مدیریت زنجیره تامین چیست؟

08 فروردین 1401 - آخرین بروزرسانی: 16 اسفند 1402
مدیریت زنجیره تامین
زمان تقریبی مطالعه: 11 دقیقه

آیا صفر تا صد کسب و کارتان را خودتان مدیریت می‌کنید؟ پس با مدیریت زنجیره تامین آشنایی دارید.

مدیریت زنجیره تامین (SCM) شامل مدیریت شبکه متصلی از تامین کنندگان است که برای تبدیل مواد خام به محصولات یا خدمات نهایی ضرورت دارد. برای این که یک کسب و کار بتواند چرخه تولید خود را بهینه کند، هزینه‌ها را کاهش دهد و به چرخه تولید سریعتری برسد، باید زنجیره تامین خودش را به درستی مدیریت کند.

شرکت تولیدی یا ارائه دهنده خدمات فرقی ندارند، به هر حال به استخدام کارشناس زنجیره تامین نیاز دارید. با داشتن شبکه پیچیده تر به فرصت‌های بیشتری برای خرید مواد اولیه یا عرضه پیشنهادات دسترسی دارید. با این حال، هرچه سیستم مدیریت زنجیره تامین پیچیده‌تر شود، هزینه‌های بیشتری هم برای کسب و کار شما به همراه خواهد داشت. به هر حال، زنجیره تامین می‌تواند درصد قابل توجهی از وجوه موجود در شرکت را محدود کند، که شاید منجر به مشکلات جریان نقدینگی شود.

مدیریت زنجیره تامین چیست

اگرچه مدیریت زنجیره تامین خوب، کارآمد است، اما مزایای کوتاه مدت و بلندمدت زیادی دارد. نه تنها جریان نقدینگی در کنار کاهش هزینه‌ها، بهبود می‌یابد، بلکه می‌توانید کارایی را افزایش دهید و کنترل بیشتری بر فرآیندهای کسب و کار خودتان به دست آورید. داشتن مدیریت زنجیره تامین خوب می‌تواند عملکرد کلی سازمان را افزایش داده و فرصت‌های رشد را فراهم کند.

 

بررسی کلی مدیریت زنجیره تامین

1.مدیریت زنجیره تامین چیست؟

2.مدیریت زنجیره تامین چگونه کار می‌کند؟

3.مزایای کلیدی مدیریت کارآمد زنجیره تامین

4.پنج جزء اساسی سیستم مدیریت زنجیره تامین

5.نمونه‌هایی از مدیریت زنجیره تامین

 

مطلب پیشنهادی: برنامه ریزی منابع سازمانی چیست؟

 

1.مدیریت زنجیره تامین چیست؟

مدیریت زنجیره تامین، مدیریت کل جریان عرضه یک کالا یا خدمات است. این فرایند شامل هماهنگی و ساده‌سازی تمام فعالیت‌ها از تامین منبع مواد اولیه گرفته تا تبدیل مواد خام به محصول نهایی و تحویل آن به مصرف‌کننده نهایی است.

فرایند مدیریت زنجیره تامین

با داشتن مدیریت زنجیره تامین خوب، می‌توانید ارزش دریافتی مشتریان خودتان را به حداکثر برسانید و در عین حال به کسب و کار خودتان مزیت رقابتی بدهید.

مدیریت زنجیره تامین نیازمند نظارت بر دو جزء اصلی است:

  • جریان فیزیکی مانند ساخت، ذخیره سازی و حمل و نقل کالاها و مطالب.
  • جریان اطلاعات مانند مدیریت داده‌ها و نرم افزارهای مورد استفاده برای مدیریت کالاها و مطالب.

2.مدیریت زنجیره تامین چگونه کار می‌کند؟

هنگامی‌که کسب و کار شما برای ارائه محصولات یا خدمات به خریداران نهایی، بر زنجیره تامین چند مرحله‌ای متکی است، بنابراین بررسی زنجیره، هر یک از لینک‌ها و همکاری آنها با یکدیگر بسیار مهم است. اگر یکی از لینکها شکسته شود، تحویل سفارش متوقف می‌شود که برای برند و قیمت نهایی شما مضر است. بعلاوه، اگر در انتخاب حلقه‌های زنجیره خودتان اشتباه کنید، در معرض مرجوعی گران قیمت کالا قرار خواهید گرفت. اگر هر بخشی از زنجیره شما بهینه نشود، شاید در هر مرحله سودآوری خودتان را از دست بدهید.

مدیریت زنجیره تامین در تلاش برای بهینه سازی کل زنجیره متمرکز است. مدیر زنجیره تامین هم اغلب مسئول تهیه استراتژی حاوی تمام مراحل زنجیره تامین است. او از اینکه مشتریان می‌توانند محصولات مورد نظر خودشان را در مقدار و زمان مدنظر و با قیمت مناسب به دست آورند، مطمئن خواهد شد. در عین حال، باید کسب و کار را تا حد امکان سودآور کنند.

چگونگی مدیریت زنجیره تامین

مراحل زنجیره تامین شامل نیروی کار، انرژی، سوخت، امنیت، پروتکل‌های ایمنی، وسایل نقلیه، کارخانه‌های تولیدی، مواد اولیه، تجهیزات، فناوری و موارد دیگر است. همه اینها هزینه دارند. مدیران زنجیره تامین باید ضمن حفظ کیفیت و سرعت تحویل، هزینه‌ها را پایین نگه دارند. آنها اغلب سیستمی ‌را برای نظارت متمرکز بر مراحل مختلف عرضه از تولید و ارسال گرفته تا توزیع، پیاده سازی می‌کنند. سپس، هر مرحله از این فرایند به طور مداوم در تلاش برای کاهش هزینه‌ها و در عین حال بهبود کارایی، کیفیت و بهره وری، مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد.

 

مطلب پیشنهادی: MVP چیست؟

 

3.مزایای کلیدی مدیریت کارآمد زنجیره تامین

اقدامات خوب در زمینه SCM می‌تواند هم به بهبود کوتاه مدت و هم به رشد بلندمدت منجر شود. سازمان‌هایی که SCM را جدی می‌گیرند می‌توانند از هشت مزیت عمده بهرمند شوند.

جریان اطلاعات بهینه شده

طبق نتایج مطالعه شرکت Oracle، کمتر از 25٪ از شرکت‌ها دارای جریان اطلاعات خودکار در سراسر زنجیره تامین هستند. برای بسیاری از این شرکت‌ها، داده‌های مجزا و ارتباطات ضعیف بین سیستم‌های نرم‌افزاری، باعث کاهش کارایی و فروش محدود می‌شود.

با این حال، با داشتن SCM کارآمد، اطلاعات می‌تواند در سراسر شبکه جریان یابد. هر پیوند می‌تواند داده‌های فعلی را به اشتراک بگذارد و تجزیه و تحلیل کند. بنابراین برای کسب و کارتان، تصمیمات آگاهانه می‌گیرید.

کنترل بهتر کیفیت

کنترل کیفیت ضعیف به زیان کسب و کارتان تمام می‌شود، زیرا هزینه تعمیرات و جایگزینی می‌تواند به سرعت افزایش یابد. از آنجایی که هزینه‌ها در هر مرحله افزایش می‌یابد، شرکت‌های درگیر در مراحل نهایی می‌توانند با هزینه‌های قابل توجهی روبرو شوند.

کنترل کیفیت در مدیریت زنجیره تامین

با داشتن SCM کارآمد، کنترل بیشتری بر کیفیت محصولات و خدمات شرکت خودتان دارید. شرکت با ایجاد معیارهای کیفیت، شناسایی مشکلات تامین کننده و پیگیری حل شکایات، می‌تواند ضرر را کاهش دهد و درآمد را بهبود بخشد.

افزایش بهره وری

در هر صنعتی، مشکلات تدارکاتی می‌تواند منجر به مشکلات جدی در بهره وری شود. این مشکلات باعث تأخیر در تولید، مشکلات حمل و نقل و فقدان فروش می‌شوند.

هنگامی‌که شرکت شما، SCM را در اولویت قرار می‌دهد، می‌توانید به داده‌هایی در مورد کالاها و مواد مورد نیاز برای اجرای تجارت خودتان دسترسی پیدا کنید. از آنجایی که جریان اطلاعات شما به طور خودکار به شبکه‌های حمل و نقل و تدارکات شما لینک می‌شود، می‌توانید مسائل تدارکات را قبل از معضل شدن، شناسایی کرده و به آنها رسیدگی کنید. در نتیجه، کارآیی کلی افزایش می‌یابد که منجر به تیمی سازنده‌تر و مشتریان راضی‌تر می‌شود.

 

مطلب پیشنهادی: وظایف و اختیارات مدیر عامل 

 

پیش بینی  تقاضاهای پیش رو

اگر نتوانید تقاضای مشتری را برای هفته یا ماه آینده پیش بینی کنید، پیش بینی و برنامه ریزی چالش برانگیز خواهد بود. شاید تیم شما مجبور شود تا بر اساس اطلاعات محدود یا قدیمی ‌عمل کند و باعث تورم مصنوعی یا رکود در سراسر زنجیره تامین شود.

پیش بینی تقاضا در مدیریت زنجیره تامین

هنگامی‌که شبکه شما جریان اطلاعات خوبی دارد، تامین کنندگان، خرده فروشان و ارائه دهندگان مواد اولیه شما می‌توانند به داده‌های دقیق و نشانگر تقاضای لحظه‌ای، دسترسی پیدا کنند. تیم شما می‌تواند به دنبال الگوهایی در داده‌ها برود و از یافته‌های آنها برای پیش بینی دقیق تر تقاضاهای آینده استفاده کند.

کاهش هزینه‌های سربار

اگر مطمئن نیستید که تقاضا در هفته‌ها یا ماه‌های آینده چگونه تغییر خواهد کرد، پس احتمالاً شرکت شما موجودی را به ‌طور ناکارآمد مدیریت می‌کند. تامین کند موجودی می‌تواند فضای ارزشمندی را اشغال کند و منجر به هزینه‌های سربار غیرضروری شود.

هنگامی‌که بهترین شیوه‌های SCM را دنبال می‌کنید، می‌توانید هزینه‌های سربار را کاهش دهید و در عوض درآمد بیشتری ایجاد کنید. به عنوان مثال، می‌توانید انبارداری را کارآمدتر کنید، سیستم ذخیره سازی خودتان را خودکار کنید یا از نرم افزار مدیریت موجودی کارامدتری استفاده کنید.

 

مطلب پیشنهادی: نرم افزارهای مدیریت پروژه

 

بهینه سازی حمل و نقل

هزینه‌های حمل و نقل در دهه گذشته به طور قابل توجهی افزایش یافته است. طبق گزارش Lojistic، از سال 2010، هزینه‌های حمل و نقل هوایی UPS و FedEx 80٪ افزایش یافته است در حالی که هزینه‌های حمل و نقل زمینی بیش از 75٪ افزایش یافته است. تنها در سال 2019، هزینه‌های حمل و نقل تقریبا 8 درصد افزایش یافته است. اگر کسب و کار شما اقدامات پیشگیرانه‌ای انجام ندهد، این هزینه‌های در حال افزایش می‌تواند به میزان قابل توجهی بر فروش و درآمد تأثیر بگذارد.

بهینه سازی حمل و نقل در مدیریت زنجیره تامین

کسب و کار شما با یک استراتژی هوشمند، می‌تواند شرکت‌های لجستیک مناسب را شناسایی کرده و فرآیندهای حمل و نقل خودش را ساده کند. در نتیجه، می‌توانید حاشیه شرکت خودتان را بهبود ببخشید و در عین حال هزینه‌های مشتریان را کاهش دهید و مشتریان وفادار بیشتری پرورش دهید.

تقویت کاهش ریسک

اگر داده‌های زیادی ندارید، پس پیش‌بینی رویدادهای احتمالی در آینده، دشوار است. در نتیجه، شاید کسب‌وکارتان آماده شکستی بزرگ نباشد یا بیش از حد روی راه‌حل‌هایی برای مشکلی سرمایه‌گذاری کند که هرگز رخ نمی‌دهد.

با داشتن SCM خوب، می‌توانید به جریان ثابتی از داده‌ها دسترسی پیدا کنید که می‌توانید از آنها برای درک بهتر محیط استفاده کنید. شما می‌توانید خطرات را راحت تر شناسایی کنید که به شما امکان می‌دهد تا برنامه‌های پشتیبان مقرون به صرفه را پیاده سازی کنید. از آنجایی که می‌توانید فعالانه عمل کنید،بنابراین می‌توانید ریسک‌ها را در عین کنترل هزینه‌ها بررسی کنید.

جریان نقدینگی بهبود یافته

تهیه یک استراتژی هوشمند به سود شرکت شما خواهد بود. ایجاد یک شبکه تامین کننده قابل اعتماد، کاهش اختلال در عرضه و کاهش هزینه‌های حمل و نقل به این معنی است که می‌توانید جریان نقدینگی شرکت خودتان را بهبود بخشید. در نهایت، این کار به معنای استرس کمتر در کسب و کار شما و ظرفیت بیشتر برنامه ریزی برای آینده است.

 

مطلب پیشنهادی: پول هوشمند چیست؟

 

4.پنج جزء اساسی سیستم مدیریت زنجیره تامین

مدیریت زنجیره تامین را می‌توان به پنج جزء اصلی تقسیم کرد. همه چیز با تهیه یک استراتژی شروع می‌شود که مشخص می‌کند چگونه از مواد خام به محصولات نهایی می‌رسیم و به عقب برمی‌گردیم (در صورت لزوم به دلیل مرجوعی کالا). هنگامی‌که برنامه دارید، باید آن را از در طول منبع یابی، ساخت، تحویل و مرجوعی اجرا کنید. در اینجا نگاهی دقیق تر به نحوه عملکرد هر یک از این مؤلفه‌ها داریم:

برنامه ریزی

قبل از هر اقدامی، به برنامه‌ای نیاز دارید که کل فرآیند زنجیره تامین را از ابتدا تا انتها مشخص کند. توجه به تمام هزینه‌ها از اولیه تا پشتیبانی مهم است. به عنوان مثال، آیا برای ارسال محصولات خودتان به جعبه نیاز خواهید داشت؟ پالت برای جعبه‌ها، لیفتراک برای جابجایی پالت‌ها و راننده لیفتراک برای کار با ماشین آلات چطور؟ از هیچ جزئیاتی دریغ نکنید. ‌بعلاوه، شاخص‌های عملکرد کلیدی را اندازه‌گیری کنید تا مطمئن شوید که زنجیره تأمین شما برای کسب‌وکار و مشتریان شما کارآمد است.

منبع یابی

اولین قدم بعد از برنامه ریزی، تهیه مواد خام لازم برای ساخت محصول یا خدمات است. شما باید تامین کننده‌ای پیدا کنید که بتواند مواد مورد نیاز شما (کمی و کیفی) را با قیمت رقابتی در حد بودجه شما فراهم کند. سپس مدیران زنجیره تامین، باید روابط با تامین‌کننده را مدیریت ‌کنند، سفارش‌ها را در صورت نیاز ثبت کنند، سطوح موجودی را مدیریت ‌کنند، پول تامین‌کنندگان را پرداخت کنند و کیفیت را مورد نظارت قرار دهند.

منابع در مدیریت زنجیره تامین

ساخت

هنگامی‌که منبعی برای مواد اولیه دارید، به نهادی نیاز دارید که بتواند محصول یا خدمات شما را بسازد. این فرایند شامل تولید، کنترل کیفیت و بسته بندی می‌شود. پیدا کردن شریک قابل اعتماد و برآورده کننده استانداردهای کیفیتی شما در مقدار مورد نیاز و با قیمت رقابتی اهمیت دارد.

تحویل

با آماده شدن محصول یا خدمات ، مرحله بعدی تحویل آن به مصرف کننده نهایی است. شاید موجودی به انباری منتقل شود که در آنجا ذخیره شود تا زمانی که مشتری سفارش دهد، شاید هم به یک فروشگاه خرده فروشی برود، یا مستقیماً به دست مشتری برسد. این بخش از فرآیند شامل مدیریت سفارش‌های مشتریان، برنامه‌ریزی تحویل، ارسال فاکتور برای خریداران، ارسال بار و سازماندهی روش‌های حمل و نقل است.

مرجوعی

در نهایت، همیشه همه چیز طبق برنامه پیش نمی‌رود، بنابراین آماده باشید. زنجیره‌های تامین باید سیستمی ‌برای پشتیبانی از مشتریانی در نظر بگیرند که نیازمند مرجوع کردن محصولات هستند. این فرایند هم باید به راحتی خرید کردن در نظر گرفته شود.

 

می‌دونستید اگه پروژه ای برای انجام دارید، می‌تونید با بهترین هزینه (توافقی) در کارلنسر برون سپاریش کنید؟

ثبت پروژه رایگان

 

5.نمونه‌هایی از مدیریت زنجیره تامین

آمازون

وقتی به دنبال الگوی مدیریت زنجیره تامین هستید، تقریبا فکر نکردن به آمازون غیر ممکن است. این شرکت به عنوان بزرگترین خرده‌فروشی اینترنتی در ایالات متحده، مدیریت زنجیره تامین را علمی انجام می‌دهد. این شرکت به طور مداوم طیف گسترده‌ای از محصولات را به مشتریانش در زمان ثبت سفارش، نشان می‌دهد. راز این کار چیست؟ آمازون ترکیبی از فناوری پیچیده، شبکه انبار گسترده، ناوگان حمل و نقل بزرگ و مدیریت موجودی چند لایه دارد. علاوه بر این، مدیریت موجودی محصولات نه چندان پرفروش را برون سپاری می‌کند. فروش شخص ثالث آمازون نیمی ‌از کل فروش شرکت را تشکیل می‌دهد. آمازون توانسته هزینه‌های تامین را به حداقل رسانده و رقابت را برای سایر شرکت‌های فاقد چنین استراتژی‌های پیشرفته مدیریت زنجیره تامین را دشوار می‌کند.

مثالی از مدیریت زنجیره تامین

والمارت

والمارت (Walmart) شرکت دیگری با سیستم مدیریت زنجیره تامین پیشرفته و بسیار بهینه است که بیش از 11500 فروشگاه در 28 کشور جهان را در اختیار دارد. این شرکت به دلیل وسواس در کاهش هزینه‌های زنجیره تامین، به مشتریان کمک می‌کند تا در هزینه‌های خودشان صرفه جویی کنند و بهتر زندگی کنند. یکی از کلیدهای موفقیت والمارت حذف لینکها در زنجیره تامین است. سام والتون بنیانگذار این شرکت، کارش را با خرید عمده و حمل و نقلش در سال 1962 آغاز کرد.

والمارت در این مسیر با همکاری مستقیم تولیدکنندگان، که به شرکت تامین موجودی مدیریت شده توسط فروشنده (VMI) تبدیل شد و این مسیر را ادامه داد. تولیدکنندگان در روش VMI محصولات خودشان را در انبارهای والمارت مدیریت می‌کنند. همچنین بر منبع یابی استراتژیک برای یافتن بهترین قیمت الکترونیکی ممکن از تامین کنندگان، متمرکز است. حتی در سال 1989، هم هزینه‌های توزیع والمارت کمتر از نصف هزینه رقبای آن زمان بود. این شرکت در این  سالها فقط به بهینه سازی، بهبود و گسترش ادامه داده است.

 

در نهایت …

مدیریت زنجیره تامین خوب شما را در برابر چالش‌های پیش رو آماده کرده و به تقویت سود دهی شرکت کمک می‌کند. چه در صنعت خدماتی و چه در صنعت تولیدی، داشتن استراتژی زنجیره تامین کارآمد می‌تواند منجر به کاهش هزینه‌ها، کارایی بیشتر و افزایش سودآوری برای کسب و کارتان شود. از آنجایی که داشتن زنجیره تامین قوی می‌تواند به رشد کسب و کار شما در بلندمدت نیز کمک کند، توسعه یک سیستم انعطاف‌پذیر می‌تواند برای سال‌ها یا دهه‌های آینده هم مزایایی را به همراه آورد.

 

منبع

https://www.fiverr.com/resources/guides/business/supply-chain-management-scm

آیا این مطلب برای شما مفید بود؟
بلهخیر
نویسنده مطلب زینت فلاح
من زینت فلاح، ارشد روان سنجی هستم. بیش از ده ساله که ترجمه متون روانشناسی،مدیریت و فناوری رو انجام میدم. به تولید محتوای جدید علاقمندم و چند ساله که با کارلنسر همکاری دارم. https://www.karlancer.com/profile/1408

دیدگاه شما

بدون دیدگاه