شرح وظایف کارشناس صنایع غذایی

صنعت غذا یکی از مهم‌ترین و پرطرفدارترین صنایع در سراسر جهان است که به طور مستقیم بر سلامت و کیفیت زندگی افراد تأثیر می‌گذارد. در این میان، کارشناسان صنایع غذایی نقش کلیدی در تضمین ایمنی، کیفیت و بهبود فرآیند‌های تولید مواد غذایی ایفا می‌کنند، اما وظایف و مسئولیت‌های این متخصصان دقیقاً شامل چه مواردی می‌شود؟

در این بلاگ قصد داریم به بررسی دقیق شرح وظایف کارشناس صنایع غذایی بپردازیم و به شما نشان دهیم که این حرفه چگونه می‌تواند در بهبود کیفیت محصولات غذایی و ارتقای استاندارد‌های ایمنی در این حوزه مؤثر باشد. برای شرح وظایف کارشناس صنایع غذایی می‌توان ساعت‌ها صحبت کرد، چرا که این رشته در انواع کارخانه‌ها کاربرد دارد و مسئولیت‌های مختلفی هم می‌توانند بر عهده داشته باشند. برای مثال در کارخانه‌های تولید محصولات غذایی یا لبنی می‌توانند در آزمایشگاه و یا سایر قسمت‌ها نظارت داشته باشند.

انجام پروژه علوم تغذیه با بهترین کیفیت

از آنجایی که تولید محصولات غذایی، به صورت آماده و نیمه آماده در دهه‌های اخیر رشد چشمگیری داشته، اگر به دنبال آشنایی با دنیای صنایع غذایی و نقش مهم کارشناسان در این زمینه هستید، با ما همراه باشید تا به جزئیات این شغل پرداخته و چالش‌ها و فرصت‌های آن را بهتر بشناسید.  

کار متخصص صنایع غذایی چیست؟

کارشناس متخصص صنایع غذایی فعالیت‌های بسیار گسترده‌ای می‌تواند داشته باشد. به طور کلی برای تولید یک محصول ساده غذایی باید این محصول از مسیر‌های بسیار زیادی عبور کند. در تمام این فرآیند یک کارشناس صنایع غذایی باید حضور داشته باشد و پیوسته کیفیت و ارزش محصولات را مورد بررسی قرار بدهد. در واقع کار متخصص صنایع غذایی این است که در کارخانه‌های صنعت غذایی به عنوان یک ناظر حضور داشته باشد و همواره به هیئت رئیسه گزارش‌هایی مبنی بر کیفیت محصولات ارائه دهد.

کارشناس صنایع غذایی در زمینه نحوه تأمین مواد اولیه، روش نگهداری، بسته‌بندی و کنترل کیفی محصولات و برخی از دستگاه‌های مربوط آشناییت دارد. در واقع کار کنترل کیفی در هر بخش کارخانه مربوط به یک کارشناس صنایع می‌شود و باید بر روی آن‌ها نظارت داشته باشد. همچنین بایستی از نظر کنترل کیفی، دستگاه‌ها و یا نیرو‌ها را هم تحت نظارت خودش داشته باشد. برای مثال باید سعی کند در صورت مشاهده رفتار غیر بهداشتی از پرسنل، نکات کلیدی را گوشزد کند. خلاصه کلام از ورود یک ماده اولیه برای تولید محصول غذایی تا خروجی کارخانه در داخل یک بسته‌بندی باید زیر نظر یک متخصص صنایع غذایی و یا چندین متخصص انجام گیرد.

متخصص صنایع غذایی باید در یکی از سه رشته علوم غذایی، مهندسی کشاورزی یا مهندسی شیمی تحصیلات دانشگاهی خودش را گذرانده باشد. هر کدام از این افراد می‌توانند در بخش‌های مختلفی به عنوان متخصص صنایع غذایی فعالیت داشته باشند. برای مثال مهندسی کشاورزی مربوط به بخشی می‌شود که بر روی مواد گیاهی و کشاورزی کار می‌کنند. این فرد مسئول است بر روی کیفیت گیاهانی که تولید می‌شوند و یا وارد کارخانه می‌شوند، نظارت داشته باشد. همچنین اگر بخش دامی هم در کارخانه وجود داشته باشد این فرد بایستی به روش تغذیه دام‌ها و نگهداری از دام‌ها هم ناظر باشد. بیشتر مهندسین کشاورزی که قصد دارند به عنوان متخصص صنایع غذایی فعالیت کنند، در کارخانه‌های لبنی مشغول به کار می‌شوند.

متخصص صنایع غذایی که در رشته کارشناسی صنایع غذایی و یا علوم غذایی فعالیت کرده‌اند، مسئولیت کیفیت خروجی کارخانه را برعهده دارند. در واقع این متخصصین بیشتر از سایر متخصص‌ها به سلامتی مشتریان و کیفیت محصولات از نظر غذایی و سلامتی، نظارت دارند. همچنین شانس استخدام شدن این افراد به عنوان متخصص صنایع غذایی بیشتر از سایرین می‌باشد، چرا که در بیشتر زمینه‌های مربوط به مواد غذایی اطلاعات کافی دارند.

متخصص صنایع غذایی ای که در رشته مهندسی شیمی تحصیل کرده است، بیشتر از سایر متخصصان با دستگاه‌ها سروکار دارد. در واقع این کارشناس صنایع غذایی سعی می‌کند روش‌هایی را طراحی کند تا به بسته‌بندی و نگهداری بهتر مواد غذایی کارخانه کمک کرده باشد. از نظر فیزیکی و شیمیایی نیز دستگاه‌هایی که در کارخانه حضور دارند را مورد بررسی قرار می‌دهد. در واقع مسئول بررسی کیفیت مواد غذایی در خطوط تولیدی بر عهده این افراد است و باید تمام تلاش خودشان را در این فرآیند انجام دهند.

اگر هر یک از این متخصصین به خوبی کار خودشان را انجام ندهند و یا در کارخانه حضور نداشته باشند، عملاً تولید محصول با کیفیت و بهداشتی، غیر ممکن خواهد بود. هیچ کارخانه‌ای در جهان نیست که در این صنعت فعالیت کند و به کارشناس صنایع غذایی با تجربه و با دانشی نداشته باشد. شما همیشه به عنوان یک کارشناس صنایع غذایی باید تلاش خودتان را انجام دهید تا یک محصول با کیفیت و بهداشتی زیر نظر شما از درب کارخانه خارج شود. دقت داشته باشید که مسئولیت بسیار سختی خواهید داشت و اگر در یک کارخانه بسیار بزرگ فعالیت کنید، مسئولیت شما بزرگتر هم خواهد شد.

اهمیت کارشناس صنایع غذایی 

حضور یک کارشناس صنایع غذایی در کارخانه مواد غذایی از نان شب هم واجب‌تر است. به جد می‌توان گفت اگر کارخانه‌ای ماده غذایی تولید می‌کند، باید یک کارشناس صنایع غذایی حرفه‌ای هم داشته باشد. حضور این متخصصین اجباری است. در واقع اگر حضور نداشته باشند، کارخانه مجوز تولید نخواهد داشت. حتی در مواردی وزارت بهداشت از کارخانه‌ها می‌خواهد که از دکتر‌هایی که در این حوزه‌ها تحصیل کرده‌اند، استفاده کنند. همچنین در تمامی پروسه تولید محصولات باید این متخصصین حضور داشته باشند تا از آن‌ها در روند پروژه برای اطمینان‌سازی استفاده شود.

برای همین یکی از مهمترین استخدامی‌های هر کارخانه مواد غذایی، کارشناس صنایع غذایی می‌باشد. نکته بعدی که باید به آن توجه داشته باشید این است که حضور این کارشناسان به تولید یک محصول با کیفیت‌تر و در نهایت فروش بیشتر محصولات کارخانه موجب می‌شود. خلاصه اینکه حضور کارشناس صنایع غذایی برای کسب و کار‌های مواد غذایی بسیار مهم است.

مقاله پیشنهادی: بهترین خوراکی‌ها و تغذیه‌ها در حین کار با کامپیوتر

شرح وظایف کارشناس صنایع غذایی 

حالا که با اهمیت و شغل کارشناس صنایع غذایی آشنا شدید، وقت آن رسیده است تا در مورد وظایفی که باید این متخصصین داشته باشند با شما صحبت کنیم. سعی می‌کنیم مهمترین وظایف این افراد را برای شما به طور خلاصه‌وار توضیح دهیم. اگر قصد انتخاب رشته دارید و یا فارغ التحصیل یکی از سه رشته‌ای هستید که بالاتر گفتیم، حتماً به این وظایف دقت داشته باشید تا بتوانید با اطمینان کافی در این حوزه فعالیت خودتان را آغاز کنید.

• تهیه اطلاعات غذایی صحیح برای برچسب های محصولات 
• بررسی راه نگهداری تازه و ایمن مواد غذایی
• یافتن راه های تولید سریع تر و ارزان تر مواد غذایی
• آزمایش سلامتی و بهداشت مواد غذایی هایی که تولید می شوند
• کار کردن بر روی مواد غذایی برای یافتن محصولات جدید
• اصلاح و تغییر مواد غذایی؛ برای مثال ساخت مواد غذایی بدون قند، یا چربی
• انجام انواع آزمایشات بر روی مواد غذایی و مواد اولیه 
• بررسی کنترل کیفیت محصولات و در موارد دستگاه ها
• طراحی مسیر تولید جدید و یا محصولات غذایی جدید
• تولید محصولات غذایی به صورت انبوه در طعم های مختلف
• تسلط کافی به اتوماسیون صنعتی حوزه غذا

تحصیلات کارشناس صنایع غذایی

اگر علاقه‌مند هستید تا به عنوان کارشناس صنایع غذایی مشغول به کار شوید، بایستی در یکی از سه رشته مهندسی کشاورزی، مهندسی شیمی و علوم صنایع غذایی تحصیل انجام دهید. همانطور که می‌دانید صنعت مواد غذایی بسیار مهم است. در سال‌های اخیر با رشد زیاد جمعیت نیاز به مواد غذایی نیز افزایش پیدا کرده است. یکی از بهترین راه‌هایی که برای تولید مواد غذایی است، بحث کشاورزی و دام‌ها می‌باشد. برای همین مهندسی کشاورزی می‌تواند رشته بسیار مهمی برای این تخصص باشد.

کارشناس صنایع غذایی می‌تواند در بخش‌های مختلفی مشغول به کار شود. برای مثال می‌توانید در قسمت خط تولید و یا آزمایشگاه‌های مختلفی مشغول به کار شوید. شما می‌توانید در مؤسسات تحقیقاتی که در زمینه مواد غذایی فعالیت می‌کنند، نیز استخدام شوید. خلاصه اینکه کار برای این رشته وجود دارد، اما شما باید تلاش خودتان را انجام دهید تا به عنوان یک کارشناس حرفه‌ای شناخته شوید. سپس می‌توانید در کارخانه‌های مختلفی که مواد غذایی تولید می‌کنند، مشغول به کار شوید. در نظر داشته باشید که شما می‌توانید به عنوان یک متخصص صنایع غذایی در ادامه کار و بعد از دریافت تجربه کافی به عنوان مسئول فنی، مسئول بخش، تحقیق مدیر تولید، مدیر کیفیت جامع و … فعالیت داشته باشید.

مطلب پیشنهادی:مهندسی فرآیند چیست؟

بازار کار و درآمد کارشناس صنایع غذایی

بازار کار و درآمد کارشناس صنایع غذایی، به خود شخص و مهارت‌هایی که دارد اهمیت دارد. در واقع شما اگر توانایی انجام چند کار مختلف را به عنوان یک متخصص صنایع غذایی داشته باشید، قطعاً درآمد بیشتری هم کسب خواهید کرد و کارخانه و مؤسسات بیشتری به دنبال شما خواهند گشت. دقت داشته باشید که شاید کاری که در کارخانه‌ها انجام می‌دهد فیزیکی نباشد، اما بسیار حساس و مهم است و برای انجام آن نیاز به یک ذهن باز و آگاه خواهید داشت. بنابراین هر چقدر مهارت‌های بیشتری را در خودتان پرورش دهید و یا حتی استفاده از دستگاه‌های بیشتری را بلد باشید در نهایت هم از درآمد بیشتری برخوردار خواهید بود و هم اینکه راحت‌تر شغل پیدا خواهید کرد.

مهارت های مورد نیاز کارشناس صنایع غذایی 

اگر دوست دارید به عنوان کارشناس صنایع غذایی در کارخانه‌ای مشغول به کار شوید، بایستی یکسری مهارت‌ها را داشته باشید و یکسری دیگر را نیز در خودتان ارتقا دهید. برای مثال شما باید با بیشتر باکتری‌ها و مواد ویروسی که در مواد غذایی ممکن است وجود داشته باشند آگاهی داشته باشید. شما باید با روند خط تولید مواد غذایی آشنایی کافی داشته باشید، چرا که در تمامی این روند باید ناظر باشید و کوتاه‌ترین اشتباه در خط تولید به دلیل بهداشت یا کیفیت محصول مسئولیتش بر گردن شما خواهد بود.

شما باید دانش کافی در زمینه شیمی، زیست و ریاضی داشته باشید. بایستی اهل علم باشید و همیشه تلاش کنید معلومات خودتان را افزایش دهید. بایستی به تولید در مواد غذایی علاقه‌مند باشید اگر دوست دارید مواد غذایی را با هم ترکیب کنید تا در نهایت یک ماده خوشمزه را بسازید می‌توانید شغل رویایی خودتان را در این کار پیدا کنید. به عنوان یک فرد که با افراد زیادی سر و کار دارید و در بخش‌های مختلفی هم کار می‌کنید بایستی از کار تیمی لذت ببرید و در کسب این دسته مهارت‌ها کوشا باشید.

بایستی بسیار ریزبین باشید و به کوچکترین دیتا‌هایی که به شما می‌دهند توجه داشته باشید. یک درجه تفاوت در ساخت یک ماده غذایی می‌تواند کیفیت محصول شما را تا حد زیادی تغییر دهد. خلاصه اینکه باید تمام توان خودتان را بگذارید تا به یک فرد مجرب تبدیل شوید که بر روی کارش بسیار حساس است. مسئولیت سنگینی بر روی دوش شماست. اشتباه شما می‌تواند یک کارخانه را بدنام کند. همواره تلاش برای یادگیری را باید دوست داشته باشید، چرا که هر سال روش‌های جدیدی در علم تغذیه به وجود می‌آید و شما به عنوان کارشناس صنایع غذایی باید از آن‌ها آگاهی داشته باشید. افزایش بهره‌ وری کارخانه و تولید تا حد زیادی به کارشناس صنایع غذایی وابسته است.

متخصص صنایع غذایی چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟

متخصص صنایع غذایی بایستی دارای یک سری ویژگی‌های مشخص باشد. برای مثال بایستی فردی باشد که علاقه‌مند به همکاری تیمی می‌باشد. در واقع اگر می‌خواهید به این سمت مشغول به کار شوید، حتماً بایستی صبور باشید و همیشه دوست داشته باشید یاد بگیرید. یادگرفتن جزء ارکان بسیار مهمی است که شما باید داشته باشید. بایستی سعی کنید همیشه خودتان را در همه عمور پرورش دهید. جدیدترین دستگاه‌ها و ابزاری که می‌توانید با آن تولید مواد غذایی بهتر از قبل کنید را باید سعی کنید بشناسید.  

دقت داشته باشید که باید بسیار ریز بین باشید و به کوچکترین جزئیات هم توجه داشته باشید. اگر اینگونه نباشید، احتمال اینکه بتوانید تبدیل به یک کارشناس صنایع غذایی مجرب تبدیل شوید، کاهش پیدا خواهد کرد. شما بایستی بتوانید با افراد به بهترین شکل ممکن برخورد کنید. چرا که تصمیم شما می‌تواند بر روی تصمیم جمع زیادی از افراد کارخانه تأثیر‌گذار باشد. بایستی به بهترین شکل شیوه‌های کار و روش کار را به همه توضیح دهید و علاقه‌مند به جمع‌آوری انواع دیتا‌ها باشید.

مطلب پیشنهادی: تعادل بازار چیست؟

نتیجه گیری

اگر دوست دارید در صنایع غذایی مشغول به کار شوید و از کار کردن به صورت تیمی لذت می‌برید، ما به شما شغل کارشناس صنایع غذایی را پیشنهاد خواهیم داد. همچنین شما برای اینکه بتوانید در این رشته‌ها مشغول به کار شوید، باید در یکی از سه رشته‌های علوم و یا صنایع غذایی، مهندسی کشاورزی و مهندسی شیمی تحصیل کرده باشید. در آمد و بازار کار این رشته بستگی به خود شما دارد هر چقدر مهارت‌های بیشتری داشته باشید، طبیعتا بازار کار بهترین هم برای شما وجود خواهد داشت. از نظر درآمدی نیز به میزان تجربه و مهارتی که دارید کارخانه تصمیم گیرنده خواهد بود.

مسئولیت کارشناس صنایع غذایی بسیار سنگین است. شما به طور مستقیم و غیر مستقیم بر روی کیفیت محصولات کارخانه و همچنین سلامت کارمندان و خریداران محصولات کارخانه مسئول هستید. شما باید سعی کنید روند کلی ساخت یک محصول غذایی با بهترین کیفیت انجام شود. از ورود مواد اولیه تا خروج محصول در یک بسته‌بندی در همه این مراحل شما باید بر روی پروژه نظارت کافی داشته باشید. شما به عنوان متخصص صنایع غذایی می‌توانید در هر سازمان‌ یا کارخانه‌های مواد غذایی در هر زمینه‌ای فعالیت کنید. با این حال اگر علاقه‌مند به این کار باشید هم از آن لذت خواهید برد و هم اینکه این مسئولیت‌ها برای شما ساده خواهند شد.