ایگو چیست؟

ایگو یکی از مفاهیم بنیادین روانشناسی فروید و یکی از سه بخش ساختار روانی انسان از نظر فروید است. فروید معتقد بود ساختار روانی انسان به سه بخش نهاد (Id)، ایگو (Ego) و سوپر ایگو (Super Ego) تقسیم می‌شود. اما تعریف ایگو چیست؟ ایگو به معنای خودشناسی افراد و تعریف آن‌ها از خود برمی‌گردد به همین دلیل ایگو افراد با یکدیگر تفاوت دارد. در ادامه این مطلب بیشتر در ارتباط با ایگو صحبت خواهیم کرد؛ پس با ما همراه باشید.

انجام پروژه روانشناسی

تعریف ایگو در روانشناسی

همان‌طور که در بالا توضیح دادیم، فروید ساختار روانی انسان را به سه بخش تقسیم می‌کند که ایگو یکی از آن سه بخش است. دو بخش دیگر نهاد و فراخود یا همان سوپر ایگو هستند.

• بخش نهاد بر اساس اصل لذت کار می‌کند و شامل غرایز سرکوب شده می‌شود.
• سوپر ایگو نماینده وجدان اخلاقی و ارزش‌های جامعه است.
• برای سوال ایگو چیست باید گفت که ایگو مانند واسطه میان دو بخش دیگر عمل می‌کند و مسئول واقعیت‌گرایی، برنامه‌ریزی و حل مسئله در ساختار روانی است.

مطلب پیشنهادی: خودمدیریتی چیست؟

کارکردها و نقش‌های ایگو چیست؟

ایگو در میان ساختار روانی انسان، نقش‌هایی را بر عهده دارد. هنگامی که فرد می‌خواهد تصمیمی بگیرد، نهاد تنها به قسمت امیال و لذت آن تصمیم توجه می‌کند. سوپر ایگو دائما انسان را موردنظر سرزنش قرار می‌دهد و از او می‌خواهد تا ارزش‌های جامعه را زیر پا نگذارد. در نهایت این ایگو است که باید میان این دو خواسته تعادل برقرار کند و تصمیم نهایی را بگیرد. ایگو یک‌سری کارکردهای مشخص هم دارد که با دانستن آن‌ها ابعاد سوال ایگو چیست بیشتر مشخص می‌شود:

واقعیت‌گرایی

ایگو می‌تواند میان واقعیات و غیر واقعیات تمایز قائل شود. در این نقش، ایگو امیال و خواسته‌های اید را مورد بررسی قرار می‌دهد و در صورت تطابق با مقتضیات و ارزش‌های محیطی آن‌ها را به مرحله اجرا می‌رساند. بدون این نقش، حتی ممکن است ارتباط افراد با واقعیت قطع شود.

تنظیم محرک‌های ورودی‌

محرک‌های خارجی دائما در حال تحریک حواس ما هستند. اگر ایگو وجود نداشته باشد حواس، میان تعداد زیادی از محرک‌ها سردرگم می‌شوند. ایگو سبب می‌شود تا محرک‌های بی‌اهمیت مانند تیک تیک ساعت و سروصدای بیرون از خانه نادیده گرفته شوند.

کنترل احساسات مثبت و منفی

ایگو تمامی احساسات مثبت و منفی را کنترل می‌کند. در صورت نبود این نقش ایگو، افراد با نوسانات خلقی شدید و افسار گسیخته روبه‌رو می‌شوند. گاهی اوقات نیز به خصوص در زمان بروز احساسات منفی، مکانیسم‌های دفاعی فعال می‌شوند. در این صورت ممکن است ذهن انسان دست به تحریف واقعیات بزند و سعی کند از آن احساست منفی فرار کند. در صورت تکرار این مکانیسم‌های دفاعی ممکن است فرد ارتباط خود را با واقعیت از دست بدهد؛ بنابراین مهم است که افراد توان تحمل و توانایی مواجهه با احساسات منفی را داشته باشند.

کنترل امیال

یکی از نقش‌های ایگو که به خوبی نشان می‌دهد هدف فروید از مطرح کردن ایگو چیست، کنترل امیال است. در صورت نبود این کارکرد ایگو، انسان نمی‌تواند در مقابل کنترل خشم، شهوت، پرخوری و بسیاری دیگران از امیال و تکانه‌های خود را بگیرد و در نتیجه آن‌ها را به شکل نامناسب و ناپسندی ابراز می‌کند. ایگو پرورش‌یافته می‌تواند در برابر ارضای فوری تکانه‌ها و پاسخ سریع به آن‌ها ایستادگی کند و حتی تحمل ناکامی را هم دارد.

قضاوت

برای اینکه بدانید یکی از مهم‌ترین نقش‌های ایگو چیست، باید با مفهوم قضاوت آشنا شوید. قضات به معنای آگاهی از پیامدهای احتمالی رفتارها و خواسته‌ها است. به عنوان مثال اینکه فرد آگاه باشد که در صورت پیروی از سبک زندگی خطرناک مانند نوشیدن الکل یا مصرف سیگار چه پیامدهایی در انتظار او خواهد بود.

ارتباط با دیگران

توانایی ارتباط برقرار کردن با دیگران و الگوهای رابطه ما با آن‌ها در زمره عملکردهای ایگو قرار می‌گیرد. اینکه افراد توانایی شروع یک رابطه و نگهداری از آن را داشته باشند وظیفه ایگو است. افرادی با ایگوهای رشدیافته، بهترین عملکرد را در این زمینه خواهند داشت. در صورتی که ایگو این توانایی را نداشته باشد، افراد به انزوای اجتماعی دچار می‌شوند.

توانایی بازی

توانایی بازی کردن یکی از کارکردهای مهم ایگو است که در خلال آن افراد می‌توانند به راحتی با احساسات خود روبه‌رو شوند و حتی خیال‌پردازی کنند. بازی‌ کردن می‌تواند انسان را از چارچوب قواعد اجتماعی بیرون بیاورد؛ به صورتی که دیگر کسی نگرانی از بابت دید مردم و مقتضیات جامعه نداشته باشد. در نهایت هم هیجانات سرکوب شده در بازی خود را نشان می‌دهند.

خودشناسی و ذهنیت فرد از خود

مهم‌ترین پاسخ به سوال ایگو چیست را می‌توان همین خودشناسی و تعریف فرد از خود دانست. این ذهنیت فرد از خود هم در زمره نقش‌های ایگو قرار می‌گیرد. در این مورد افراد از آنچه تجربه می‌کنند شامل تمام احساسات افکار، امیال و انگیزه‌ها آگاهی پیدا می‌کنند. در صورت وجود نداشتن این نقش دیگر نمی‌توان دلایل رفتار را درک و افراد در مقابل سوال چرا به احساسات و رفتارهای خود با پاسخ نمی‌دانم مواجه می‌شوند.

تنظیم عزت‌نفس

عزت‌نفس و تنظیم آن به معنای توانایی در کنترل ضربه‌های وارد شده به ایگو است. تمام افراد با نوساناتی در افزایش و کاهش عزت‌نفس روبه‌رو هستند؛ اما برخی نمی‌توانند احساسات خود را زمانی که همه چیز مطابق میلشان نیست، مدیریت کنند؛ در نتیجه به عزت‌نفسشان ضربه وارد می‌شود.

مکانیسم دفاعی

مکانیسم‌های دفاعی برای مدیریت تعارض‌های درونی و بیرونی صادر می‌شوند و بیشتر برای آگاه نشدن فرد از هیجانات وارد شده کاربرد دارند. این مکانیسم‌ها از کارکردهای ایگو هستند.

مطلب پیشنهادی: تفکر مستقل چیست؟

اجزای ایگو

حال که متوجه شدید نقش‌های ایگو چیست بهتر است با جزئیات ایگو هم بیشتر آشنا شوید. یکی از این جزئیات، اجزای ایگو هستند. ایگو متشکل از سه جز است: یک نام، یک شخصیت و یک داستان. به همین دلیل است که می‌گوییم ایگوی تمام انسان‌ها با یکدیگر تفاوت دارد. داستان در ایگو شامل تمامی خاطرات، عقاید، باورها و افکار است. در این عقاید و باورها به سوالاتی همچون چه کسی هستید، در کجا به دنیا آمده‌اید، در چه جیزهایی خوب و یا بد هستید و چه چیزهایی را تجربه کرده‌اید نهفته است.

جنبه‌های منفی ایگو

برای اینکه دقیق‌تر بدانید ایگو چیست باید با جنبه‌های منفی آن هم آشنا شوید. البته تمام افراد قائل به اینکه ایگو جنبه منفی دارد، نیستند و این فقط نظر برخی متخصصان است. جنبه‌های منفی ایگو شامل:

• غرور و تکبر: ممکن است ایگو منجر به غرور و خودبرتربینی شود. با افزایش این حس امکان ابتلا به اختلال خودشیفتگی وجود دارد.
• مقاومت در برابر تغییرات: ایگو می‌تواند با دفاع از موقعیت فعلی خود از ایجاد تغییرات جلوگیری کند.
• عدم‌پذیرش اشتباهات: ایگو می‌تواند با دفاع از اشتباهات، مانع از پذیرش و جبران آن‌ها شود.
• ایجاد رنج: ایگو می‌تواند تنها بر منافع شخصی و امیال دنیوی متمرکز شود که در نهایت رنج به سراغ آدمی بیاید.
• قضاوت: نقش قضاوت رد جنبه‌های منفی ایگو چیست؟ با آنکه قضاوت یکی از نقش‌های ایگو است؛ اما همین قضاوت می‌تواند به پیش‌داوری و ایجاد اختلاف با دیگران ختم شود.
• عدم توانایی برقراری روابط عاطفی با دیگران: افراد با ایگوی آسیب‌دیده، به سختی می‌توانند روابط جدید را شروع کنند و حتی روابط قبلی را حفظ کنند.
• احساس پوچی: اگر ایگو رشد نیافته باشد، ممکن است فرد در زندگی به پوچی برسد.
• مکانیسم‌های دفاعی: افراد با ایگوی ناسالم و دارای اختلال، ممکن است مکرر در برابر مشکلات از مکانیسم‌های دفاعی همچون انکار، پرخاشگری و فرافکنی استفاده کنند.

مطلب پیشنهادی: چگونه بهترین خودم باشم؟

تعامل بخش‌های ساختار

اهمیت تعامل بخش‌های ساختار شخصیتی انسان، نهاد، سوپر ایگو و ایگو چیست؟ برای بهره‌مندی از یک ساختار روانی و شخصیتی سالم، باید اید، ایگو و سوپر ایگو با یکدیگر تعامل داشته باشند. این تعامل به وظایف هر یک از سه بخش برمی‌گردد. در نظریه روانکاوی فروید، این نکته وجود دارد که قدرت ایگو می‌تواند تمامی نفوذ و اعمال فشارهای از سوی اید و سوپر ایگو را مدیریت کند. در این صورت با کاهش یافتن قدرت ایگو در روان انسان، او دچار اختلالات روانی می‌شود.

از طرفی ایگو نقش واسطه را میان اید و سوپر ایگو را هم بازی می‌کند. در این صورت تمام خواسته‌ها با نگرشی واقع‌بینانه توسط ایگو بررسی می‌شوند و سپس به مرحله انجام می‌رسند. تنها در این صورت است که تمامی نیازهای برخاسته از امیال و غرایز آدم ابتدا با نگرشی عاقلانه سنجیده می‌شوند و بعد از آن برای رفع آن‌ها تلاش می‌شود. در نهایت با وساطت ایگو فرد نه تسلیم شرایط  اجتماعی خود می‌شود و نه صرفا به آرزوها و امیال خود توجه می‌کند.

اهمیت تعادل در ساختار شخصیتی

برای اینکه بدانید اهمیت ایگو چیست، باید با اهمیت برقراری تعادل در ساختار شخصیتی انسان آشنا شوید. یک ایگوی سالم و در تعادل، نیازها و امیال اید را به صورت واقع‌گرایانه و از طریق منطق برآورده می‌کند و از این طریق مانع شکل‌گیری رفتارهای نابالغانه و نسنجیده غریزه انسان می‌شود.

سوپر ایگوی سالم هم سبب ایجاد یک شخصیت سالم، مهربان و متواضع می‌شود. در مقابل این امر، سوپر ایگوی ناسالم قرار دارد که نتیجه آن انسانی بدون اعتمادبه‌نفس، ترسو، خجالتی و بی‌دفاع است. این افراد نمی‌توانند ارتباطی سالم با دیگران برقرار کنند. برخی هم در دام افرادی با ایگوی بدون تعادل می‌افتند. برای رفع این نواقص ابتدا افراد باید مهارت‌های ارتباط موثر را تمرین کنند و سپس یاد بگیرند از بیان عقاید و آرزوهای خود نترسند.

افراد با اید از تعادل خارج شده هم افرادی خودخواه، بدون هیچ‌گونه ایثار و فداکاری و دائما در خال خودنگری هستند. گاهی به مرز سواستفاده از دیگران هم می‌رسند. این‌گونه انسان‌ها باید مهارت‌های کنترل خشم را بیاموزند و یاد بگیرند دیگران را هم ببینند.

مطلب پیشنهادی: شرح وظایف چیست؟

جمع‌بندی

برای اینکه بدانید ایگو چیست باید با بخش‌های شخصیت انسان آشنا شوید. این بخش‌ها شامل نهاد، ایگو و سوپر ایگو هستند. ایگو یکی از بخش‌های سه‌گانه ساختار شخصیتی انسان در نظریه فروید است. در این نظریه ایگو وظیفه برقراری صلح و تعادل را میان دو بخش دیگر به نام اید و سوپر ایگو بر عهده دارد. از جمله نقش‌های ایگو باید به تنظیم عزت‌نفس، توانایی ارتباط برقرار کردن با دیگران، کنترل امیال و واقعیت‌گرایی اشاره کرد.