این اجازه را می‌دهد که خود را برای گروه‌های بزرگ‌تر آماده کنید و تسهیلگر ماهر‌تری شوید.

فرصت‌ها را شناسایی کنید

جست و جوی فرصت‌هایی که می‌توانید در آن‌ها مهارت‌های تسهیلگری خود را تقویت کنید، می‌تواند یک‌ایده بسیار خوب باشد. تمرین مهارت‌های تسهیلگری می‌تواند به شما کمک کند تسهیلگر بهتر و بهتری شوید. شناختن فرصت ها یک مهارت مهم برای بهبود تسهیلگری است که هر دوی آنها جزو سرمایه انسانی بسیار مهم می باشد.

مطلب پیشنهادی: مدیریت زنجیره تامین چیست؟

مهارت‌های تسهیلگری در محیط کار کدام‌ها هستند؟

مهارت‌های تسهیلگری زیادی وجود دارند که می‌توانند شما را به یک تسهیلگر بهتر تبدیل کنند. با این حال برخی از مهارت‌های تسهیلگری وجود دارند که در محیط کار از اهمیت بیشتری برخوردار هستند. برخی از این مهارت‌ها شامل موارد زیر هستند.

گوش دادن فعالانه

در گروه‌ها و تیم‌های مختلف اعضای زیادی وجود دارند. یک تسهیلگر خوب باید بتواند به طور مؤثر و فعالانه به تمام اعضای تیم گوش کند تا بتواند با آن‌ها ارتباط برقرار کند. داشتن این توانایی حتی در شرایطی که شما تسهیلگر نیستید، هم می‌تواند بسیار مؤثر باشد و حتی باعث شود که شما در پروژه‌های بعدی به عنوان یک تسهیلگر انتخاب شوید.

به پیشرفت فکر کنید

زمانی که شما به طور مداومی به پیشرفت فکر می‌کنید مهارت‌های تسهیلگری شما نیز پیشرفت می‌کند.

مدیریت مؤثرزمان

یکی از مهم‌ترین اصولی که در تسهیلگری و پیشرفت به شما کمک می‌کند، مدیریت مؤثر زمان است. هرچه مدیریت زمان مؤثر‌تری داشته باشید، بهتر می‌توانید گروهی از افراد را مدیریت کنید. برای تقویت مهارت مدیریت زمان خود می‌توانید، کار‌هایی که باید در طی روز انجام دهید را به بخش‌های مختلف تقسیم کنید و برای انجام هر کدام از آن‌ها، تایمی را در نظر بگیرید و سعی کنید به این برنامه زمانی پایبند باشید.

انعطاف‌پذیری

در بسیاری از مواقع به خصوص در کار‌های گروهی ممکن است، همه چیز بر طبق انتظار شما پیش نرود. در این مواقع لازم است که انعطاف‌پذیری خود را حفظ کنید. به یاد داشته باشید که موفقیت همیشه از یک راه مشخص پیروی نمی‌کند و در صورت ایجاد مشکلات یا چالش‌ها می‌توانید، به راحتی برنامه‌ها را تغییر دهید تا بتوانید به اهداف مورد نظر دست پیدا کنید.

همدلی

همدلی نه تنها یکی از مهارت‌های تسهیلگری به حساب می‌آید، بلکه یک مهارت اجتماعی است که به شما این امکان را می‌دهد تا نسبت به چیز‌هایی که دیگران تجربه یا احساس می‌کنند درک داشته باشید. همدلی می‌تواند در پیشبرد پروژه‌ها بسیار مؤثر باشد. اینکه با اعضای تیم همدلی کنید باعث می‌شود آن‌ها برای ادامه کار تشویق شوند و به پیشرفت پروژه کمک می‌کند.

مهارت‌های تسهیلگری چگونه می‌تواند به شما در یافتن کار کمک کند؟

داشتن مهارت‌های تسهیلگری می‌تواند به شما در پیدا کردن شغل نیز کمک کند. به عبارت دیگر زمانی که شما نشان دهید دارای مهارت‌های تسهیلگری هستید کاندید بهتری برای شغل مورد نظر به حساب می‌آیید. در کنار این موارد اعتماد به نفس نیز باید حتما وجود داشته باشد. برخی از این موارد شامل موارد زیر هستند:

مهارت‌های تسهیل‌کننده برای رزومه

می‌توانید برخی از مهارت‌های تسهیلگری خود را در رزومه خود قرار دهید و آن‌ها را برجسته کنید. مدیریت زمان، مهارت تشویق و همین طور انعطاف‌پذیری می‌توانند، گزینه‌های مناسبی برای گنجاندن در رزومه شما باشند.

 مهارت‌های تسهیل در مصاحبه‌های شغلی

مصاحبه شغلی یکی از بهترین فرصت‌هایی است که باید در آن از مهارت‌های تسهیلگری خود صحبت کنید. اگر می‌خواهید به عنوان یک تسهیل‌کننده خوب عمل کنید باید آماده باشید و سر وقت حاضر شوید. به علاوه می‌توانید با گوش دادن فعالانه و مؤثر و سپس ارتباط‌گیری قوی مهارت‌های دیگر خود را در تسهیلگری نشان دهید و شانس خود را برای دریافت شغل بیشتر کنید.

نتیجه گیری

تسهیلگری یک مهارت بسیار ارزشمند است که هر فردی که می خواهد کار مدیریت را انجام دهد باید با آن آشنا باشد. شما باید سعی کنید با افزایش این مهارت درون خودتان به رشد شخصی شرکتی که در آن کار می کنید و یا کسب و کاری که دارید کمک کنید. دقت داشته باشید که تسهیلگری صرفا یک مهارت کاری نیست بلکه در سراسر زندگی و در اجتماع نیز بسیار کاربردی است. امیدواریم این محتوا برای شما مفید بوده باشد، حتما نظرات خودتان را برای ما بنویسید.