حق مسکن کارمندان چیست؟

حق مسکن کارمندان، پشتوانه‌ای جهت داشتن سرپناهی امن است. داشتن منزل برای هر کارمند یا کارگری، از مهمترین اولویت‌هاست. حق مسکن که توسط دولت، شرکت، سازمان و کارفرماها به کارمندان و کارگران تعلق می‌گیرد، دلگرمی نسبی برای آنها ایجاد می‌کند. این دلگرمی با عنوان حق مسکن در فیش حقوقی کارمندان قرار می‌گیرد. البته حق مسکن تنها جزیی از فیش حقوقی کارمندان بحساب می‌آید. اما مبلغ حق مسکن کارمندان در سال 1402 چقدر است؟ چگونه مبلغ حق مسکن را محاسبه می‌کنند؟ در ادامه این محتوا همراه ما باشید تا به این سوالات پاسخ دهیم و شما را با موارد مختلف داخل فیش حقوقی آشناتر کنیم. اگر کارمند هستید یا نگرانی این را دارید که آیا میزان دریافتی حق مسکن شما به مقدار درست پرداخت می شود یا نه، تا انتها همراه ما باشید.

حق مسکن؛ کمک هزینه‌ای جهت امرار معاش راحت‌تر کارمندان

مسکن یکی از اصلی‌ترین نیازهای بشر از زما‌ن‌های قدیم بوده است. حق مسکن به عنوان حقی است که هر انسان جهت داشتن منزلی مناسب و پناهگاهی امن دریافت می‌کند. این حق توسط اعلامیه جهانی حقوق بشر برای تمام افراد در اکثر کشورها تصویب شده است. این حق به عنوان یکی از حقوق اجتماعی  فرهنگی هر انسان به حساب می‌آید که توسط اکثر کشورها مورد پذیرش واقع شده است. حق مسکن برای هر انسان به عنوان یکی از اصلی‌ترین قوانینی بوده است که نه تنها امروزه بلکه در زمان قدیم نیز ادیان الهی تاکید بر رعایت آن می‌کردند. 

نه تنها رعایت حق مسکن از گذشته به عنوان یکی از اصولی بوده که برای هر انسان باید رعایت می‌شد، بلکه نقص آن نیز به عنوان یکی از مهم‌ترین خطاهایی بود ممکن بود در قبال هر انسانی انجام شود. یکی از اتفاقات تاریخی که باعث شد تا حق مسکن به عنوان یکی از حقوق اصلی یک انسان بحساب بیاید، انقلاب کبیر فرانسه بود. این انقلاب توانست قوانینی را نه تنها در فرانسه بلکه در دنیا وضع کند تا بتواند بسیاری از انسان‌های دنیا را از حق مسکن برخوردار بکند. در زمان‌های گذشته حق مسکن به روش‌های مختلفی ممکن بود واریز شود، اما امروزه روش‌های منظم‌تری برای اینکار بوجود آمده است.

مطلب پیشنهادی: مرخصی استعلاجی چیست؟

امروزه به دلیل روی کار آمدن سیستم‌های واریزی، نحوه پرداخت حقوق کارمندان و کارگران منظم‌تر شده است. درواقع امروزه افراد بعد از گرفتن فیش‌های واریزی خود می‌توانند میزان دریافتی خود از هر حق و حقوقی که دارند را متوجه شوند. حق مسکن کارمندان نیز در لیست حقوقی آن‌ها مشخص شده است. در ادامه جزییات بیشتری از حق مسکن کارمندان را بررسی می‌کنیم و به این سوال می‌پردازیم که حق مسکن با چه المان هایی قابل تغییر است؟

حق مسکن کارمندان و کارگران

وقتی شما به عنوان کارمند سازمانی استخدام دولت می‌شوید، یک سری حقوق برای شما درنظر گرفته می‌شود. این حقوق برای شما تا زمانی که به استخدام آن شرکت دولتی هستید برایتان درنظر گرفته می‌شود. اگر کارمند قراردادی یا طرحی باشید نیز مانند حالت استخدام رسمی، حق مسکن کارمندی به عنوان یکی از حقوق اصلی شما به حساب می‌آید. البته باید به این نکته نیز توجه داشته باشید که استخدام چه ارگانی هستید. نوع ارگان می‌تواند میزان و حقوقی را که در فیش حقوقی شما رعایت می‌شود را متفاوت کند. اما حق مسکن کارمندان، حقوقی است که توسط اکثر سازمان‌های دولتی به صورت مشخص پرداخت می‌شود. 

اگر به جزییات پرداختی فیش حقوقی کارمندان نگاه کنید، متوجه میزان حق مسکن دریافتی برای کارمندان می‌شوید. حق مسکن با توجه به دو المان قابل تغییر است: به ازای سرپرستی خانواده – به ازای هر فرزند تحت تکلف. این در حالی است که به صورت مشخص، مبلغ 1 میلیون و 200 هزار تومان برای تمامی کارمندان در نظر گرفته می‌شود. اگر فرد کارمند، سرپرست خانواده نیز باشد، علاوه بر مبلغ ذکر شده، 500 هزار تومان نیز به آن تعلق می‌گیرد. و در نهایت به ازای هرفرزند تحت تکلف، مبلغ 400 هزار تومان به فرد به عنوان حق مسکن کارمند داده می‌شود. 

البته حق مسکن برای کارگر متفاوت است. تفاوت اصلی حق مسکن کارمند با کارگر، مربوط به کارفرماست. با توجه به اینکه قرداد فرد کارگر با کارفرما به چه شکلی است، میزان پرداختی حق وی می‌تواند متفاوت باشد. اما طبق مصوبه شورای عالی کار، مبلغ آن 900 هزار تومان است. البته همانطور که پیداست میزان این مبلغ با خرج‌های زندگی حال حاضر افراد قابل قیاس نیست. در بعضی موارد و با توجه به توان مالی کارفرمایان، ممکن است میزان این مبلغ کمتر یا بیشتر باشد. 

مطلب پیشنهادی: حق اولاد و عائله مندی چیست؟

آیا حق مسکن به تمامی کارمندان تعلق می‌گیرد؟

برای پاسخ به این سوال باید به سازمانی که در آن مشغول هستید، دقت کنید. بعضی از ارگان‌های دولتی به دلیل محدودیتی که در دریافت بودجه از طرف دولت دارند، نمی‌توانند حق مسکن کارمند را پرداخت کنند. در بعضی از سازمان‌ها، به دلیل پایین بودن میزان بودجه درگردش، شاهد توان پایینی در پرداخت هزینه‌های جانبی به غیر از حقوق، به کارمندان هستیم. البته انتظار می‌رود که این موضوع با گذر زمان با توجه به پیشرفت سازمان مذکوره برای کارمندان جبران شود. در بعضی از موارد نیز، با توجه به پیشرفت سازمان دولتی، حق مسکن کارمندان بطور سالیانه جمع شده و به صورت یکجا برای آنها واریز می‌شود. 

مطلب پیشنهادی: حق ماموریت چیست؟

مالیات حق مسکن کارمندان

یکی از دغدغه‌های کارمندان در ارتباط با حق مسکن کارمندی، مالیات است. حال آیا واقعا مالیات از حق مسکن کارمندان کم می‌شود؟ خیر. با توجه به ماده 83 قانون مالیات‌های مستقیم، حقوقی که برای کارمندان فارغ از شغلشان، برایشان واریز می‌شود، مشمول مالیات بحساب نمی‌آید.

در بحث مالیات حقوق کارمندان، یک سری از گزینه‌ها مشمول مالیات می‌شوند. از اصلی‌ترین آنها می‌توانیم به حق شغل و فوق العاده مدیریت اشاره کنیم. به غیر از این موارد، یک سری گزینه‌ها نظیر یارانه غذا، کمک هزینه ورزش، ایاب و ذهاب و کمک هزینه مهد کودک برای کارمندان درنظر گرفته می‌شود. این موارد به همراه حق مسکن، حقوقی هستند که جز مزایای شغلی بحساب نمی‌آیند. طبق تصویب اعلام شده، مواردی که جز مزایای شغلی نیستند، مانند حق مسکن کارمندان، مالیات سالانه از آنها کم نمی‌شود. 

میزان حق مسکن کارمندان چگونه تعیین می‌شود؟

کارمندان سازمان‌های دولتی و خصوصی، به صورت دقیق زیرنظر مجمع عالی دولتی و اداری هستند. این مجامع به صورت مشخص میزان دریافتی حقوق و مزایای شغلی کارمندان را تعیین می‌کند. حال بعضی از این موارد، بخصوص حق مسکن کارمندان، ممکن است تغییرپذیر باشد. البته این تغییر در سازمان‌های خصوصی بیشتر دیده می‌شود؛ زیرا در این سازما‌ن‌ها ممکن است بودجه درگردش از بودجه دولتی جدا باشد و میزان آن در طول سال افزایش یا کاهش داشته باشد که به همان میزان، مقدار مزایای شغلی مانند حق مسکن کارمندان را تغییر می‌دهند.

اما به صورت مشخص دیوان عدالت اداری، با توجه به میزان تورم و وضعیت اقتصاد و بودجه دردسترس، میزان حق مسکن کارمندان را تعیین می‌کند. حق مسکن کارمندان می‌تواند تحت عواملی مانند تعداد فرزند قابل تغییر باشد. حتما در هنگام گرفتن فیش حقوقی خود به مبلغ حق مسکن دقت کنید. آن را با توجه به مبلغی که در بخش قبلی گفته شد، مطابقت دهید تا اشتباهات سیستمی نظیر جا افتادن تعداد فرزندان در سیستم حق مسکن، باعث کاهش میزان آن برای شما نشود. 

آیا حق مسکن برای بازنشستگان نیز درنظر گرفته می‌شود؟

دولت برای بازنشستگان نیز حق مسکن درنظر گرفته است. مبلغ تصویب شده برای حق مسکن کارمندان بازنشسته حدود 200 هزار تومان، در سال 1402 می‌باشد. اگرچه این میزان برای افراد بازنشسته بسیار ناچیز است، اما در فیش واریزی آنها این میزان درج شده است.  

مطلب پیشنهادی: شرکت‌های دارای مرخصی نامحدود

کلام آخر

ما در این محتوا سعی کردیم تا شما را با حق مسکن کارمندان بیشتر آشنا کنیم و به هرگونه سوال یا ابهامی که در این زمینه داشتید، پاسخ بدهیم. با تورمی که امروزه وجود دارد، اگرچه میزان دریافتی حق مسکن بسیار خرد و ناچیز است، اما باید توجه داشته باشید که میزان آن با توجه به شرایط و ضوابط توضیح داده شده در متن، قابل تغییر است.