تست نفوذ چیست؟ چه مزایا و معایبی دارد؟

امنیت یک سیستم کامپیوتری چگونه ارزیابی می‌شود؟ برای شناسایی احتمالی باگ‌های امنیتی در یک سیستم، از یک حمله سایبری آزمایشی و از قبل طراحی شده، استفاده می‌شود. این حمله که تست نفوذ نامیده می‌شود، می‌تواند میزان مقاومت سیستم را قبل از حملات واقعی و احتمالی هکر‌های خارجی نشان بدهد. سناریوهای مختلفی برای انجام تست نفوذ وجود دارد اما قبل از هر چیز، این پرسش مطرح است که آیا تست نفوذ می‌تواند به عنوان یک حمله شبیه‌سازی شده به اندازه کافی برای شناسایی باگ‌های امنیتی مفید باشد؟ بهتر است مراحل و استراتژی‌های مختلف قابل اجرا را در این بخش بررسی کنیم تا راحت‌تر بتوانیم به این پرسش در انتها پاسخ بدهیم. با ما همراه باشید.

مراحل تست نفوذ

متخصصان سایبری بر اساس یک برنامه ۵ مرحله‌ای، میزان امنیت یک سیستم را مورد بررسی قرار می‌دهند. در این مراحل، تمامی بخش‌ها ارزیابی شده تا باگ‌های امنیتی آن به صورت کامل مشخص بشوند. این ۵ مرحله در ادامه بررسی می‌شوند.

شناسایی

در اولین مرحله از تست نفوذ یا همان تست قلم، داده‌های لازم مانند نام شبکه، برای طراحی حمله و هدف‌های مورد نظر از طراحی آن، جمع‌آوری می‌شوند. سپس بر اساس این داده‌ها، روش مورد استفاده، هدفی نهایی مد نظر و دامنه تستی که باید استفاده بشود، مشخص می‌گردد.

اسکن و آنالیز

در گام دوم هدف، ارزیابی نحوه پاسخ‌دهی سیستم امنیتی به تلاش‌هایی است که برای نفوذ صورت گرفته است. این ارزیابی عمدتا با استفاده از تکنیک‌های زیر انجام می‌شود:

• در تکنیک اول، میزان عملکرد کدهای برنامه همزمان با اجرایی شدن آن‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد که به عنوان تحلیل استاتیک شناخته می‌شود.
• در روش دوم عملکرد کدهایی که از قبل در حالت اجرایی بودند، مورد بررسی قرار می‌گیرد.

مطلب مرتبط: فناوری اطلاعات چیست؟

دستیابی به دسترسی

در این مرحله از حملات سایبری طراحی شده، برای دسترسی به داده‌ها و آسیب‌پذیری‌های احتمالی استفاده می‌شود. هکر‌ها معمولا تلاش دارند تا از حفره‌های موجوده سواستفاده کرده و به سرقت داده‌ها یا روش‌های دیگر بپردازند تا بتوانند میزان آسیب‌های احتمالی را شناسایی کنند.

حفظ دسترسی

هدف از این مرحله از تست نفوذ، این است که ببینیم آیا می‌توان از طریق خلا‌های موجود در سیستم امنیتی، در آن حضور دائمی پیدا کرد یا خیر. ایده بیشتر بر استفاده از تکنیک‌هایی استوار است که پیشرفته بوده و می‌توانند برای هفته‌ها در سیستم مورد نظر دوام بیاورند. این مدت برای سرقت حساس‌ترین داده‌های یک سازمان کافی است. در حقیقت در این مرحله، خطرناک‌ترین تهدیدهای سایبری مورد بررسی قرار می‌گیرند‌.

تجزیه و تحلیل

در مرحله آخر تست نفوذ، داده‌های جمع‌آوری از خلأهای موجود و وضعیت سیستم امنیتی، جمع‌بندی می‌شوند. این داده‌ها عمدتا شامل سه مورد زیر می‌شوند:

• زمانی که هکرها توانستند از خلاهای موجود استفاده کرده و در سیستم باقی بمانند
• خلاهایی که مورد استفاده هکرها قرار گرفت
• اطلاعات و داده‌هایی که هکرها به آن‌ها دسترسی پیدا کردند

انجام تست نفوذ با کمترین هزینه

انواع تست نفوذ

بررسی میزان امنیت یک سیستم به چه روش‌هایی قابل انجام است؟ در مورد مراحل انجام یک تست نفوذ صحبت شد. اما این آزمایش همیشه به یک شکل انجام نمی‌شوند.

تست جعبه سیاه

در این تست، هکر از قبل هیچ جزئیاتی از شبکه و سیستمی که قرار است هک کنند، ندارند. بنابراین معمولا این خود آن‌ها هستند که به دنبال پیدا کردن داده‌های مورد نیاز از سیستم می‌روند. تست نفوذ جعبه سیاه دارای مزیت‌های زیادی است اما این روش به راحتی قابل انجام نیست و دارای دشواری‌های زیادی است و معمولا هم نمی‌تواند همه باگ‌های امنیتی را شناسایی کند. البته بازهم به دلیل جنبه‌های مثبت، مورد توجه قرار می‌گیرد.

 این آزمایش با در نظرگرفتن دیدگاه هکر و نه طراح از سیستم امنیتی، انجام می‌شود. پس می‌تواند یک حمله واقعی‌تری را شبیه‌سازی کرده و بخش‌هایی را مورد هدف قرار بدهد که کمتر طراح به آن توجه می‌کند. کاربری که تست نفوذ به روش جعبه سیاه را انجام می‌دهد، لزوما نباید یک فرد متخصص و باتجربه زیاد باشد، چون آزمایش به شکلی طراحی شده که نیاز به آگاهی از زبان خاصی ندارد. همین مزیت‌ها انجام تست جعبه سیاه را توجیه می‌کنند.

تست جعبه سفید

جامع‌ترین روش تست نفوذ، روش جعبه سفید است که در آن هکر با اطلاعات کافی از سیستم امنیتی و برنامه‌های آن اقدام می‌کند. تست جعبه سفید معمولا در زمان کمتری انجام می‌شود، چون هکر‌ها به اطلاعات کافی دسترسی پیدا کرده‌اند. این تست همچنین می‌تواند یک حمله عمیق و کامل را برای شناسایی نقص‌های احتمالی، پایه‌ریزی کند‌.

تست جعبه خاکستری

در تست نفوذ جعبه خاکستری، هکر دارای اطلاعات محدودی از وضعیت سیستم و برنامه‌های داخلی موجود در آن است. این حمله در واقع شبیه‌سازی وضعیتی است که در آن هکر‌ها به جزئیات محدودی از زیرساخت‌های سیستم به صورت غیر قانونی دست پیدا کرده‌اند. روش جعبه خاکستری را می‌توان میانگینی از جعبه سفید و سیاه در نظر گرفت. در روش جعبه خاکستری می‌توان انتظار داشت که هکر بیشتر بخش‌هایی را هدف قرار دهد که از آن‌ها داده و اطلاعات در اختیار دارد. بیشتر جعبه خاکستری برای حفره‌های امنیتی که شناسایی آن‌ها دشوار است، استفاده می‌شود.

زبان‌های برنامه‌نویسی متداول برای تست نفوذ

در تست نفوذ، انتخاب زبان‌های برنامه‌نویسی مناسب بسیار حائز اهمیت است.  زبان‌های برنامه‌نویسی زیر به عنوان ابزارهای معمول برای تست نفوذ در نظر گرفته می‌شوند. بسته به نوع تست نفوذ، از زبان‌های برنامه‌نویسی متفاوتی استفاده می‌شود. در این قسمت به بررسی تعدادی از پرکاربردترین:

• Python: با ویژگی‌های قدرتمندی برای انجام تست‌های نفوذ، Python به دلیل خوانایی بالا و وجود کتابخانه‌های گسترده برای تست نفوذ انتخاب اول بسیاری از حرفه‌ای‌هاست.

انجام پروژه پایتون

• Ruby: این زبان برنامه‌نویسی نیز از جمله گزینه‌های محبوب برای تست نفوذ است، به خصوص با استفاده از فریمورک Metasploit که در آن به شکل عمومی استفاده می‌شود.

استخدام برنامه نویس Ruby

• JavaScript: علاوه بر استفاده اصلی در توسعه وب، JavaScript به عنوان یک زبان برنامه‌نویسی مفید در ابزارها و فریمورک‌های تست نفوذ مانند OWASP ZAP و Burp Suite مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ثبت پروژه جاوا اسکریپت

• PHP: با توجه به پراکندگی آن در سایت‌های وب، PHP معمولاً برای بررسی آسیب‌پذیری‌های وب و تست نفوذ به کار می‌رود.

استخدام برنامه‌نویس PHP

مزایا و معایب تست نفوذ چیست؟

تست نفوذ در نگاه اول می‌تواند یک تست عالی برای آمادگی در برابر حمله‌های سایبری در آینده باشد، اما آیا مزیت‌های این حمله آزمایشی می‌تواند خطرات ناشی از آن را توصیه کند؟ بیابید مزایا و معایب حمله تست نفوذ را بررسی کنیم تا راحت‌تر در مورد آن نتیجه‌گیری کنیم.

مزایا

استفاده از یک هکر که خود تهدید بالقوه برای سیستم است، احتمالا برای شما بیهوده به نظر می‌رسد. اما اکنون شرکت‌های کوچک و بزرگ زیادی به دنبال انجام تست نفوذ هستند تا از مشکلات بزرگتر در آینده جلوگیری کنند. این موضوع تا حدودی مزیت‌های این روش را نشان می‌دهد و می‌تواند شما را نسبت به کارآمدی آن، امیدوار کند. در این بخش با جزئیات بیشتر مزیت‌های تست نفوذ بررسی می‌شود، پس شاید در انتهای این بخش دید دیگری نسبت به آن داشته باشید.

به دید کامل‌تری نسبت به سیستم امنیتی خود می‌رسید

عمدتا بیشتر سازمان‌ها در مورد سیستم‌های امنیتی خود مطمئن هستند که این اطمینان می‌تواند در بیشتر مواقع، کاذب باشد. در تست نفوذ از حفره‌هایی استفاده می‌شود که ممکن است از چشم شما دور افتاده باشد. هکر‌ها همیشه به دنبال روش‌های جدیدی برای ورود به سیستم‌های امنیتی هستند.  به همین دلیل اگر همیشه برای پایش به داده‌های قدیمی‌تر اتکا کنید، ممکن است که با روش‌های جدید غافلگیر شوید. ارزیابی مجدد وضعیت سیستم امنیتی با تست نفوذ می‌تواند بینش جدیدی از سیستم برای شما ایجاد کند که همین بینش در اغلب مواقع می‌تواند مانع از غافلگیری شود.

مطلب پیشنهادی: دارک وب چیست؟

شما را در مقاله با تهدیدات، مقاوم می‌کند

اینکه بدانید هکر‌ها با چه روش‌هایی می‌توانند امنیت سیستم شما را تهدید کنند، می‌تواند باعث مقاوم شدن در برابر تهدیدات واقعی بشود. تست نفوذ، می‌تواند یک حمله سایبری واقعی و بی‌رحمانه را برای شما شبیه‌سازی کند. در این شرایط می‌توانید ارزیابی کنید آیا به اندازه کافی برای حملات سایبری واقعی مقاوم هستید یا خیر.

معایب

تست نفوذ هرچند که از پیش طراحی شده است، اما گاهی می‌تواند از کنترل خارج شده و باعث آسیب به داده‌های یک سیستم شود. حال سوال اصلی این است که آیا این روش می‌تواند منطقی باشد؟

نقاط ضعف امنیتی سیستم شما را مشخص می‌کند

آشکار شدن نقاط ضعف و باگ‌های امنیتی سیستم، یک اتفاق دو لبه است. در نگاه اول، این کار می‌تواند به پیشگیری از حملات بعدی کمک کند، اما از آن‌سو، تست نفوذ به راحتی باگ‌های امنیتی شما را در اختیار اشخاص دیگر قرار می‌دهد. موضوع این است که آیا می‌توانید به افرادی که تحت عنوان هکر‌های سفید شناخته می‌شوند، اعتماد کنید یا خیر. در تست نفوذ، هدف استفاده از خلأهای امنیتی است که از دست تیم فناوری شما در رفته است. این کار باید توسط فردی که از سیستم شما خارج است، انجام بگیرد و همین ویژگی، یک عیب بزرگ برای تست نفوذ است. باید بیش از هر چیزی، سابقه و میزان قابل اعتماد بودن هکر‌هایی که برای این انتخاب شده‌اند را بررسی کنید. عمدتا بیشتر افراد باسابقه در این زمینه، حریم خصوصی شما را رعایت کرده و باگ‌های امنیتی موجود را در اختیار دیگران قرار نمی‌دهند، اما بازهم همیشه ریسک لورفتن نقص‌های موجود، وجود دارد.

گاهی ممکن است ضعف‌های امنیتی شناسایی شده توسط هکر‌ها برای سواستفاده در آینده، اطلاع داده نشوند. این عیب بزرگ تست نفوذ تا حد زیادی به خود شما بستگی دارد. اگر انتخاب خوبی داشته باشید، این محدودیت نمی‌تواند شما را نگران کند، اما اگر انتخاب خوبی نداشته باشید، با عواقب جدی‌تری مواجه می‌شوید. در حقیقت این عیبی است که هم ناشی از انتخاب خود شما و هم ضعف تست نفوذ است.

می‌تواند نتایج غلطی به شما بدهد

بسته به روش انجام تست نفوذ، نتایج متفاوت خواهند بود. در مواردی که از روش‌های کلی استفاده می‌شود، داده‌های محدود‌تری از وضعیت امنیت سیستم ایجاد می‌شوند. اما در روش‌های جزئی و پیچیده، اطلاعات بسیار دقیق‌تری از خلأهای امنیتی، به دست خواهند آمد.
معمولا تمایل بیشتر به استفاده از روش‌های جامع و کلی‌تر است، چون به هزینه‌های کمتری نیاز خواهند داشت.

اما این روش ممکن است که نتواند به صورت کامل، ضعف‌های امنیتی شما را شناسایی کنند. به همین دلیل شما به یک اعتماد کاذب در مورد سیستم خود می‌رسید در حالی که همچنان امکان استفاده هکر‌ها از سیستم امنیتی شما وجود دارد، چون همچنان خلأ‌ها پابرجا هستند.

نیاز به بودجه قابل توجهی دارد

تست نفوذ یک روش نسبتا پر هزینه است. برآوردها نشان می‌دهد این آزمایش در بهترین حالت به چیزی نزدیک به ۵ هزار دلار سرمایه نیاز دارد. البته که شرکت‌های بزرگ عمدتا چیزی بیشتر از صد هزار دلار برای آن خرج می‌کنند. چیزی که از نظر مالی تست نفوذ را نامناسب می‌کند، نیاز به تکرار و ارزیابی‌های دوره‌ای آن است.

از این‌رو ممکن است باعث شود که سرمایه زیادی از شرکت‌های کوچک و متوسط خارج بشود. زمانی انجام تست نفوذ از نظر اقتصادی توجیه می‌شود که زیان یک حمله سایبری و آسیب به داده‌ها بسیار بیشتر از هزینه‌های مربوط به نگه‌داری زیر ساخت‌ها باشد. اگر چنین شرایطی وجود نداشت، می‌توانید به دنبال سایر روش‌های امنیت سایبری بروید‌.