نرخ بازگشت سرمایه یا ROI چیست؟ + نحوه محاسبه

حتما تا به حال برای شما هم پیش آمده که تصمیم می‌گیرید پولی را که به زحمت به دست آورده‌اید سرمایه گذاری کنید، اما هیچوقت بازدهی قابل توجهی را نمی‌بینید! آیا می خواهید بدانید چگونه می‌توانید کارایی یا سودآوری یک سرمایه گذاری را ارزیابی کنید؟ در این مطلب قصد داریم مفهوم بازگشت سرمایه (ROI) را بررسی کنیم؛ یک معیار عملکرد که برای ارزیابی کارایی یا سودآوری یک سرمایه گذاری یا مقایسه کارایی سرمایه گذاری‌های مختلف استفاده می‌شود. همچنین یاد خواهیم گرفت که چگونه نرخ بازگشت سرمایه را محاسبه کرده و تغییرات گسترده‌تر آن را بررسی کنیم. با ما همراه باشید تا درباره سرمایه‌گذاری هوشمندانه بیشتر بدانیم!

همه ما به طور قطع در بازارهای مالی مختلف مانند بازار ارز دیجیتال، بازار بورس، بازار ملک و… سرمایه‌گذاری کرده‌ایم اما درباره نحوه محاسبه نرخ بازگشت سرمایه چیزی نمی‌دانستیم. با این حال باید بدانیم که نرخ بازگشت سرمایه مقیاس بسیار بااهمیتی است و برای ارزیابی کارایی و میزان سوددهی یک سرمایه‌گذاری یا مقایسه چند سرمایه‌گذاری مختلف با یکدیگر استفاده می‌شود. مقیاس نرخ بازگشت سرمایه بسیار ساده و در عین حال پراستفاده برای سنجش انواع سرمایه‌گذاری است.

نرخ بازگشت سرمایه (ROI) چیست؟

نرخ بازگشت سرمایه به انگلیسی Return on Investment (به اختصار ROI) مقیاسی است که نسبت سود به دست آمده از سرمایه‌گذاری را محاسبه می‌کند.

نرخ بازگشت سرمایه یا Return on Investment (ROI) یک شاخص کلیدی عملکرد (KPI) یا مقیاس مالی است که احتمال سود پس از سرمایه‌گذاری را محاسبه می‌کند. با کمک مقیاس نرخ بازگشت سرمایه می‌توان سود و ضرر ناشی از سرمایه‌گذاری را با میزان هزینه‌های سرمایه‌گذاری مقایسه کرد.

با استفاده از محاسبه نرخ بازگشت سرمایه می‌توان سود بالقوه یک سرمایه‌گذاری مستقل را با سود چندین سرمایه‌گذاری مقایسه کرد. با محاسبه‌ی نرخ بازگشت سرمایه علاوه بر محاسبه سودآوری هر سرمایه‌گذاری می‌توان درباره سرمایه‌گذاری در یک تجارت خاص یا معاملات ملکی تصمیم‌گیری درست را انجام داد. در ادامه در بخش فرمول محاسبه نرخ بازگشت سرمایه واضح است که محاسبه نرخ بازگشت سرمایه به هیچ عنوان کار سختی نیست و فرمول ساده‌ای دارد. تنها مشکلی که نرخ بازگشت سرمایه دارد این است که مدت زمان نگهداشت سرمایه را در نظر نمی‌گیرد. در ادامه بیشتر به این موضوع می‌پردازیم.

نحوه محاسبه نرخ بازگشت سرمایه (ROI)

محاسبه نرخ بازگشت سرمایه از دو روش ممکن است.

روش اول محاسبه نرخ بازگشت سرمایه

روش دوم محاسبه نرخ بازگشت سرمایه

چگونه نرخ بازگشت سرمایه (ROI) را تفسیر کنیم؟

در تفسیر نرخ بازگشت سرمایه باید چند نکته را در نظر داشته باشیم.

• نرخ بازگشت سرمایه ROI عموماً به صورت درصدی گزارش می‌شود. از این رو که درک درصد در مقایسه با نسبت راحت‌تر است.
• در محاسبات نرخ بازگشت سرمایه، بازده خالص را در صورت کسر قرار می‌دهند؛ چون هم می‌تواند مثبت باشد و هم منفی.
• وقتی نتیجه محاسبه ROI مثبت باشد، بازده خالص مثبت بوده است؛ زیرا میزان کل نرخ بازگشتی از میزان کل هزینه‌ها بیشتر بوده است. و اگر ROI منفی باشد یعنی متضرر شده‌‌اید و هزینه‌های کلی از میزان سود کلی بیشتر بوده است.
• برای محاسبه‌ دقیق نرخ بازگشت سرمایه باید هزینه‌های کلی و میزان سود کلی را هم در نظر بگیرید.
• برای محاسبه‌ جز به جز گزینه‌های سرمایه‌گذاری موجود، باید ROI سالانه را هم در نظر بگیرید.

مطلب پیشنهادی: مراحل افزایش سرمایه شرکت سهامی خاص

نمونه محاسبه نرخ بازگشت سرمایه ROI

پیش‌تر درباره مزایای محاسبه نرخ بازگشت سرمایه صحبت کردیم. حال در یک مثال، نمونه‌ای از محاسبه نرخ بازگشت سرمایه را شرح می‌دهیم.

** منبع مثال فوق: سایت دیدار (didar.me)

جایگزین‌های نرخ بازگشت سرمایه (ROI)

برخی از جنبه‌های سرمایه‌گذاری را می‌توان به راحتی با نسبت‌ها و نرخ‌ها اندازه‌گیری کرد تا به مالکان اجازه دهد از نتایج خود درآمدزایی کنند، مانند نرخ بازگشت سرمایه (ROI)، در حالی که برخی دیگر به دلیل ماهیت نامشهودشان به آسانی اندازه‌گیری نمی‌شوند.

معیارهای بازگشت توانایی منعکس کردن داده‌های میدانی را دارند که اغلب معیار واقعی موفقیت هستند. در ادامه به معرفی برخی از آنها که جایگزین‌های مناسبی برای نرخ بازگشت سرمایه هستند می‌پردازیم.

ROI سالانه

این شکل از نرخ بازگشت سرمایه، طول مدت زمانی را مدنظر قرار می‌دهد که یک سهامدار سرمایه‌گذاری می‌کند. فرمول محاسبه ROI سالانه عبارت است از:

100 x ارزش اولیه سرمایه / (ارزش نهایی سرمایه گذاری- ارزش اولیه سرمایه) = ROI سالانه

بازگشت زمان یا Return on Time (ROT)

زمان کمیاب‌ترین منبع موجود در بازار امروز است. با ارتباط بیشتر از همیشه در ماتریس اجتماعی و در سراسر دنیای تجارت، تعامل گسترده‌تر با مشتریان، تامین کنندگان، کارمندان و سایر ذینفعان برای موفقیت هر مفهومی ضروری است.

زمان صرف شده برای برقراری ارتباط، زمان دور از عملیات است، که باید با تفویض اختیار به کارکنان کلیدی برطرف شود. از سوی دیگر، برخی از فعالیت‌هایی که انجام می‌دهید، بازدهی بسیار پایینی برای سرمایه‌گذاری زیاد در زمان شما ایجاد می‌کنند و این وظایف نیز باید محول شوند.

برای اطمینان از اینکه تیم وظیفه، منطق پشت آن و نحوه انطباق آن کار با مفهوم را درک می کند، آموزش تکرار فاصله دار و مربیگری ضروری است. این نوع آموزش شامل تقسیم کار به فواصل زمانی کوچک در طول چند روز، با مربیگری نزدیک در مورد نتیجه است.

مطلب پیشنهادی: تکنیک‌های مدیریت زمان

بازگشت فرصت یا Return on opportunity (ROO)

بازگشت فرصت در مورد ایجاد مسیرهایی به سمت فرصت‌ها است. شناخت لحظات و موقعیت‌هایی که می‌توان آن‌ها را با بهره‌گیری از دانش در زمینه و ارتباطات به مزیت‌هایی برای رشد تبدیل کرد. کارآفرینان موفق از نظر استراتژیک خود را در جایی قرار می‌دهند که به احتمال زیاد فرصت‌ها به وجود می‌آیند و آمادگی و منابع لازم برای پاسخ‌گویی را دارند.

چنین موقعیت هایی می توانند با تمرکز بر تبدیل سناریوهای مشابه به فرصت‌هایی برای ایجاد وفاداری و شناخت، خود را در شکایات مشتریان نشان دهند. با این حال، سرمایه گذاری بر روی این گشایش‌ها نیازمند یک طرز فکر رهبری است.

بازگشت تدبیر یا Return on Vision  (ROV)

زمانی که سرمایه‌گذاران ایده روشنی در مورد پایان در ذهن داشته باشند و سپس آن را از طریق یک فرهنگ خاص اجرا کنند، منجر به نتایج موثری در آن روند می‌شود. یک چشم انداز روشن می‌تواند استراتژی، برند و تیم را به سمت فرهنگ توسعه و پیشرفت سوق دهد.

بازگشت به خود Return on Ego (ROE)

این تعاملی است و از رسانه های اجتماعی و روابط عمومی برای اطمینان از موفقیت مداوم استفاده می کند. از آنجایی که کارآفرینان به دنبال راه‌هایی برای جلب توجه برندهای خود (و خودشان) هستند، ممکن است این وسوسه وجود داشته باشد که در چرخه‌ای از گذراندن زمان متمرکز بر جمع‌آوری تعریف‌ها، لایک‌ها، اشتراک‌گذاری‌ها و موارد دلخواه، بدون داشتن ایده روشنی از وجود یا خیر وجود داشته باشد. به نفع آن کار است. این خطر افزایش نفس شما را به جای نتیجه نهایی شما دارد.

مزایا و معایب محاسبه ROI

محاسبه نرخ بازگشت سرمایه (ROI) مزایا و معایب متعددی دارد. در ادامه، مزایا و معایب نرخ بازگشت سرمایه را شرح می‌دهیم.

مزایا

به طور کلی، محاسبه نرخ بازگشت سرمایه بر تصمیم‌گیری درست درباره سرمایه‌گذاری‌های شما بسیار موثر است. مزیت‌های محاسبه ROI عبارتند از:

• سنجش سودآوری: ROI نرخ بازگشت سرمایه از سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده را ارائه می‌دهد. این به مدیران کمک می‌کند تا از دارایی‌ها استفاده بهینه کنند و تضمین می‌کند که دارایی‌ها تنها زمانی به دست می‌آیند که مطمئن باشند بازدهی مطابق با خط‌مشی سازمان ارائه می‌کنند.
• سهولت در محاسبه: محاسبه ROI بسیار آسان است؛ به طوری که با ارقام کاملا در در دسترس و موجود می‌توان از فرمول آن استفاده کرد و به اصطلاح حسابی سر انگشتی از سود خالص به دست آورد.
• تجزیه و تحلیل مقایسه‌ای: ROI به مقایسه بین واحدهای تجاری مختلف از نظر سودآوری و استفاده از دارایی کمک می‌کند. ممکن است برای مقایسه‌های بین شرکتی استفاده شود، مشروط بر اینکه شرکت‌هایی که نتایج آن‌ها مورد مقایسه قرار می‌گیرند از اندازه قابل مقایسه و از همان صنعت باشند.
• 4. عملکرد بخش سرمایه گذاری: ROI در اندازه گیری عملکرد بخش سرمایه گذاری که بر کسب حداکثر سود و تصمیم گیری مناسب در مورد نحوه سرمایه‌گذاری تمرکز دارد، مهم است.

معایب

برخی از معایب محاسبه نرخ بازگشت سالانه عبارتند از:

• نادیده گرفتن ارزش زمانی پول: ROI ارزش زمانی پول را در نظر نمی گیرد، که این مفهوم است که ارزش پول موجود در زمان کنونی به دلیل ظرفیت بالقوه درآمد آن بیشتر از همان مقدار در آینده است.
• نادیده گرفتن مزایای غیر پولی: ROI مزایای غیر پولی مانند رضایت کارکنان، وفاداری مشتری، مزایای اجتماعی و زیست محیطی و… را در نظر نمی‌گیرد. این مزایا در گروه بازگشت سرمایه اجتماعی قرار می‌گیرند که در این مقیاس، سرمایه‌گذاران می‌توانند چنین مزایای غیر مالی را نیز در بررسی‌های خود دخیل کنند.
• نادیده گرفتن هزینه‌های فرصت: ROI در هزینه‌های فرصت، که مزایایی هستند که با انتخاب یک سرمایه‌گذاری بر سرمایه‌گذاری دیگر از بین می‌روند، محسابه نمی‌کند.
  4. عدم قابلیت تطابق با ریسک: ROI ریسک مرتبط با سرمایه گذاری را در نظر نمی گیرد.

توجه به این نکته مهم است که نرخ بازگشت سرمایه ROI تنها یکی از بسیاری از معیارهای مالی است که برای ارزیابی عملکرد یک سرمایه گذاری استفاده می شود. معیارهای دیگر مانند ارزش فعلی خالص (NPV) و نرخ بازده داخلی (IRR) نیز باید هنگام ارزیابی فرصت های سرمایه گذاری در نظر گرفته شوند.

نحوه محاسبه ROI در اکسل

محاسبه ROI در اکسل بسیار ساده‌تر از محاسبه آن به کمک ماشین حساب است. در واقع نحوه محاسبه ROI در اکسل به این صورت است که شما مجموعه‌ای از فرمول‌ها را در اکسل تعریف می‌کنید، ارقام مورد نظرتان را وارد و طیفی از محاسبات بازگشت سرمایه از بازده حقوق صاحبان سهام گرفته تا نرخ بازده داخلی و بازگشت سرمایه سالانه را به کمک آن محاسبه می‌کنید.

ROI = (مقدار پایانی / مقدار شروع) ^ (1 / تعداد سال) -1

** برای محاسبه تعداد سال‌، تاریخ شروع خود را از تاریخ پایان کم کرده، سپس بر 365 تقسیم کنید.

علامت ^: نشانه توان

مطلب پیشنهادی: کار با اکسل به صورت حرفه ای

چگونه نرخ بازگشت سرمایه را بهبود دهیم؟

سرمایه‌گذاری برای تجزیه‌وتحلیل‌ها

اگر می‌خواهید بدانید چطور می‌توانید نرخ بازگشت سرمایه خود را بهبود دهید، باید برای ابزارهای تجزیه‌وتحلیل داده سرمایه‌گذاری کنید. پیگیری درآمد می‌تواند کار پیچیده‌ای باشد، پس باید استعداد و مهارت لازم برای این کار را داشته باشید.

به جای غرق شدن در معیارهای اشتباه مثل فالوورها، پست‌های به اشتراک گذاشته شده و ویوهای وبلاگ، بهتر است روی معیارهای مهم فروش مثل نرخ تبدیل ایمیل‌ها و ارجاعات شبکه‌های اجتماعی تمرکز کنید.

افزایش درآمد

یکی از راه‌های واضح برای افزایش بازگشت سرمایه، افزایش فروش و ایجاد درآمد بیشتر است، که باعث می‌شود نسبت بازگشت سرمایه‌تان بالاتر رود. از نگاه یک کارشناس دیجیتال مارکتینگ، شما همچنین باید ببینید که هزینه تبلیغات شما چقدر به درآمد کمک می کند. بخشی از درآمد تبلیغات باید به تبلیغات بازگردانده شود تا leadهای بیشتری ایجاد شود. هنگامی که می‌بینید درآمد بیشتر از هزینه‌های تبلیغات است، همیشه رشد خوبی در درآمد برای ماه‌های بعدی خواهد داشت. از محاسبه این نرخ در حوزه‌های مختلف از جمله نیچ مارکتینگ استفاده می‌شود.

از داده‌ها به عنوان یک لنز استفاده کنید.

استفاده از داده‌ها برای بازگشت سرمایه ضروری است. داده‌ها به شما کمک می‌کند تا خواسته‌ها و نیازهای مشتریان خود را درک کنید. مانند سرمایه گذاری در سهام، سرمایه گذاری در دنیای دیجیتال مارکتینگ مستلزم مطالعات زیادی است. برنامه ریزی و اجرای استراتژی بدون داده‌ها و تحلیل داده آن غیرممکن است. آنها باید در جای خود نگه داشته شوند تا امار در مورد اینکه چه چیزی کار می کند، چه چیزی نیست و مرحله بعدی حفظ شود.

در واقع، اولین گام برای به حداکثر رساندن بازگشت سرمایه، انتشار یک استراتژی داده خوب برای همسو کردن آن با استراتژی کسب و کار شما است. شما باید از داده‌ها برای تعیین نیازها، خواسته‌ها، علایق و انتظارات مشتریان خود استفاده کنید. هنگامی که این انتظارات را بدانید، برآورده کردن آنها آسان است. شما می توانید این موارد را از طریق:

• توسعه شخصیت مشتری
• نظرسنجی‌ها
• گوش دادن اجتماعی
• نقشه‌های نقطه تماس
• نقشه سفر مشتری
• تحلیل پیش بینی کننده
• تقسیم‌بندی

بر اساس آمارهای ارائه شده، تا 50 درصد از مشتریان هنگام شرکت در نظرسنجی مشتریان دروغ می‌گویند. آنها به ندرت احساسات خود را آشکار می‌کنند یا نگرانی‌های خود را عمدتاً از روی ادب و نیاز ذاتی به پذیرش اجتماعی بیان می‌کنند. با این حال، ناخودآگاه هرگز دروغ نمی‌گوید و داده‌ها بر این موضوع منعکس می شوند. داده‌ها رفتار مشتری و نحوه تعامل آنها با شما را روشن می‌کنند.

انتظارات خود را دوباره ارزیابی کنید.

وقتی صحبت از بازگشت سرمایه به میان می‌آید، به هر فرد بستگی دارد که میزان بازگشت سرمایه خوب را درک کند. برای برخی دو برابر ممکن است نرخ بازگشت سرمایه‌ی خوبی باشد و برای برخی دیگر 10 برابر ممکن است باز هم بازگشت سرمایه خوبی نباشد. بنابراین، حفظ انتظارات واقع‌بینانه برای همه سرمایه‌گذاری‌هایی که انجام می‌دهید، همیشه مفید است.

کاهش هزینه‌های سربار

نرخ بازگشت سرمایه به سرمایه‌گذاری نیاز دارد. برای اینکه ROI خود را بهبود دهید باید وضعیت مالی فعلی کسب‌وکارتان را بررسی کرده و هزینه‌های سربار را که هیچ سودی برایتان ندارند محاسبه کنید. پیدا کردن هزینه‌های سربار، نیاز به بررسی دقیق دارد. مثلا شاید یک شرکت هزینه زیادی برای تبلیغات می‌کند که سودی هم برایش ندارد. پس باید برای تبلیغات در جایی هزینه کند که برایش سودآور باشد.