فناوری اطلاعات (آی تی) چیست؟
به احتمال زیاد حروف اختصاری آی تی (IT) به گوشتان خورده و میدانید که مخفف فناوری اطلاعات است. اما آیا از جزئیات و تاریخچه این رشته اطلاعی دارید؟
در حالت عادی اصطلاح فناوری اطلاعات برای توصیف کامپیوترها و شبکهها در محیط تجاری و کاری استفاده میشود. این رشته به تولید، دستکاری، ذخیره، بازیابی، انتقال، جابجایی، مبادله، مطالعه و ایمن سازی همه دادهها یا اطلاعات در قالب الکترونیکی اختصاص دارد. همچنین به عنوان یک اصطلاح کلی برای پوشش مفاهیمی همچون تلویزیون، تجهیزات مخابراتی، نرم افزار، تجارت الکترونیک و اینترنت استفاده میشود.
همه ما در زندگی شخصی و خصوصی خودمان به پشتیبانی آی تی نیاز داریم. وقتی در کامپیوتر خودتان در حال گشت و گذار در وب هستید یا ایمیل دریافت میکنید، امنیت اطلاعات شخصی و تجاری شما به لطف پشتیبانی فناوری اطلاعات (IT) تأمین میشود. همچنین مشکلات فنی را رفع میکند تا به روزترین و بهترین نرم افزار و ابزار ممکن را برای انجام کارها پیدا کنید.
تاریخچه فناوری اطلاعات
بشریت از زمان سومریان در بین النهرین باستان در حدود 3000 سال قبل از میلاد، دستکاری، ذخیره و انتقال داده و اطلاعات را با کمک خط و زبان نوشتاری شروع کرد. سپس ابزارهای باستانی مانند چرتکه و کتیبههای دستور العملهای گیاهان دارویی بر دیوارهای معابد مصر تا شگفتیهای «مدرن» مانند ماشین تحریر و تلگراف، به تکامل یافتن روشهای دستکاری، ضبط و انتقال اطلاعات کمک کرد.
اصطلاح IT تا اواسط قرن بیستم ظاهر نشد. این اصطلاح اولین بار در سال 1958 در مقاله هاروارد بیزینس ریویو منتشر شد. نویسندگان مقاله یعنی هارولد جی لیویت و توماس سی ویسلر گفتند: «فناوری جدید هنوز یک نام ثابت ندارد. ما آن را فناوری اطلاعات مینامیم.»
اخیراً، آی تی در اختراعاتی مانند سیستم تلفن سراسری، ENIAC و اولین کامپیوتر دیجیتال قابل برنامه ریزی استفاده شد. تعامل و تجارت انسانی بدون فناوری اطلاعات، محدود به کاری است که یک فرد میتواند با ذهن و صدای خودش انجام دهد. این فناوری به افراد و گروهها اجازه میدهد تا تواناییهای ذهنی خودشان را چند برابر کنند. سپس میتوانند از راه دور با یکدیگر تعامل برقرار کرده و اطلاعات قبلی را بررسی کنند.
فناوری دیجیتال و توانایی اتصال دستگاههای محاسباتی به یکدیگر در شبکههای محلی و در نهایت جهانی، پیشرفتهای کاری را تسریع کرده است. طی یک دوره زمانی نسبتاً کوتاه از اواسط قرن گذشته، افزایش تصاعدی در قابلیت و ظرفیت هر جزء از سیستم فناوری اطلاعات را شاهد هستیم:
- افزایش سرعت و پیچیدگی محاسبات عددی
- ارتقای مقدار اطلاعاتی که میتوان در هر ناحیه فیزیکی از رسانه ذخیره کرد.
- پیچیدگی و سرعت پروتکلهای رمزگذاری و رمزگشایی حیرت آور است.
- توان عملیاتی شبکههای انتقال سیمی و بی سیم بهبود یافته است.
- وضوح و وفاداری نمایشگرهای صوتی و تصویری قابل ملاحظه است.
سرعت تغییرات و نوآوری در 50 سال گذشته حیرتانگیز بوده است.
مطلب پیشنهادی: اینترنت نسل ششم چیست؟
نقش فناوری اطلاعات چیست؟
نقش فناوری اطلاعات، گسترده است و از نیروی کار در هر سازمانی پشتیبانی میکند. فناوری اطلاعات از ارتباطات تا مدیریت دادهها، نقشی حیاتی در بهبود بهره وری دارد.
در طول سه تا چهار دهه گذشته، نمونههای فناوری اطلاعات، شهرت بسیار زیادی پیدا کردهاند و از کارکردهای اولیه حسابداری و ارتباطات آنالوگ به سمت یک محیط تجاری به شدت دیجیتالی، تغییر کردهاند. از آنجایی که امروزه همه ارتباطات تجاری از طریق اینترنت انجام میشود، بنابراین دادههای دیجیتال بخش بزرگی از اطلاعات سازمانی را در بر میگیرد. نقش فناوری اطلاعات، ارائه خدمات حفاظت از این دادهها، کاهش خطاها و محافظت از سیستم در برابر هر نوع حمله است.
چرا به آی تی نیاز داریم؟
آی تی نقشی حیاتی در ارتقاء زندگی شغلی و شخصی ما دارد. این مفهوم پایه ارتباطات، فناوریها، نوآوری، پایداری یکپارچه و سایر جنبههای مهم است که به شرکت کمک میکند تا به پتانسیل کامل خودش برسد. بنابراین فناوری اطلاعات در سطح شخصی برای برقراری ارتباط با دیگران از طریق بازی، اشتراک گذاری محتوا، خرید و اجتماعی بودن استفاده میشود. آی تی از دیدگاه شغلی، مظهر پیشرفت در کار و تجارت است. از این رو مسئولیت فعالیت تجاری در هر صنعتی را بر عهده دارد. فناوری اطلاعات در همه جا از مراقبتهای بهداشتی تا بخشهای خدمات غذایی، تولید و فروش تسلط دارد. مردم برای برقراری ارتباط با دیگران و مدیریت اطلاعات و خدمات به مهارتهای فناوری اطلاعات متکی هستند.
خدمات فناوری اطلاعات کدامند؟
در اینجا چند نمونه از خدمات فناوری اطلاعات آورده شده است.
- شبکه (Network): هنگامیکه دو یا چند کامپیوتر از طریق کابل به صورت بی سیم متصل میشوند، یک شبکه را تشکیل میدهند.
- محاسبه (Compute): محاسبات یا پردازش دادهها، یکی از جنبههای مهم فناوری اطلاعات است. این مفهوم به ذخیره سازی دادهها در CPU کمک میکند.
- ذخیره سازی دادهها (Data Storage): اطلاعات در جایی امن و بدون پردازش مستقیم نگهداری میشود. روشهای ذخیره سازی مانند درایوها و پایگاه دادههای ذخیره سازی ابری از جمله مکانهای ذخیره داده هستند.
- امنیت (Security): امنیت سایبری به موسسات کمک میکند تا از دادهها و سایر داراییهای تکنولوژیکی خودشان محافظت کنند تا از هرگونه دسترسی غیرمجاز نجات یابند.
- پشتیبانی فنی (Technical Support): برای رفع مشکلات سخت افزاری یا نرم افزاری استفاده میشود. پشتیبانی فنی از باز کردن قفل لپ تاپ تا استفاده از شبکه را شامل میشود.
مطلب پیشنهادی: کوبرنتیز چیست؟
حوزههای مختلف فناوری اطلاعات
در ادامه حوزههای مختلف فناوری اطلاعات را فهرست کردهایم:
1. محاسبات
محاسبات یک فعالیت هدف گرا و نیازمند ماشین آلات کامپیوتری است. این کار شامل مطالعه و تست پردازش الگوریتم با کمک توسعه سخت افزار و نرم افزار است. محاسبات، جنبههای علمی، مهندسی و بسیاری از جنبههای اجتماعی را در بر دارد.
2. نرم افزار
نرم افزار شامل مجموعهای از دستورالعملها، دادهها و برنامههای اجرایی روی کامپیوتر است که تکالیف خاصی را انجام میدهد. این مفهوم برعکس سخت افزار است که در درجه اول جنبه فیزیکی کامپیوتر را توصیف میکند.
3. پلتفرمها یا سکوها
پلتفرم ترکیبی از معماری سخت افزاری و نرم افزاری است. این مفهوم مبتنی بر سایر برنامهها، فرآیندها و فناوریهای توسعه یافته است. پلتفرم جایی است که برنامههای نرم افزاری اجرا میشوند.
4. شبکهها
شبکههای کامپیوتری در درجه اول به اتصال دستگاههای محاسباتی و تبادل دادهها و منابع با یکدیگر توجه دارند. این شبکهها از یک سیستم جامع قوانین به نام پروتکلهای ارتباطی برای انتقال اطلاعات به طور فیزیکی و به کمک سایر فناوریهای بی سیم استفاده میکنند.
5. APIها
مفهوم API، رابط برنامه نویسی اپلیکیشن است. هر نرم افزاری، عملکرد متمایزی دارد. رابط را میتوان قرارداد خدمات بین دو برنامه در نظر گرفت. این روش، ارتباط بین شبکهها را از طریق درخواستها و پاسخها تعریف میکند.
6. دادهها
داده بخشی از اطلاعات است که به شکل کارآمدی از حرکت یا پردازش تبدیل شده است. دادهها نقش مهمی در تبدیل شدن به فرم دیجیتال باینری دارند. دادهها را میتوان به صورت مفرد یا جمع، پذیرفت.
7. پایگاههای داده
پایگاه داده، مجموعهای سازمان یافته از دادهها یا اطلاعات ساختار یافته است که به صورت الکترونیکی در یک سیستم کامپیوتری ذخیره میشود و با کمک سیستم مدیریت پایگاه داده (DBMS) محافظت میشود.
8. همگام سازی دادهها
همگام سازی دادهها شکلی از میان افزار تعبیه شده است که به اپلیکیشن، امکان به روز رسانی همزمان دادهها را در دو سیستم میدهد. این کار به یکسان سازی مجموعه دادهها، کمک میکند. این سرویسها میتوانند روی انواع روشهای حمل و نقل اجرا شوند که معمولاً فقط به دانش اپلیکیشن یا همگامسازی دادهها نیاز دارند.
مطلب پیشنهادی: اینترنت نسل پنجم (5G) چیست؟
9. ذخیره سازی دادهها
شامل حفظ اطلاعات با استفاده از فرمهای توسعهیافته فناوری اطلاعات و در دسترس قرار دادن آن در صورت صلاحدید است. ذخیره سازی داده به ضبط محتوای رسانهای و نگهداری دادهها با استفاده از کامپیوتر یا دستگاههای دیگر اشاره دارد.
10. تجزیه و تحلیل (Analytics)
تجزیه و تحلیل در جاهای مختلف، از هوش تجاری گرفته تا اپلیکیشنها، معنای متفاوتی دارد. فرآیند تحلیل اطلاعات با کمک یک دامنه خاص، به عنوان تجزیه و تحلیل سایت شناخته شده و یکی از جنبههای مهم فناوری اطلاعات است.
11.تحویل محتوا (Content Delivery)
تحویل محتوا شاخهای از توزیع، تحویل و ذخیره محتوا است. این مفهوم شامل کپی کردن صفحات در یک وب سایت و پراکندگی جغرافیایی سرور در هنگام درخواست صفحه است. بنابراین به صورت پویا، محتوای صفحه ارائه شده را از نزدیکترین سرور شناسایی میکند. در این رابطه پیشنهاد میکنیم مقاله “CDN چیست” را مطالعه بفرمایید.
12.مدیریت محتوا
مدیریت محتوا شامل تمپلیتها، رویهها و فرمت نرمافزاری استاندارد است که بازاریابان و پروکسیهای آنها را توانمند میسازد. این پروکسیها به تولید و مدیریت متن، گرافیک، تصاویر و صدا در کنار ویدیو برای صفحات فرود وب، بلاگها و… کمک میکنند.
13.نظارت (Monitoring)
این فرآیند شامل جمع آوری معیارهای مربوط به عملیات فناوری اطلاعات با سخت افزار و نرم افزار محیطی است که انجام عملکردهای مورد انتظار برای پشتیبانی از اپلیکیشنها و سایر خدمات را تضمین میکند.
14.پردازش رویداد (Event Processing)
این محاسبات در زمان گزارش رویدادهای مبتنی بر محیط در سیستمها، اجرا میشوند. خواندن (Reading)، ایجاد (creating) و تبدیل (transforming)، نمونههای خوبی از پردازش رویداد هستند.
15. اتوماسیون فرآیند
اتوماسیون فناوری اطلاعات با طراحی نرم افزار و سیستمهایی سروکار دارد که جایگزین روشها و فعالیتهای تکراری میشوند. این عملکرد، مسئول کاهش مداخله دستی است. یعنی با پردازش خودکار فرآیندهای دستی، به تسریع در تحویل زیرساختها و اپلیکیشنهای فناوری اطلاعات، کمک میکند.
16. پردازش تراکنش
پردازش تراکنش یک سبک پردازش شناخته شده است که معمولاً توسط سرور بزرگی از کامپیوترها انجام میشود و از اپلیکیشنهای تعاملی پشتیبانی میکند. کار در پردازش تراکنش، به عملیات انفرادی، غیرقابل تقسیم و سایر روشهای تراکنش تقسیم میشود.
17. هوش مصنوعی
نوعی شبیه سازی هوش انسانی به ویژه در سیستمهای کامپیوتری است که توسط ماشینها پردازش میشود. کاربردهای خاص هوش مصنوعی عبارت از سیستمهای خبره (expert systems)، پردازش زبان طبیعی (natural language processing)، تشخیص گفتار (speech recognition) و دید ماشینی (machine vision) هستند.
مطلب پیشنهادی: بهترین نرم افزارهای شبیه سازی
18.رایانش ابری
به زبان ساده، رایانش ابری روش ارائه خدمات محاسباتی است. این مفهوم شامل ذخیره سازی سرور در کنار پایگاه دادهها و تجزیه و تحلیل نرم افزارهای شبکه و اطلاعات است. این نوآوری، سرعت، انعطاف پذیری و صرفه جویی در منابع را به همراه دارد.
19. ارتباطات
ارتباطات نقشی حیاتی در آی تی دارد. هر وسیله ارتباطی از جمله تلویزیون، تلفنهای همراه، سختافزار کامپیوتر و شبکه، سیستمهای ماهوارهای و سایر موارد را در بر میگیرد. همچنین سایر خدمات مرتبط با این مفاهیم را به طور گسترده در بر میگیرد.
20. امنیت سایبری
امنیت سایبری از دادههای سخت افزاری و نرم افزاری سیستمهای متصل به اینترنت، در برابر تهدیدات سایبری محافظت میکند. بنابراین، افراد و شرکتها از این روش برای محافظت از خود در برابر دسترسی غیرمجاز به مراکز داده و سایر سیستمهای کامپیوترای استفاده میکنند.
21. زیرساخت
زیرساخت به سیستمهای سختافزار و نرمافزاری گفته میشود که مؤلفههای نرمافزاری برای پشتیبانی از تحویل سیستمهای تجاری را تسهیل میکند.
22.اینترنت اشیا (Internet of Things)
اینترنت اشیا یا به اختصار IoT، شبکه جمعی از دستگاههای متصل و فناوری است که به برقراری ارتباطات مؤثر بین دستگاهها و کلود کمک میکند.
23.یادگیری ماشین
یادگیری ماشین، شاخه از هوش مصنوعی و علوم کامپیوتری است که بر استفاده از دادهها و الگوریتمها، برای تقلید از یادگیری انسان تمرکز دارد. در نتیجه دقت را بهبود میبخشد.
24. نگهداری و تعمیر
این امر پایداری محصول از نظر یک عملکرد خاص و دوام آن در طول چرخه عمر عملیاتی را تضمین میکند. این مفهوم به متخصصان فناوری اطلاعات کمک میکند تا محصولات را با نهایت دقت مدیریت کنند و امنیت آنها را تضمین نمایند.
25. رباتیک
این تابع حاصل از ترکیب برنامهنویسی و الگوریتمها و قابل هدایت از راه دور با کمک یک سیستم کنترلی است. عمل، پردازش و درک رباتیک با کمک سنسورها، در لحظه انجام میشود. هدف رباتیک، طراحی ماشینها و آسانتر کردن زندگی انسانها است. در واقع، از وظایف متخصص رباتیک میتوان به مواردی همچون تحقیق، توسعه، طراحی و نگهداری رباتها اشاره نمود.
26.توسعه و طراحی نرم افزار یا اپلیکیشن
این روش به ایجاد برنامه کامپیوتری با کمک مجموعهای از سایر برنامهها برای انجام وظایف مورد نیاز یک کسب و کار، کمک میکند. اپلیکیشنها به به اتوماسیون فرآیندها و افزایش کارایی، از محاسبه هزینههای ماهانه گرفته تا برنامهریزی گزارشهای فروش، کمک میکنند.
مطلب پیشنهادی: یادگیری عمیق
مزایای فناوری اطلاعات در کسب و کار
فناوری اطلاعات دارای مزایای فراوانی در تجارت است. به برقراری ارتباط بین مردم کمک میکند که به گسترش تجارت میانجامد. فناوری اطلاعات در کسب و کار به حفظ امنیت دادهها و اطلاعات حیاتی کسب و کار کمک میکند. همچنین در ایجاد پایگاههای داده مدیریتی با CRM (مدیریت ارتباط با مشتری) و سایر ابزارها برای غلبه بر هر گونه چالش عملیاتی فرانت اند کمک میکنند. این کار به افزایش کارایی و بهبود سرعت و راحتی کسب و کار کمک میکند. آی تی در محیط تجاری، دارای سه حوزه کلیدی است:
- سخت افزار و زیرساخت فناوری اطلاعات: این بخش در درجه اول بر عملکرد زیرساخت دیجیتال تمرکز دارد.
- حاکمیت فناوری اطلاعات: این امر صرفاً بر تعیین خط مشیها و قوانین سازمان تمرکز دارد و هر نوع عملیات مؤثر را تضمین میکند. اما این امر باید با رعایت قوانین و مقررات دولتی اتفاق بیفتد.
- عملیات فناوری اطلاعات: بر عملکرد روزمره عملیات فناوری اطلاعات و زیرساخت دیجیتال تمرکز دارد.
در ادامه به سایر مزایای آی تی اشاره خواهیم کرد.
1. بهره وری
استفاده از فناوری اطلاعات در کسب و کار به افزایش بهره وری کمک میکند. در واقع به تجزیه و تحلیل سریع دادهها بدون نیاز به هیچ گونه تماس انسانی کمک میکند و تعادل کاری در بخشهای فناوری اطلاعات را حفظ میکند.
2. امنیت
هم اکنون با کمک اتصال جهانی، همه چیز در دستان ما است. کارکردهای امنیتی در زمینه IT به شدت از جانب متخصصان این حوزه مورد توجه قرار میگیرد تا امنیت پایگاه داده تضمین شود.
3. ارتباطات
زیرساختهای ارتباطی، جنبه محوری آی تی و خدمات است. این مفهوم به شناسایی کارایی عملیاتی و استفاده از منابع با ایجاد ارتباط قوی بین مدیریت محصول و کسب و کار کمک میکند.
4. استخدام آنلاین
استخدام آنلاین، نقش حیاتی در حوزه فناوری اطلاعات دارد. این نوع استخدام شامل منبع یابی، فیلتر و ارزیابی متقاضیان است. با ظهور فناوری اطلاعات، کار آسان تر شده و یافتن استعدادهای فنی خوب و هماهنگ با نیازهای شرکت را تضمین میکند.
5. دسترسی به اطلاعات
حجم عظیمی از اطلاعات به کمک شبکهها و ایستگاههای سختافزاری و نرمافزاری، با کمترین هزینه و بالاترین سرعت به دست میآید. این مفهوم، ترکیبی از فناوری برای پیکربندی دادهها در جهت ایجاد اطلاعات کاملاً جدید برای کمک به تصمیم گیری سریع است.
6. تصمیم گیری بهتر
آی تی دریچهای برای پردازش حجم عظیمی از دادهها را فراهم میکند تا کسب و کار شما را رشد دهد. بنابراین تصمیماتی که به خاطر کسب و کار گرفته میشود بسیار دقیق خواهد بود. پردازش دادههای مصرف کننده با کمک برخی از ابزارهای پیشرفته مانند تجزیه و تحلیل داده و داده کاوی، آسان شده و با کمک این دادهها، تصمیمات کامپیوتری خوبی میگیرید.
7. پایداری
آی تی به حفاظت از جامعه در برابر هر گونه آسیب کمک میکند. در نتیجه زندگی رضایت بخشی را در اختیار نسلهای آینده قرار میدهد.
مطلب پیشنهادی: بهترین ابزارهای اینترنت اشیا
مشاغل آی تی
تیمی از مدیران و سایر کارکنان فنی، زیرساختها و امکانات فناوری اطلاعات یک شرکت را مدیریت میکنند. پیمانکاران و پرسنل پشتیبانی هم تیم فناوری اطلاعات را تقویت میکنند.
مشاغل فناوری اطلاعات بسیار متنوع است. برخی از کارکنان فناوری اطلاعات در زمینههایی مانند توسعه و طراحی نرم افزار هم تخصص دارند. مدیریت برنامه نرم افزاری، قطعات سخت افزاری، سرور، ذخیره سازی یا مدیریت شبکه و معماری شبکه هم از جمله سایر مهارتهای این افراد است. بسیاری از کسب و کارها به دنبال متخصصان آی تی با مجموعه مهارتهای ترکیبی هستند.
طیف گستردهای از مشاغل آی تی وجود دارد که هر کدام شرایط فنی و مدیریتی متفاوتی دارند. از رایج ترین عناوین شغلی فناوری اطلاعات میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مدیر ارشد اطلاعات (CIO): این شخص مسئول IT و سیستمهای کامپیوتری است که از اهداف کسب و کار پشتیبانی میکند.
- سرپرست ارشد فناوری (CTO): این شخص اهداف و سیاستهای فناوری سازمان را تعیین میکند.
- مدیر فناوری اطلاعات: این شخص مسئول عملکرد ابزارها و فرآیندهای فناوری کسب و کار است. این نقش، مدیر آی تی یا رهبر فناوری اطلاعات هم نامیده میشود.
- مدیر سیستم (ادمین سیستم): این شخص یک محیط محاسباتی چند کاربره را پیکربندی، مدیریت، پشتیبانی و عیب یابی میکند. این نقش در کسبوکار را میتوان بر اساس فناوری، تقسیم بندی کرد و نیازمند مدیر یا تیم تخصصی سرور، دسکتاپ، مدیریت شبکه، مجازیسازی یا سایر اجزا و فناوریها است.
- طراح اپلیکیشن: نقش این شخص بر تهیه و مدیریت یک اپلیکیشن تجاری با ارزش، مانند Exchange متمرکز است.
- طراح یا مهندس نرم افزار: این شخص یا تیم، کد برنامههای کامپیوتر ای را نوشته، به روز رسانی و تست میکند تا اهداف تجاری داخلی یا مشتری را برآورده کند.
- معمار ارشد فناوری اطلاعات یا معمار آی تی: این شخص عملکردهای IT را بررسی کرده و تغییر میدهد تا به بهترین شکل از کسب و کار پشتیبانی کند.
مطلب پیشنهادی: CEO کیست؟
در نهایت…
فناوری اطلاعات ستون فقرات صنعت فناوری مدرن است. به تهیه نسخه پشتیبان از دادهها و ایجاد پلتفرم پایدار برای ذخیره و پشتیبانی از دادهها کمک میکند. در نتیجه برای گرفتن تصمیمات آگاهانه و شکوفایی کسب و کارمان، مفید و ضروری است.
منابع
https://www.knowledgehut.com/blog/others/what-is-information-technology
یک دیدگاه
-
03 اسفند 1402
سلام وقت بخیر ممنون از مقاله ی مفید شما من آی تی میخونم ولی میخام به رشته ی برنامه نویسی برم نظرتون چیه ؟ دوره ی ۱۲ قدم برای شروع خوبه ؟
دیدگاه شما