علت روشن نماندن شمعک آبگرمکن دیواری و ایستاده

آبگرمکن یکی از وسایل ضروری در هر خانه‌ای است که نقش مهمی در تأمین آب گرم مورد نیاز ما دارد. اما گاهی اوقات ممکن است با مشکلاتی در عملکرد آبگرمکن مواجه شویم که یکی از شایع‌ترین آن‌ها، علت روشن نماندن شمعک آبگرمکن دیواری و ایستاده است. شمعک وظیفه اصلی روشن کردن مشعل اصلی و تولید شعله را بر عهده دارد و اگر به هر دلیلی خاموش شود، عملاً آبگرمکن از کار می‌افتد.

وقتی با مشکل خاموش شدن شمعک آبگرمکن مواجه می‌شویم، اولین چیزی که به ذهنمان می‌رسد این است که علت روشن نماندن شمعک آبگرمکن دیواری و ایستاده چیست و چگونه می‌توانیم آن را برطرف کنیم. عدم روشن شدن شمعک می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد که شناخت آن‌ها، گام اول در رفع این مشکل است. نقص فنی در ترموکوپل، خرابی شیر گاز، رسوب‌گرفتگی و فشار کم گاز، از جمله مواردی هستند که می‌توانند منجر به خاموشی شمعک آبگرمکن شوند.

در این مقاله قصد داریم به بررسی دقیق علت روشن نماندن شمعک آبگرمکن دیواری و ایستاده بپردازیم و راهکارهای عملی برای رفع این مشکل را ارائه دهیم. با ما همراه باشید تا با روش‌های عیب‌یابی و تعمیر شمعک آبگرمکن آشنا شوید.

بررسی عوامل خاموش شدن شمعک در آبگرمکن‌های دیواری و ایستاده

خاموش شدن شمعک یکی از مشکلات رایجی است که در انواع آبگرمکن‌های دیواری و ایستاده به وجود می‌آید. دلایل مختلفی می‌تواند باعث بروز این مشکل شود که شناخت آن‌ها، اولین گام در راستای رفع آن است. در ادامه به برخی از متداول‌ترین علت های روشن نماندن شمعک آبگرمکن دیواری و ایستاده اشاره می‌کنیم:

• گرفتگی و انسداد مسیر عبور گاز شمعک به دلیل رسوب و آلودگی
• خرابی یا نقص فنی ترموکوپل آبگرمکن
• وجود ایراد در شیر گاز و عدم تنظیم صحیح آن
• فشار کم گاز ورودی به آبگرمکن
• نشت گاز در مسیر لوله کشی
• استهلاک و فرسودگی قطعات داخلی آبگرمکن

بسیاری از این موارد با بررسی دقیق و عیب‌یابی قابل تشخیص و رفع هستند. در برخی موارد نیز ممکن است لازم باشد قطعه معیوب تعویض شود.

نقص در ترموکوپل

علت خاموش شدن شمعک آبگرمکن ترموکوپل یکی از مهم‌ترین اجزای آبگرمکن است که نقش اساسی در روشن ماندن و عملکرد صحیح شمعک ایفا می‌کند. ترموکوپل وظیفه دارد با حس کردن حرارت ناشی از شعله، به شیر گاز فرمان دهد که مسیر عبور گاز را باز نگه دارد. اگر به هر دلیلی ترموکوپل دچار مشکل شود، نمی‌تواند وظیفه خود را به درستی انجام دهد و در نتیجه شیر گاز بسته شده و شمعک خاموش می‌شود.

برخی از نشانه‌های خرابی ترموکوپل عبارتند از:

• پارگی، شکستگی یا خم شدگی بیش از حد ترموکوپل
• کثیف و پوشیده شدن نوک ترموکوپل با دوده و رسوب
• تغییر رنگ و زنگ زدگی ترموکوپل
• عدم تولید ولتاژ یا جریان کافی توسط ترموکوپل
• استهلاک و کهنگی ترموکوپل

برای بررسی سلامت ترموکوپل می‌توانید از یک مولتی‌متر برای سنجش ولتاژ و جریان تولیدی آن استفاده کنید. اگر ترموکوپل ولتاژ و جریان کافی تولید نمی‌کند و یا هر یک از علائم بالا در آن مشاهده می‌شود، احتمالاً معیوب بوده و نیاز به تعمیر یا تعویض دارد. تعویض ترموکوپل کار چندان پیچیده‌ای نیست اما نیازمند دانش فنی و رعایت نکات ایمنی است، بنابراین بهتر است این کار را به یک تعمیرکار مجرب آبگرمکن بسپارید.

مشکلات در تنظیمات شیر گاز و تأثیر آن بر شمعک آبگرمکن

یکی دیگر از مواردی که می‌تواند علت روشن نماندن شمعک آبگرمکن دیواری و ایستاده باشد، اختلال در عملکرد شیر گاز است. شیر گاز وظیفه کنترل جریان گاز ورودی به مشعل و شمعک را بر عهده دارد و اگر به درستی تنظیم نشده باشد، فشار و حجم گاز تأمین شده ممکن است کافی نباشد و شمعک نتواند به طور پایدار روشن بماند.

مشکلاتی که می‌تواند در شیر گاز به وجود آید عبارت‌اند از:

• تنظیم نادرست فشار خروجی گاز: اگر فشار گازی که از شیر خارج می‌شود بیش از حد کم یا زیاد باشد، پایداری شعله شمعک به خطر می‌افتد. فشار استاندارد خروجی گاز برای اغلب آبگرمکن‌های خانگی حدود 11 اینچ ستون آب است که با استفاده از یک فشارسنج گاز قابل اندازه‌گیری است.
• گیر کردن شیر گاز در وضعیت بسته: گاهی ممکن است به دلیل رسوب‌گرفتگی یا آسیب دیدگی، شیر گاز در وضعیت بسته گیر کند و اجازه عبور گاز را ندهد. برای بررسی این حالت، شیر را به آرامی باز و بسته کنید و از روان بودن حرکت آن مطمئن شوید.
• نشتی گاز از شیر یا اتصالات آن: اگر در محل شیر یا اتصالات لوله‌های گاز نشتی وجود داشته باشد، علاوه بر هدر رفتن گاز و کاهش فشار آن، خطر بروز آتش‌سوزی و انفجار نیز وجود خواهد داشت. وجود بوی گاز در فضای اطراف آبگرمکن، نشانه احتمالی نشت گاز است که باید فوراً به آن رسیدگی شود.

برای تنظیم صحیح شیر گاز و اطمینان از عملکرد درست آن در پیدا کردن علت روشن نماندن شمعک آبگرمکن دیواری و ایستاده، بهتر است از یک تکنسین مجرب کمک بگیرید. با این حال، در صورتی که دانش و تجربه کافی در این زمینه دارید، می‌توانید خودتان اقدام به بررسی و تنظیم شیر گاز کنید. مراحل کلی این کار به شرح زیر است:

1. جریان برق یا گاز ورودی به آبگرمکن را قطع کنید.
2. پیچ تنظیم فشار روی شیر گاز را پیدا کرده و با یک آچار شل کنید.
3. فشارسنج گاز را به خروجی شیر متصل کنید.
4. گاز و برق آبگرمکن را وصل کرده و اجازه دهید مشعل اصلی روشن شود.
5. در حالی که مشعل روشن است، فشار گاز خروجی را بررسی کنید و در صورت نیاز با چرخاندن پیچ تنظیم، آن را روی عدد استاندارد تنظیم نمایید.
6. پیچ تنظیم را مجدداً سفت کرده و از عدم وجود نشتی گاز اطمینان حاصل کنید.

انجام صحیح مراحل فوق، علاوه بر روشن ماندن شمعک، سبب بهبود راندمان آبگرمکن و صرفه‌جویی در مصرف گاز نیز خواهد شد.

خرابی قطعات داخلی آبگرمکن و تاثیر آن بر شمعک

علاوه بر ترموکوپل و شیر گاز، قطعات مهم دیگری نیز در داخل آبگرمکن وجود دارند که نقص یا خرابی هر یک از آن‌ها، می‌تواند روی عملکرد شمعک تأثیر منفی بگذارد و علت روشن نماندن شمعک آبگرمکن دیواری و ایستاده شود:

• خرابی جرقه‌زن: جرقه‌زن الکتریکی نیز در کنار ترموکوپل قرار دارد و کار آن تولید جرقه برای شعله‌ور کردن گاز و روشن کردن مشعل و شمعک است. اگر الکترود جرقه‌زن دچار شکستگی، فرسودگی یا رسوب‌گرفتگی شده باشد، امکان تولید جرقه وجود نخواهد داشت.
• ایراد در ترمیستور و سیستم کنترل دما: ترمیستور (مقاومت حرارتی) و بُرد کنترل وظیفه حفظ دمای آب در محدوده مطلوب را دارند. خرابی هر یک از این اجزا می‌تواند موجب عدم کنترل صحیح دما و علت روشن نماندن شمعک آبگرمکن دیواری و ایستاده شود.
• مشکل در سنسور حد (ECO): سنسور حد یا Energy Cut Off با نام اختصاری ECO، یک سوئیچ ایمنی است که در صورت افزایش بیش از حد دما یا فشار آب، جریان گاز یا برق آبگرمکن را قطع می‌کند تا از بروز حادثه جلوگیری نماید. عملکرد نادرست این سنسور می‌تواند بدون دلیل باعث قطع ناگهانی گاز و در نتیجه خاموشی شمعک گردد.
• فرسودگی سیم‌کشی و اتصالات برقی: گذشت زمان، رطوبت و حرارت می‌تواند به سیم‌های برق و اتصالات الکتریکی آبگرمکن آسیب برساند. نقص در سیم‌کشی موجب اختلال در عملکرد سیستم جرقه‌زنی و کنترل ایمنی شده و از کار افتادن شمعک را به دنبال خواهد داشت.

اگرچه موارد فوق در ظاهر پیچیده به نظر می‌رسند، اما با انجام یک بازدید و عیب‌یابی دقیق می‌توان آن‌ها را تشخیص داد و علت روشن نماندن شمعک آبگرمکن دیواری و ایستاده را رفع کرد. بدیهی است تعویض و تعمیر قطعات داخلی آبگرمکن نیازمند تخصص، تجربه و ابزار مناسب است و نباید بدون آگاهی کافی اقدام به باز کردن و دستکاری آن‌ها نمود.

در صورت مشاهده هر یک از نشانه‌های زیر، بهتر است با یک تعمیرکار مجاز آبگرمکن تماس بگیرید:

• خاموش شدن مکرر شمعک بدون دلیل مشخص
• روشن نشدن جرقه یا عدم پایداری شعله پس از روشن شدن
• افزایش یا کاهش غیرعادی دمای آب
• احساس وجود برق گرفتگی در هنگام دست زدن به بدنه آبگرمکن
• بوی سوختگی یا مشاهده دود و شعله‌های غیرطبیعی

تعمیرکار با استفاده از دانش و تجهیزات مناسب می‌تواند ضمن بررسی قطعات داخلی، ریشه اصلی مشکل را پیدا کرده و با رفع عیب یا تعویض به موقع قطعه معیوب، ضمن راه‌اندازی مجدد شمعک، از بروز خسارات جدی و خطرناک به آبگرمکن جلوگیری نماید.

پیشنهاد نویسنده: معنی کلمات روی ماشین لباسشویی

رسوب‌گرفتگی و تاثیر آن بر شمعک آبگرمکن دیواری و ایستاده

یکی از مشکلات شایعی که به مرور زمان گریبان‌گیر آبگرمکن‌ها می‌شود، رسوب‌گرفتگی قطعات داخلی آن است. آب شهری حاوی املاح معدنی و ناخالصی‌هایی است که در اثر حرارت، به تدریج در کف مخزن، المنت‌ها، مشعل و شمعک رسوب می‌کنند. این رسوبات می‌توانند با ایجاد گرفتگی در مسیرهای عبور آب، گاز و جریان حرارت، اختلال جدی در کارکرد قطعات حساس آبگرمکن مانند شمعک ایجاد کنند.

انباشته شدن رسوب در نازل شمعک، مانع از شعله‌ور شدن صحیح گاز شده و حتی ممکن است به طور کامل مجرای خروج گاز را مسدود کند. در چنین شرایطی شاهد کاهش شدید شعله یا خاموشی کامل شمعک خواهیم بود و عملاً آب گرم تولید نخواهد شد. همچنین رسوب‌گرفتگی ترموکوپل و جرقه‌زن نیز می‌تواند حساسیت این قطعات را کاهش داده و منجر به خاموش شدن مکرر شعله شمعک شود.

خوشبختانه مشکل رسوب را می‌توان با اقدامات پیشگیرانه و سرویس‌های دوره‌ای مرتفع نمود. نصب سختی‌گیر آب در ورودی آبگرمکن تا حد زیادی مانع نفوذ املاح به داخل دستگاه می‌شود. شست‌وشوی سالیانه مخزن و قطعات داخلی آن نیز کمک شایانی به حذف رسوبات انباشته خواهد کرد.

برای پاکسازی نازل گرفته شمعک، می‌توانید به کمک یک سوزن ظریف یا سیم نازک داخل آن را با احتیاط تمیز کنید. دقت نمایید که به هیچ عنوان از ابزار زبر و فلزی برای تراشیدن رسوبات استفاده نکنید زیرا موجب آسیب دیدگی سطح نازل خواهد شد.

شست‌وشوی ترموکوپل و دیگر قطعات مرتبط با شمعک نیز به خوبی می‌تواند عملکرد آن‌ها را بهبود بخشد. تمیز کردن باید با دقت و حوصله انجام شود تا به قطعات ظریف و حساس آسیبی وارد نشود. در صورت عدم اطمینان کامل به مهارت خود، انجام این کار را به متخصصان بسپارید.

تأثیر فشار کم گاز بر روشن نماندن شمعک آبگرمکن

همانطور که اشاره شد، شمعک برای روشن ماندن نیازمند جریان پایدار و کافی گاز است. اگر فشار گاز ورودی به آبگرمکن به هر دلیلی کمتر از حد استاندارد باشد، حتی در صورت سلامت کامل شیر تنظیم فشار، شعله شمعک ضعیف و ناپایدار خواهد بود و به محض رها کردن دکمه، خاموش خواهد شد.

مشکل افت فشار گاز، دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد. اگر همه وسایل گازسوز منزل شما با مشکل کمبود فشار مواجهند، احتمالاً ریشه مشکل به شبکه سراسری گاز شهری برمی‌گردد که در این صورت باید با اداره گاز منطقه تماس بگیرید. گاهی هم علت اصلی، وجود نشتی یا گرفتگی در مسیر لوله‌کشی گاز ساختمان است. برای مثال ممکن است شیر اصلی گاز ساختمان کاملاً باز نباشد، یا انشعابی غیرمجاز و پرمصرف به شبکه گاز متصل شده باشد و یا رسوبات و ناخالصی‌ها، قطر عبور جریان گاز را در نقطه‌ای تنگ کرده باشند. به هر حال پیدا کردن دلیل افت فشار و رفع آن، نیازمند بررسی دقیق مسیر و انجام تست نشت‌یابی است.

علاوه بر این، فشار گاز کم ممکن است به خاطر عدم تناسب ظرفیت کنتور گاز با مجموع ظرفیت مصرف وسایل گازسوز نصب شده باشد. در این موارد حتی اگر شبکه گاز شهری و لوله‌کشی داخلی ساختمان مشکلی نداشته باشند، باز هم با مصرف همزمان وسایل، فشار گاز کل ساختمان افت خواهد کرد. برای رفع این مشکل چاره‌ای جز افزایش ظرفیت کنتور یا مدیریت زمان استفاده از وسایل پرمصرف گازی نخواهد بود.

در برخی موارد نیز گرفتگی فیلتر گاز ورودی به آبگرمکن یا مشعل، دلیل کاهش فشار گاز در نقطه انتهایی مسیر است. تمیز کردن یا تعویض به موقع این فیلترها می‌تواند تا حد زیادی جریان تغذیه گاز را بهبود بخشد. به خاطر داشته باشید که حتماً قبل و بعد از تمیز کردن، نسبت به بستن شیر اصلی گاز اقدام نمایید.

صرف نظر از علت اصلی افت فشار، تنظیم نادرست شیر گاز و کمبود فشار، هر دو می‌توانند علت روشن نماندن شمعک آبگرمکن دیواری و ایستاده شوند. هوشیاری در برابر علائم افت فشار و اقدام به موقع برای رفع آن، ضمن کاهش هزینه‌های گازبها، از بسیاری مشکلات دیگر نظیر خرابی آبگرمکن نیز پیشگیری خواهد نمود.

چرا شمعک آبگرمکن بعد از مدتی خاموش می‌شود؟

یکی از مشکلات آزاردهنده‌ای که ممکن است حین استفاده از آبگرمکن با آن مواجه شویم، خاموش شدن شمعک پس از گذشت مدت کوتاهی از روشن شدن آن است. یعنی شمعک در ابتدا به خوبی روشن می‌شود اما قبل از اینکه مشعل اصلی فرصت روشن شدن پیدا کند، شعله شمعک ناپدید می‌شود. این مشکل علاوه بر اینکه مانع گرم شدن آب می‌شود، در دراز مدت می‌تواند به قطعات آبگرمکن نیز آسیب برساند.

بنابراین لازم است با بررسی دقیق شرایط، علت اصلی خاموش شدن سریع شمعک را پیدا کرده و نسبت به رفع آن اقدام نماییم. در ادامه به برخی از شایع‌ترین دلایل بروز این مشکل اشاره خواهیم کرد:

نخستین علتی که باید به آن توجه کرد، معیوب بودن ترموکوپل است. اگر ترموکوپل به اندازه کافی حساس نباشد یا در موقعیت صحیح قرار نگرفته باشد، پس از مدت کوتاهی جریان گاز را قطع خواهد کرد. بنابراین لازم است ترموکوپل را از نظر سلامت ظاهری و تولید ولتاژ کافی بررسی نمایید. تنظیم دقیق محل قرارگیری ترموکوپل در کنار شعله شمعک نیز بسیار مهم است.

از طرف دیگر، کثیف بودن بیش از حد نازل شمعک نیز می‌تواند شعله را بی‌ثبات و پراکنده کند. در نتیجه حتی اگر شعله در ابتدا تشکیل شود، پس از لحظاتی به دلیل عدم تمرکز حرارت، ترموکوپل فرمان قطع جریان گاز را صادر خواهد کرد. بنابراین اطمینان حاصل کنید که هیچگونه رسوب و گرفتگی در مجرای خروج گاز شمعک وجود نداشته باشد.

نشتی جزئی گاز در مسیر ورودی شمعک نیز ممکن است علت روشن نماندن شمعک آبگرمکن دیواری و ایستاده باشد. برای تشخیص وجود نشتی، محلول آب و صابون را روی تمام طول مسیر و اتصالات اسپری کنید. تشکیل حباب در هر نقطه، نشان‌دهنده وجود نشتی در آن محل خواهد بود.

وجود کوران هوا و عدم ثبات جریان باد در محیط نصب آبگرمکن هم می‌تواند شمعک را خاموش کند. در این صورت باید محل نصب آبگرمکن را تغییر دهید یا با نصب انواع محافظ در برابر باد، از خاموش شدن شعله جلوگیری کنید.

خرابی کلید محدودکننده دما (ECO) نیز از دیگر عواملی است که ممکن است به اشتباه، پس از مدت کوتاهی جریان گاز شمعک را قطع کند. ایراد در ترمیستور، سیم‌کشی معیوب و اشکال در برد کنترل هم می‌تواند چنین مشکلی را به وجود آورد. بنابراین در صورت مشاهده نشانه‌های خرابی این قطعات، برای بررسی بیشتر با تعمیرکار مجرب آبگرمکن مشورت کنید.

خاموشی سریع شمعک، صرفاً یک علامت است و علت روشن نماندن شمعک آبگرمکن دیواری و ایستاده می‌تواند بسیار متنوع و گاه با یکدیگر همراه باشد. به همین دلیل برای تشخیص دقیق علت و رفع مؤثر آن، نیاز به آزمون و خطا و صرف زمان کافی است. در صورت کم‌تجربگی، واگذار کردن این مهم به متخصصین می‌تواند ضمن صرفه‌جویی در وقت و هزینه، از بروز آسیب‌های احتمالی به شما و آبگرمکن جلوگیری نماید.

مطلب پیشنهادی: مهندسی معکوس چیست؟

نحوه تنظیم و تعمیر شمعک آبگرمکن برای جلوگیری از خاموش شدن

شمعک یکی از مهم‌ترین بخش‌های آبگرمکن است که سلامت و تنظیم صحیح آن در عملکرد بهینه کل دستگاه نقش کلیدی ایفا می‌کند. بدیهی است که اگر شمعک به هر دلیلی نتواند به درستی کار خود را انجام دهد، با مشکل عدم گرم شدن آب و خاموشی آبگرمکن مواجه خواهیم شد.

گاهی با کمی دقت و انجام برخی اقدامات ساده، می‌توان شمعک را بدون نیاز به کمک تعمیرکار، به حالت ایده‌آل برگرداند و از خاموش شدن آن جلوگیری نمود. با این حال در مواردی که علت خرابی، نقص فنی جدی قطعات باشد، چاره‌ای جز تعویض بخش آسیب دیده وجود نخواهد داشت.

در ادامه به برخی از مهم‌ترین نکاتی که هنگام تنظیم و تعمیر شمعک آبگرمکن باید مورد توجه قرار داد، اشاره خواهیم کرد:

نخستین و شاید مهم‌ترین اقدام، تمیز کردن کامل نازل شمعک و مطمئن شدن از باز بودن مجرای عبور گاز است. برای این کار ابتدا جریان گاز و برق دستگاه را قطع کنید. سپس به آرامی شمعک را از جای خود خارج نمایید. با استفاده از یک سوزن یا سیم نازک، هرگونه رسوب و گرفتگی احتمالی داخل مجرا را پاک کنید. مراقب باشید که به هیچ عنوان از ابزار زبر و فلزی استفاده نکنید تا به سطح نازل آسیب نرسد. در پایان قطعه را به جای خود بازگردانید.

اطمینان حاصل کنید که شعله‌پخش‌کن شمعک (Flame Spreader) در وضعیت صحیحی نسبت به نازل قرار گرفته و بیش از حد به آن نزدیک یا دور نباشد. معمولاً فاصله 3 تا 5 میلی‌متری، مناسب‌ترین حالت برای انتشار یکنواخت و پایدار شعله است. درصورت لزوم می‌توانید با احتیاط، جهت و زاویه شعله‌پخش‌کن را اصلاح نمایید.

موقعیت قرارگیری ترموکوپل را نسبت به شعله شمعک بررسی کنید. نوک ترموکوپل باید دقیقاً در کنار شعله باشد اما نه آنقدر نزدیک که سوراخ نازل را مسدود کند. اگر ترموکوپل در محل نامناسبی نصب شده، ممکن است حتی اگر شمعک روشن شود، به علت عدم دریافت حرارت کافی، پس از مدتی جریان گاز را قطع کند. با تنظیم صحیح ترموکوپل می‌توانید این مشکل را برطرف نمایید.

کلیه اتصالات لوله‌ها و شیلنگ‌های گاز منتهی به مشعل را از نظر وجود نشتی کنترل کنید. وجود نشتی در مسیر، با کاهش فشار گاز، باعث ضعیف و ناپایدار شدن شعله خواهد شد و می‌تواند علت روشن نماندن شمعک آبگرمکن دیواری و ایستاده باشد. برای تست نشتی می‌توانید از یک محلول آب و صابون استفاده کنید. وجود حباب در هر نقطه، نشانه نشت گاز از آن محل است که باید نسبت به رفع آن اقدام شود.

درصورتی که با وجود انجام تمامی موارد فوق، باز هم شعله شمعک به حالت پایدار درنیامد، احتمالاً یک یا چند مورد از قطعات آن دچار نقص فنی شده‌اند. در این شرایط توصیه می‌شود خودتان اقدام به دستکاری نکنید و تشخیص و تعمیر را به تعمیرکار مجرب واگذار نمایید.

علاوه بر اقدامات اصلاحی، انجام سرویس‌های دوره‌ای و به‌کارگیری روش‌های پیشگیرانه مانند استفاده از فیلتر رسوب‌گیر در ورودی آب آبگرمکن و تخلیه منظم رسوبات مخزن، می‌تواند احتمال بروز مشکل در شمعک و سایر قطعات را به حداقل برساند. بنابراین با صرف اندکی وقت و هزینه برای نگهداری آبگرمکن، می‌توانید همیشه از داشتن آب گرم بی‌دغدغه بهره‌مند باشید.

مقاله پیشنهادی: مهندسی فرآیند چیست؟

چگونه می‌توان علت روشن نماندن شمعک آبگرمکن را تشخیص داد؟

تشخیص دقیق علت روشن نماندن شمعک آبگرمکن دیواری و ایستاده، گام مهمی در مسیر رفع این مشکل است. بدون شناخت ریشه اصلی ایراد، تلاش‌های ما برای رفع آن عموماً با شکست مواجه خواهد شد و حتی ممکن است گاهی مشکل را پیچیده‌تر نیز بکند. در ادامه به روش‌های مؤثر برای عیب‌یابی شمعک آبگرمکن اشاره می‌کنیم:

روش اول، بررسی دقیق و مشاهده عینی قطعات و اجزای مرتبط با شمعک است. با خارج کردن مجموعه شمعک از جای خود، می‌توانید از سلامت ظاهری، تمیز بودن و صحت نصب و اتصال آن اطمینان حاصل کنید. آثار سوختگی، پارگی، تغییر شکل، پوسیدگی و رسوب، نشانه‌های قابل مشاهده‌ای هستند که نیاز قطعه به تعمیر یا تعویض را گوشزد می‌کند.

استفاده از تجهیزات تست الکتریکی مانند مولتی‌متر نیز روش مطمئنی برای بررسی صحت عملکرد ترموکوپل، ترمیستور و سیستم جرقه‌زنی است. درصورتی که ترموکوپل ولتاژ یا جریان لازم را تولید نکند، عملاً نمی‌تواند شیر گاز را باز نگه دارد و در نتیجه شمعک خاموش خواهد شد.

آزمون فشار گاز توسط فشارسنج مخصوص، اطلاعات دقیقی از میزان و ثبات فشار گاز ورودی به مشعل در اختیار شما قرار می‌دهد. فشار کم یا متغیر گاز ورودی معمولاً یکی از اصلی‌ترین دلایل خاموش شدن شمعک است که با این روش به‌راحتی قابل شناسایی خواهد بود.

بررسی وجود کوران شدید یا وزش باد نامنظم در محل نصب آبگرمکن نیز اهمیت دارد. جریان باد، حتی اگر باعث خاموش شدن کامل شعله نشود، می‌تواند آن را بی‌ثبات و ضعیف کند که این حالت عموماً با روشن شدن چراغ اخطار یا عملکرد سیستم ایمنی قطع گاز همراه است.

گاهی علت روشن نماندن شمعک آبگرمکن دیواری و ایستاده، نه خود شمعک، بلکه بخشی دیگر از مجموعه آبگرمکن است که با اختلال در گردش آب یا حرارت، مانع از عملکرد صحیح شمعک می‌شود. برای نمونه انسداد مبدل حرارتی یا کاهش سطح آب مخزن به زیر حد نرمال، می‌تواند حسگرهای ایمنی را فعال کرده و موجب خاموشی شمعک گردد.

با کنار هم قرار دادن اطلاعات حاصل از روش‌های بالا، عموماً می‌توان حدس نسبتاً دقیقی از علت اصلی خاموش شدن شمعک آبگرمکن به دست آورد. با این حال اگر پس از انجام آزمون‌ها، همچنان نسبت به تشخیص خود مطمئن نیستید، بهتر است قبل از هر اقدامی برای تعمیر یا تعویض، با یک تعمیرکار باتجربه مشورت کنید.

اشتباهات رایج در نصب و استفاده از آبگرمکن که منجر به خاموشی شمعک می‌شوند

بسیاری از مشکلات آبگرمکن‌ها، از جمله خاموش شدن مکرر شمعک، ممکن است ناشی از خطاهایی باشد که ما در حین نصب یا بهره‌برداری از دستگاه مرتکب می‌شویم. این اشتباهات گاه آنقدر جزئی و نامحسوس هستند که متوجه آن‌ها نمی‌شویم، با این حال در دراز مدت می‌توانند خسارات جبران‌ناپذیری به قطعات و عملکرد آبگرمکن وارد کنند.

یکی از مهم‌ترین نکاتی که در زمان نصب آبگرمکن باید به آن توجه کرد، رعایت جهت صحیح و استاندارد قرار گرفتن شیر اطمینان، لوله‌های ورودی و خروجی آب و اتصالات گاز است. جابجا بستن این موارد، علاوه بر اختلال در گردش حجم آب و حرارت در مدار، می‌تواند منجر به نشت یا افت فشار گاز ورودی به مشعل و در نتیجه خاموشی پی در پی شمعک گردد.

محکم نکردن کافی پیچ و مهره‌های اتصالات لوله‌های گاز نیز یکی دیگر از اشتباهات شایع در حین نصب آبگرمکن و علت روشن نماندن شمعک آبگرمکن دیواری و ایستاده است. نشت جزئی گاز از محل‌های اتصال، حتی اگر با مشاهده مستقیم قابل تشخیص نباشد، با گذشت زمان با کاهش فشار گاز به مشعل، در عملکرد شمعک اختلال ایجاد خواهد کرد.

عدم انتخاب محل مناسب برای نصب آبگرمکن یا نصب نادرست دودکش و عدم رعایت فاصله مجاز با دیوارها و سقف نیز بر پایداری شعله شمعک تأثیر منفی می‌گذارد و ممکن است علت روشن نماندن شمعک آبگرمکن دیواری و ایستاده باشد. برای جلوگیری از کوران هوا در اطراف دستگاه و تأمین هوای مورد نیاز برای احتراق گاز، لازم است آبگرمکن را در محیطی با تهویه مناسب و فضای کافی مستقر نماییم.

گاهی با وجود اینکه آبگرمکن در بدو نصب مشکلی ندارد، پس از مدتی دچار اختلال در کارکرد می‌شود. بخش اعظم این مشکلات، مستقیماً با نحوه نگهداری ما از دستگاه در ارتباط است.برای مثال عدم سرویس منظم و تخلیه رسوبات مخزن، استفاده از آب بسیار سخت و پراملاح بدون نصب سختی‌گیر، روشن گذاشتن طولانی مدت دستگاه بدون مصرف آب گرم، همگی در بلندمدت عملکرد شمعک و سایر قطعات حساس آبگرمکن را با اختلال مواجه می‌کنند.

بنابراین اگر حس می‌کنید آبگرمکن شما بیش از حد دچار مشکل خاموش شدن شمعک می‌شود، یکبار دیگر نحوه نصب و شرایط نگهداری آن‌را مرور کنید. اصلاح به‌موقع این اشتباهات، می‌تواند علاوه بر رفع ایراد شمعک، به صرفه‌جویی قابل ملاحظه‌ای در مصرف انرژی و افزایش عمر مفید دستگاه نیز منجر شود.

جمع‌بندی

در این مقاله به بررسی جامع علت روشن نماندن شمعک آبگرمکن دیواری و ایستاده پرداختیم. همانطور که اشاره شد، خاموش شدن مکرر شمعک آبگرمکن ممکن است در اثر عوامل مختلفی همچون خرابی ترموکوپل، مشکل در شیر یا فشار گاز ورودی، رسوب‌گرفتگی نازل، اختلال در شعله‌پخش کن و ایراد در قطعات دیگر نظیر ترمیستور، سیستم جرقه‌زن و غیره ایجاد شود.

تشخیص دقیق این عوامل مستلزم بررسی ظاهری دقیق، آزمون فشار و جریان گاز، تست قطعات الکتریکی و بعضاً مشاهده شرایط محیطی است. پس از یافتن علت اصلی، با اقداماتی همچون تنظیم یا تعویض ترموکوپل، تمیز کردن نازل، بهبود وضعیت تهویه و نظایر آن می‌توان مشکل را مرتفع نمود. در برخی موارد نیز ممکن است تعویض شیر گاز یا رگلاتور و حتی تعمیر اساسی برخی قطعات داخلی آبگرمکن ضروری باشد.

در هر صورت به خاطر داشته باشید که سرویس منظم، رسوب‌زدایی، جلوگیری از نوسانات فشار و حفاظت دستگاه در برابر شرایط جوی نامناسب، نقش مهمی در پیشگیری از بروز مشکل خاموشی شمعک و سایر اختلالات عملکردی آبگرمکن ایفا می‌کند.

سوالات متداول

• سوال 1) علت روشن نماندن شمعک آبگرمکن دیواری و ایستاده چیست؟ پاسخ: دلایل متعددی از جمله خرابی ترموکوپل، مشکل در شیر گاز، گرفتگی نازل شمعک، فشار کم گاز ورودی، اشکال در الکترود جرقه‌زن، خرابی ترمیستور، عمل کردن سنسور حد و غیره می‌تواند باعث روشن نشدن یا روشن نماندن شمعک شود. برای تشخیص علت دقیق و رفع مشکل، نیاز به بررسی کامل قطعات و شرایط عملکردی آبگرمکن وجود دارد.
• سوال 2) شمعک آبگرمکن روشن می‌شود ولی زود خاموش می‌شود، علت چیست؟ پاسخ: رایج‌ترین علت خاموش شدن سریع شعله شمعک پس از روشن شدن، ایراد در ترموکوپل است. اگر ترموکوپل به اندازه کافی حساس نباشد یا در موقعیت نامناسبی نسبت به شعله قرار گرفته باشد، جریان گاز را قطع خواهد کرد. همچنین ممکن است گرفتگی در نازل شمعک یا نشتی جزئی گاز در مسیر ورودی، باعث بی‌ثباتی شعله و خاموشی سریع آن شود.
• سوال 3) چگونه متوجه شویم ترموکوپل آبگرمکن سوخته است؟ پاسخ: اولین نشانه خرابی ترموکوپل، عدم روشن ماندن شمعک یا قطع ناگهانی جریان گاز مشعل است. با بررسی ظاهری می‌توانید آثار سوختگی، تغییر شکل، پارگی یا رسوب زدگی در سطح ترموکوپل را مشاهده کنید. با تست ولتاژ و جریان تولیدی ترموکوپل توسط مولتی‌متر نیز می‌توان از معیوب بودن آن اطمینان یافت. ترموکوپل سالم باید حدود 25 تا 35 میلی‌ولت جریان تولید کند.
• سوال 4) چطور مطمئن شویم که افت فشار گاز، علت روشن نماندن شمعک آبگرمکن دیواری و ایستاده است؟ پاسخ: اگر ضعیف بودن یا بیثباتی شعله شمعک به رغم سالم بودن و تمیز بودن نازل و شیر گاز مشاهده می‌شود، احتمالاً فشار گاز ورودی پایین است. با نصب یک فشارسنج گاز روی شیر ورودی می‌توانید فشار دقیق گاز مصرفی آبگرمکن را اندازه بگیرید. اگر عدد نشان داده شده کمتر از 178 میلی‌بار (7 اینچ ستون آب) باشد و نوسانات زیادی داشته باشد، کم بودن یا بی‌ثباتی فشار گاز تأیید می‌شود. در این صورت باید علت افت فشار را در شبکه لوله کشی ساختمان یا انشعاب کنتور جستجو کرد.
• سوال 5) آیا می‌توان خودمان شمعک آبگرمکن را تعمیر یا تعویض کنیم؟ پاسخ: اگر با نحوه کار قطعات آبگرمکن آشنایی کافی دارید و ابزار لازم را در اختیار دارید، می‌توانید برخی اقدامات سادۀ تعمیری نظیر تمیز کردن نازل شمعک، تنظیم زاویۀ شعله پخش کن یا تعویض ترموکوپل را خودتان انجام دهید؛ اما پیش از هر کاری، حتماً اطمینان حاصل کنید که جریان برق و گاز دستگاه کاملاً قطع شده باشد. درصورتی که تجربه و مهارت کافی ندارید، به هیچ عنوان خودتان اقدام به دستکاری قطعات نکنید و کار را به تعمیرکار مجرب بسپارید.

منابع:

https://jacobsheating.com/blog/water-heater-not-working/

https://americanhomewater.com/7-reasons-water-heater-pilot-light-going-out/

https://armstrongcomfort.com/Blog/7-reasons-your-water-heater-isnt-working