مدل TESI چیست؟ راهنمای هوش هیجانی و اجتماعی تیمی

مدل TESI مخفف Team Emotional and Social Intelligence به معنای مدل هوش هیجانی و اجتماعی تیمی، چارچوبی جامع برای درک و بهبود عملکرد هیجانی و اجتماعی تیم‌هاست. اساس این  مفهوم که در روانشناسی کار بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد، بر این استوار است که احساسات و هیجانات نقش مهمی در عملکرد تیم ایفا می کنند. پس با افزایش هوش هیجانی و اجتماعی اعضای تیم، تیم‌ها می توانند به هم‌افزایی، بهره‌وری و رضایت بیشتری دست یابند. مدل TESI توسط دکتر مارسیا هیوز و دکتر جیمز ترل، دو متخصص برجسته در زمینه هوش هیجانی ایجاد شده است.

این ادراک در دلِ مدل TESI نهفته است که تیم‌ها، چیزی بیش از تنها مجموعه‌ای از افراد هستند که باهم کار می‌کنند. تیم‌ها سیستم‌های پیچیده و پویای انسانی هستند که برای عملکرد مؤثر به تعادل ظریفی از مهارت‌های هیجانی و اجتماعی نیاز دارند. مدل TESI یک نقشه‌ی کامل راه برای تیم‌ها است تا بتوانند این مهارت‌های حیاتی را توسعه دهند و در این راه حداکثر پتانسیل خود را بشناسند و به آن دست یابند.

مهارت‌های مورد سنجش در مدل TESI

مدل TESI بخشی از یک برنامه‌ی پژوهشی به نام مدل رشد تعاملی تیم یا همان Collaborative Growth’s Team Model است که توسط همان پژوهش‌گران یعنی دکتر مارسیا هیوز و دکتر جیمز ترل گردآوری و ارائه شده است. در بخش ESI این مدل که مربوط به بخش هوش هیجانی و اجتماعی تیم می‌شود، ۷ مهارت مختلف برای موفقیت تیم‌ها بیان شده است. آن ۷ مهارت عبارتند از:

• هویت تیمی
• انگیزه
• آگاهی هیجانی
• ارتباطات
• مدیریت تعارض
• تاب‌آوری استرس
• خلق‌وخوی مثبت

مدل TESI با تمرکز بر این هفت مهارت، یک رویکرد جامع و کلی نگر برای توسعه‌ی تیم ارائه می‌دهد که هم جنبه هیجانی و هم جنبه اجتماعی عملکرد تیم را مورد بررسی و تحلیل قرار می‌دهد. همین مسئله، مدل TESI را تبدیل به ابزاری ایده‌آل برای سازمان‌هایی می‌کند که به دنبال بهبود عملکرد تیم، افزایش انسجام تیمی و پرورش فرهنگ تیمی مثبت هستند.

مطلب پیشنهادی: تفویض اختیار چیست؟

بررسی مهارت‌های هوش هیجانی-اجتماعی تیمی

هویت تیمی

هویت تیمی چیزی جز حس تعلق و ارتباط قوی‌ای که اعضای تیم نسبت به تیم خود دارند نیست. هویت تیمی مانند زیربنایی است که سایر مهارت‌های هوش هیجانی و اجتماعی (که در ادامه از آن‌ها می‌گوییم) بر آن بنا می‌شود. وقتی اعضای تیم، حس هویت تیمی قوی داشته باشند، به احتمال زیاد به اهداف تیم متعهد هستند، به یکدیگر اعتماد و از یکدیگر حمایت می‌کنند و همکاری‌شان مؤثرتر است.

⭐برای تقویت هویت تیمی، تیم‌ها می توانند فعالیت‌هایی ترتیب ببینند و در آن شرکت کنند که ارزش‌ها، اهداف و تجربیات مشترک را ترویج می‌کنند. این ممکن است شامل تهیه‌ی بیانیه‌ای برای انجام یک ماموریت تیمی، انجام تمریناتی اصولی برای تقویت تیم یا جشن گرفتن موفقیت‌های تیم با هم باشد.

انگیزه

انگیزه، نیروی محرکه‌ای برای تقویت تلاش‌ها و عملکرد اعضای تیم است. «انگیزه» در این جا هم شامل انگیزه درونی (میل به دستیابی به رضایت و رشد شخصی) و هم انگیزه بیرونی (میل به دریافت پاداش و دیده شدن توانایی‌ها) است. وقتی اعضای تیم انگیزه داشته باشند، به احتمال زیاد درگیر، پایدار و سازنده هستند.

⭐برای افزایش انگیزه، تیم‌ها می‌توانند اهدافی چالش برانگیز اما قابل دستیابی را تعیین کنند، بازخورد و قدردانی منظم ارائه دهند و محیطی حمایتی ایجاد کنند که باعث تشویق یادگیری و در نهایت رشد تیم می‌شود.

آگاهی هیجانی

آگاهی هیجانی توانایی شناخت و درک عواطف خود و دیگران است. آگاهی هیجانی یک مهارت حیاتی برای کار گروهی موثر است، زیرا اعضای تیم را قادر می‌سازد تا با یکدیگر همدلی کنند، احساسات خود را مدیریت کنند و به احساسات دیگران پاسخ مناسب دهند.

⭐برای توسعه آگاهی هیجانی، تیم ها می توانند گوش دادن فعال را تمرین کنند، بیشتر در خود تامل کنند و آموزش همگانی هوش هیجانی به اعضای تیم ارائه دهند.

ارتباطات

ارتباطات، فرآیندِ به اشتراک گذاری اطلاعات، ایده‌ها و احساسات با دیگران است. ارتباط موثر برای کار تیمی ضروری است، زیرا اعضای تیم را قادر می سازد تا کارهای خود را هماهنگ کنند، بهتر تصمیم بگیرند و مشکلاتی که با ان‌ها روبه‌رو می‌شوند را حل کنند.

⭐برای بهبود ارتباطات، تیم‌ها می‌توانند کانال‌های ارتباطی شفاف ایجاد کنند، اعضای تیم را تشویق به داشتن گفتگوی باز و صادقانه کنند و همینطور سعی کنند که مهارت‌ گوش دادن فعال را ترویج دهند.

مدیریت تعارض

مدیریت یا حل تعارض توانایی مدیریت و حل اختلافات به روشی سازنده است. درگیری‌ها در هر تیمی ناگزیر به وجود می‌آیند، اما زمانی که اعضای تیم مهارت‌ مدیریت و حل تعارض داشته باشند، می‌توانند این تعارضات را به گونه‌ای حل کنند که نه تنها دلخوری و مشکلی باقی نماند، بلکه باعث تقویت روابط و رشد تیم شوند.

⭐برای تقویت مهارت‌های حل تعارض، تیم‌ها می‌توانند کلاس‌های فنون مذاکره و میانجی‌گری برای اعضای تیم فراهم کنند، قوانین واضحی برای قدم به قدم رسیدگی به مشکلات وضع کنند و فرهنگ پذیرا بودن و احترام گذاشتن را اشاعه دهند.

مطلب پیشنهادی: تحلیل PESTEL چیست؟

تاب‌آوری استرس

تاب آوری استرس میزان ظرفیت مقابله و سازگاری با عوامل استرس‌زا و چالش‌هاست. در محیط های کاری پرفشار و پرشتاب امروزی، تحمل و تاب آوری استرس یک مهارت حیاتی برای موفقیت تیم است.

⭐برای به وجود آمدن مهارت تاب آوری استرس، تیم‌ها می‌توانند استراتژی‌هایی برای مدیریت استرس اجرا کنند؛ مانند تشویق به استراحت‌های منظم موقع کار، ارتقای تعادل بین کار و زندگی، و فراهم کردن برنامه‌هایی برای کاهش استرس (مانند آموزش ذهن آگاهی، برنامه‌های ورزشی و غذایی).

خلق‌وخوی مثبت

منظور از خلق‌وخوی مثبت، توانایی حفظ دیدگاه و نگرش مثبت، حتی در مواجهه با ناملایمات و مشکلات است. تحقیقات نشان داده است که تیم‌هایی که خلق و خوی مثبت دارند، انعطاف‌پذیرتر و خلاق‌تر  هستند و می‌توانند موثرتر مسائل را حل کنند.

⭐برای پرورش روحیه‌ی مثبت، اعضای تیم‌ می‌توانند موفقیت‌ها را با هم جشن بگیرند، تمرین کنند تا بیشتر از هم قدردانی کنند و یک فرهنگ تیمی حمایتی و مثبت نگرانه را ترویج دهند.

کاربردهای مدل TESI

کاربردهای مدل TESI در سازمان‌ها و شرکت‌ها بسیار متنوع است. برخی از این مزایا و کاربردهای مدل هوش هیجانی و اجتماعی در تیم‌ها عبارتند از:

• تیم سازی و توسعه: مدل TESI می تواند به عنوان چارچوبی برای طراحی و ارائه برنامه های تیم سازی و توسعه تیمی که بر تقویت مهارت‌های هوش هیجانی و اجتماعی اعضای تیم تمرکز دارد، استفاده شود.
• ارزیابی تیمی: مدل TESI می تواند به عنوان یک ابزار تشخیصی برای ارزیابی وضعیت فعلی هوش هیجانی و اجتماعی یک تیم و شناسایی زمینه‌های بهبود استفاده شود.
• آموزش و مشاوره تیمی: مدل TESI را می توان برای هدایت و آموزش همگانی به اعضای تیم و درنظرگرفتن مشاوره با هدف بهبود عملکرد و کسب رضایت تیم استفاده کرد.
• تحقیق تیمی: مدل TESI می‌تواند به عنوان یک چارچوب تئوریک برای پژوهش در مورد هوش هیجانی و اجتماعی تیمی و ارتباط آن با دستاوردهای گروهی مورد استفاده قرار گیرد.