تفاوت زبان چینی و تایوانی

برای کسی که به زبان‌های شرق آسیا مسلط نباشد، به دلیل رسم‌الخط به ظاهر مشابه زبان‌های ژاپنی، کره‌ای و چینی ممکن است بسیار مشابه به نظر برسند، ولی برای کسانی که به کار ترجمه این زبان‌ها مشغول هستند، واضح است که هر یک از این زبان‌ها با یکدیگر تفاوت‌های عمیقی دارند.

در واقع آنچه که ما این روزها با نام زبان چینی می‌شناسیم، زبان ماندارین است. این زبان گویش‌های متنوعی دارد و می‌توان آن را از دشوارترین زبان‌های دنیا دانست. زبان ماندارین با گویش‌های متنوع خود، زبانی است که بیشتر از هر زبان دیگری در دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد. این زبان در طبقه‌بندی زبان‌های دشوار جایگاه اول را به خود اختصاص داده است. اما آیا زبان مردم تایوان هم زبان ماندارین است و اگر بله چه تفاوت‌هایی با گویش‌های رایج ماندارین در چین دارد؟ با ما در این مطلب همراه باشید تا پاسخ این سوال را پیدا کنیم.

آیا زبان مردم تایوان هم ماندارین است؟

پاسخ کوتاه به این سوال بله است. مردم تایوان هم به زبان ماندارین صبحت می‌کنند؛ اما نه به همان گویش مردم چین! بیش از 75درصد مردم چین به گویشی از ماندارین به نام  Pǔtōnghuà صحبت می‌کنند؛ این گویش به عنوان ماندارین استاندارد هم شناخته می‌شود. این در حالی است که گویش رایج در تایوان Guóyǔ, Kuo-yü نام دارد.

ماندارین استاندارد از سال 1940 در تایوان به صورت رسمی مورد استفاده قرار گرفت و زبان آموزش و تحصیلات در این کشور شد. در حال حاضر هرچند هنوز این گویش در مدارس آموزش داده می‌شود اما ساعاتی در هفته هم به آموزش گویش‌ها و زبان‌های محلی اختصاص داده شده است. جدا از تفاوت‌های فرهنگی و عمیقی که میان مردم این دو کشور وجود دارد، گویش ماندارینی که هرکدام از آن‌ها دارند هم تفاوت‌های زیادی با یکدیگر دارند که در ادامه با آن‌ها آشنا خواهیم شد.

تلفظ اصلی‌ترین تفاوت است

اگر شغل شما ترجمه چینی به صورت همزمان و یا ترجمه از روی صوت است، بیشتر از هر مترجم فریلنس دیگری تفاوت‌های میان این دو گویش برایتان قابل درک خواهد بود. برای کسانی که به تازگی شروع به یادگیری چینی کرده‌اند و یا به این زبان تسلط ندارند، درک این تفاوت به شدت دشوار خواهد بود. اما برای کسانی که به این زبان تسلط دارند و همین‌طور برای مردم چین و تایوان این تفاوت به شدت آشکار است. این تفاوت آن قدر عمیق نیست که باعث درک اشتباه منظور و طرف مقابل شود؛ در واقع بیشتر نشانگر ملیت افراد، محل تحصیل یا لهجه آموزگارانشان است.

بیشترین تفاوت در کلماتی خود را نشان می‌دهند که حروف اول رتروفلکس (zh, ch, sh, r)  دارند و کلماتی که حروف اولشان غیر رتروفلکس است (z, c, and s) خود را نشان می‌دهند. در گویش تایوانی میان تلفظ این دو دسته حروف تفاوت خیلی عمیقی وجود ندارد ولی در گویش استاندارد این تفاوت عمیق‌تر است.

حالت نوشتاری سنتی در برابر مدرن

اگر قرار باشد که حدس بزنید در میان چین و تایوان کدام یک حالت سنتی نوشتار خود را حفظ کرده‌اند، پاسخ شما کدام خواهد بود؟ برخلاف تصور عده زیادی از افراد این تایوان است که حالت سنتی‌تر نوشتاری خود را حفظ کرده است.

هرچند که هنوز هم حالت نوشتاری رسمی در چین از شیوه نوشتاری سنتی پیروی می‌کند اما در بیشتر بخش‌ها مانند نامه‌نگاری‌ها، کسب‌وکار و مواردی از این دست، استفاده از فرم نوشتاری ساده شده رواج دارد. این موضوع کار کسانی را که در ابتدا زبان چینی استاندارد را یاد گرفته‌اند، برای نوشتن به گویش تایوانی دشوار می‌کند. این در حالی است که همه مردم تایوان می‌تواند فرم ساده شده مورد استفاده چین را درک کنند و به کار ببرند.

کلمات؛ آخرین تفاوت میان این دو گویش ماندارین

اگر کار شما ترجمه زیرنویس ویدیو به زبان چینی است، احتمالا متوجه تفاوت اندک کلمات میان گویش تایوانی و گویش استاندارد ماندارین شده‌اید. این تفاوت‌ها تفاوت‌هایی اندک هستند که گاهی موقعیت‌های جالبی را در گفتار و ارتباط روزمره ایجاد می‌کنند. برای توصیف بهتر این تفاوت می‌توان به عنوان مثال به ترکی استانبولی و ترکی آذربایجانی اشاره کرد.

تفاوت‌های کوچک ذکر شده عموما مشکل زیادی در زندگی گویشوران ماندارین یا تایوانی ایجاد نمی‌کند؛ بلکه نهایتا گاهی باعث تعجب و نیاز برای تحقیق و بررسی کمی بیشتر برای اصلاح مکالمات انجام شده می‌شود، به همین دلیل می‌توان آن را چندان زیاد پراهمیت و تاثیرگذاری در نظر نگرفت.

داستان تنها جایی نیازمند توجه و دقت بیشتر می‌شود که در حال ترجمه کتاب و یا ترجمه مقاله‌های علمی و یا کاری مهم باشید؛ یا حتی به عنوان گویشور بومی نیاز به مکاتبات رسمی مهمی با دیگر کسب‌وکارها در کشور مقابل داشته باشید. در این صورت بهتر است تا همه چیز را یکبار دیگر و به دقت بررسی کنید تا مطمئن شوید هیچ اشتباه ناخواسته‌ای رخ نداده است.

سخن آخر

زبان دریچه فرهنگ و ادب است و بسیاری از موارد فرهنگی و تمایزها در زبان قوم‌های مختلف انعکاس دارند. جالب است که بدانید تفاوت‌های فرهنگی در میان مردم چین و مردم تایوان بسیار عمیق است. به عنوان مثال می‌توان به این اشاره کرد که مردم تایوان نسبتا به مردم چین مهربان‌تر هستند و مردم چین در برابر بیشتر مغرور هستند.

زنان در تایوان جایگاه برابرتری با مردان دارند و در چین جایگاه اجتماعی بسیار نازل‌تری برای زنان وجود دارد. جالب است بدانید که استانداردهای آموزشی و استاندارهای خدمات بهداشتی هم در تایوان جایگاه بهتری نسبت به چین دارند.

چیزی که بیشتر منابع به آن اشاره دارند و نباید از خاطر ببرید، این واقعیت است که این دو گویش با یکدیگر اشتراکات بسیار زیادی دارند و اگر شما به یکی از این دو گویش مسلط هستید، درک و یادگیری گویش بعدی برایتان چندان دشوار نخواهد بود. به همین دلیل زیاد خود را نگران کلمات متفاوت و اشتباهات احتمالی رخ داده در هنگام ترجمه نکنید. تنها کافی است خطر بالقوه این خطاها را در این دو زبان شناسایی کنید و در نظر داشته باشید.

نکته آخر که اشاره به آن خالی از لطف نیست، این واقعیت است که 14درصد از مردم جهان به گویش‌های مختلف ماندارین صحبت می‌کنند. درست مانند گویش ماندارین استاندارد و گویش تایوانی، گویش‌های متنوع ماندارین با یکدیگر تفاوت بسیار عمیقی ندارند اما برای ساده‌تر کردن کار خود بهتر است سخت‌ترین گویش را انتخاب کنید تا درک و تسلط به باقی موارد برایتان چندان دشوار نباشد. درست مانند فرم نوشتاری مردم تایوان که به حالت سنتی نزدیک‌تر است و نوشتار به سبک رایج در چین را برایشان آسان کرده است.