باشگاه مشتریان چیست و چه اهمیتی برای کسب و کار‌ها دارد؟

در سرتاسر دنیا کسب و کار‌های فراوانی وجود دارند که به طور پیوسته‌ای در جهت پیشرفت و افزایش سودآوری خود تلاش می‌کنند. باشگاه مشتریان دقیقا در این مورد می تواند کمک بسیار زیادی به کسب و کارها کند. به تجربه ثابت شده است که نگه داشتن مشتری‌های قدیمی برای یک شرکت، سازمان یا مؤسسه به مراتب بسیار راحت‌تر از جذب مشتری‌های جدید است، بنابراین یکی از تلاش‌های کسب و کار‌ها فارغ از وسعت آن‌ها در این است که مشتریان سابق خود را حفظ کنند. جالب است بدانید که طی تحقیقات انجام شده، ثابت شده است که جذب مشتریان جدید، حدود ۵ برابر بیشتر از حفظ مشتریان فعلی هزینه دارد.

احتمال خرید توسط مشتریان فعلی ۵۰ درصد بیشتر از مشتریان جدید است. مشتریان فعلی ۳۱ درصد بیشتر از مشتریان جدید هزینه می‌کنند. بدیهی است که برای نگه داشتن و حفظ مشتری‌های قدیمی، یکی از کارآمد‌ترین روش‌ها این است که به مشتری القا کنید او برای شما ارزش زیادی دارد. و به رضایت و احساس او اهمیت می‌دهید. در این صورت است که مشتری ترغیب می‌شود تا در موارد بعدی نیز از شرکت شما خرید کند یا خدمات بگیرد.
یکی دیگر از موارد بسیار مهم در حفظ مشتری‌های قدیمی، ایجاد احساس اعتماد در مشتریان است؛ بدیهی است که اگر مشتری در خرید یا دریافت خدمات اولیه از شما حس اعتماد دریافت کند، ترجیح می‌دهد که در موارد بعدی نیز به شرکت شما رو بیاورد تا این که بخواهد یک آزمون و خطا دوباره انجام دهد.

حفظ مشتریان قدیمی به نسبت جذب مشتریان جدید، برای کسب و کار‌ها هزینه کم‌تری در بردارد. داشتن هر دو این‌ها در کنار یکدیگر برای یک شرکت، سود‌آوری زیادی را به همراه خواهد داشت. شرکت‌ها در این زمینه تلاش‌های فراوانی را انجام داده‌اند؛ از جمله مؤثر‌ترین این روش‌ها، ایجاد باشگاه مشتریان و ارائه دادن خدمات متعدد و ویژه به مشتریان ثابت عضو باشگاه مشتریان است.

باشگاه مشتریان چیست؟

باشگاه مشتریان در واقع یک مجموعه از مشتریان یک شرکت است که به آن‌ها خدمات ویژه‌ای ارائه می‌شود. از این خدمات می‌توان به ارایه تخفیف‌های ویژه، عرضه بعضی کالا‌های رایگان، قرعه کشی‌ها و اهدای جوایز، دسترسی خاص به کالا‌های جدید و ویژه و… اشاره کرد. برای هر شرکت و یا کسب و کاری می تواند این خدمات متفاوت باشد.

نحوه عضویت در باشگاه مشتریان چگونه است؟

برای عضویت در باشگاه مشتریان، مشتریان اطلاعات خود را در شرکت ثبت می‌کنند و پس از طی پروسه‌های مشخصی یک کد شناسایی و معرف به مشتری اهدا می‌شود. پس از آن با استفاده از آن کد، به فعالیت‌های مورد نظر خود می‌پردازد و از خدمات ویژه باشگاه مشتریان استفاده می‌کند.

مطلب پیشنهادی: ارزش طول عمر مشتری یا CLV چیست؟

باشگاه مشتریان برای کسب و کار‌ها چه اهمیتی دارد؟

به کسب و کار‌های کوچک نگاه کنید، شاید بسیاری از کسب و کار‌های کوچک هیچ اطلاعی از مفهومی تحت عنوان باشگاه مشتریان نداشته باشند، اما دارای یک باشگاه مشتریان باشند. باشگاه مشتریان در واقع گروهی از مشتریان هستند که به کسب و کار شما بسیار وفادارند. آن‌ها به طور مداومی از شما خرید می‌کنند، شما را به دوستان و آشنایان خود معرفی می‌کنند و به طور سازنده‌ای شما را نقد می‌کنند. در واقع این یک منبع بسیار ارزشمند به حساب می‌آید که با نظم بخشیدن به آن و استفاده هدفمند از آن می‌توان به سود‌آوری بسیار بیشتری دست یافت. در نتیجه کسب و کار‌های جدید نیز چه به صورت اینترنتی فعالیت کنند چه به صورت حضوری و سنتی، تمایل زیادی به ایجاد باشگاه مشتریان دارند. از دسته کسب و کارهایی که نیاز به باشگاه مشتریان دارند، کسب و کارهای با استراتژی نیچ مارکتینگ است. در این کسب و کارها، با توجه به سختی جذب مشتری جدید، حفظ مشتریان قدیمی از اهمیت بالایی برخوردار است.

از دیگر مواردی که باشگاه مشتریان را دارای اهمیت فراوان می‌کنند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. مشتریان برای برند‌های مورد علاقه خود، وقت بیشتری صرف می‌کنند.
2. مشتریان وفادار شما حاضرند برای خرید کالا‌ها یا دریافت خدمات شما هزینه بیشتری بپردازند.
3. مشتریان وفادار شما از تجربه‌های مثبت خود با اطرافیان خود صحبت می‌کنند و برای شما مشتریان جدید به ارمغان می‌آورند. این مشتریان نیز در ادامه می‌توانند تبدیل به مشتریان وفا دار جدید شوند.

جالب است بدانید که تحقیقات نشان داده‌اند که بازار‌یابی دهان به دهان بسیار کارآمد‌تر از بازار‌یابی با استفاده از تبلیغات و برند‌سازی‌ها است.

مطلب پیشنهادی: آموزش برخورد با مشتری

یک باشگاه مشتریان کارآمد چه ویژگی‌هایی دارد؟

شاید به نظر برسد که سخت‌ترین قسمت این کار، ایجاد یک باشگاه مشتریان برای یک کسب و کار است، اما در حقیقت سخت‌ترین بخش این کار، نگه داشتن اعضا یک باشگاه است؛ به طوری که با همان علاقه قبلی کسب و کار شما را دنبال کرده و برای آن مفید واقع شوند. برای تحقق این مسأله شما باید سعی کنید تا جذابیت خود را برای مشتری حفظ کنید. یکی از روش‌های انجام این کار، ارائه دادن پیشنهاد‌های جذاب به صورت مداوم به مشتری است تا او ترغیب شود تا از شما دوباره و دوباره خرید کند یا خدمات دریافت کند.

ویژگی‌های یک باشگاه مشتریان‌ ایده‌آل:

1. بسیاری از مردم در برخورد با تکنولوژی و کار‌های اینترنتی، با مقداری ترس و احتیاط عمل می‌کنند. بنابراین اگر مشتری برای عضویت در باشگاه مشتریان شما، با انبوهی از سؤالات و اطلاعات درخواستی رو به رو شود، این احتمال زیاد است که احساس ناخوشایندی در او به وجود بیاید. توجه کنید که بسیاری از مشتریان در صورت رو به رویی با شرایط این چنینی، قید عضویت در باشگاه مشتریان شما و استفاده از امکانات ویژه آن را می‌زنند. با توجه به این مسأله برای داشتن یک باشگاه مشتریان‌ایده‌آل باید سعی کنید تا حداقل اطلاعات را از مشتری‌ها در خواست کنید و سعی کنید از درخواست اطلاعات شخصی‌تر پرهیز کنید.
2. پیگیری و دریافت کارت‌ها برای اکثر مردم کاری سخت است. از طرف دیگر نگهداری کارت‌ها نیز برای بسیاری از مردم کاری سخت است. بنابراین اگر در نظر دارید که برای مشتریان ثابت خود از کارت استفاده کنید، بهتر است دریافت آن را به صورت اختیاری به خود مشتریان بسپارید.
3.  اگر می‌خواهید یک باشگاه مشتریان خاص و‌ایده‌آل طراحی کنید، باید توجه کنید که نباید همه مشتریان عضو باشگاه را در یک مرتبه قرار دهید. به مشتری‌ها نشان دهید که این یک تلاش متقابل است، هر چه بیشتر تلاش کنند از امکانات منحصر به فرد‌تری نیز برخوردار می‌شوند. به عبارت دیگر امکانات و پیشنهاداتی که برای مشتریان ده ساله خود دارید، نباید با مشتریان ۵ ساله یا یک ماهه مشابه باشد.
4. پیشنهاد‌های خود را به گونه‌ای ارائه دهید که قابل دسترس باشند و به مشتری احساس فریب منتقل نکنند.
   برای مثال در نظر بگیرید که شما به مشتری یک تخفیف پنجاه درصدی برای خرید ۱۲‌ام پیشنهاد دهید، در این صورت درصد خیلی کمی از مشتریان وجود دارند که ممکن است این تخفیف برای آن‌ها جذاب به نظر بیاید. در چنین شرایطی پیشنهاد یک تخفیف سی درصدی برای خرید چهارم بسیار جذاب‌تر و البته قابل دسترس‌تر به نظر می‌آید.
5. – باید به این نکته دقت کنید که پیشنهاد‌های ارائه شده نه باید این قدر کم باشند که مشتری شما را از یاد ببرد، نه آن قدر زیاد باشند که مشتری را خسته وکلافه کنند و به طور کلی از عضویت در باشگاه مشتریان شما انصراف دهد.
6. – یک ارتباط متقابل ایجاد کنید؛ به مشتری این احساس را بدهید که در مقابل تخفیفات و شرایط خاصی که از آن‌ها استفاده می‌کند. باید کار‌هایی نیز برای شما انجام دهد، مثلاً شرکت شما را به اشتراک بگذارد یا…

مطلب پیشنهادی: بازاریابی چریکی چیست؟

مزایای باشگاه مشتریان چیست؟

۱-افزایش مقدار خرید‌های مشتریان:
وجود تخفیف‌ها و مواردی مانند تضمین قیمت باعث می‌شوند که مقدار هزینه‌های دریافتی از فروش کالا‌ها به مشتریان افزایش پیدا کند، زیرا قیمت نهایی مناسب از اولویت اکثریت مشتریان است.

۲- پیش‌بینی رفتار‌ها و نیاز‌های مشتریان:
شما با داشتن یک باشگاه مشتریان اطلاعات زیادی از مشتریان خود به دست می‌آورید که این به دو نوع به شما کمک می‌کند:
نوع اول این است که شما با استفاده از این اطلاعات می‌توانید از نظر روانی مشتریان خود را تحلیل کرده و به روش‌های اثرگذار‌تری برای ترغیب آن‌ها به خرید یا دریافت خدمات رو بیاورید.
نوع دوم این است که شما با داشتن این اطلاعات، می‌توانید نیاز‌های مشتریان خود را پیش‌بینی کرده و به تولیدات مؤثر‌تر و مناسب‌تری دست بزنید. این نیز به نوبه خود سودآوری و بهره کسب و کار شما را افزایش می‌دهد.

۳- باشگاه مشتریان به شما این امکان را می‌دهد:

تا بتوانید با مشتریان خود به طور مداوم در ارتباط باشید و کالا‌های جدید خود را در اولین قدم به آن‌ها معرفی کنید. همچنین مشتریان ناراضی خود را شناسایی کنید و با اطلاع از دلیل نارضایتی، راهکار مناسبی برای جذب مجدد این مشتریان در نظر بگیرید. همچنین برای شناسایی دلایل نارضایتی و مشکلات می‌توانید از نمودار استخوان ماهی استفاده کنید.

۴-شناسایی مشتریان:
هر کسب و کاری در طی پروسه تولیدات خود با تنوع بزرگی رو به رو است. با عضویت و بررسی مشتریان خود در باشگاه مشتریان می‌توانید مشتریان کم سود خود را از مشتریان پر سود خود تشخیص داده و بر روی نیاز‌های مشتریان پرسود خود که به طور مداوم ازشما خرید می‌کنند متمرکز شوید.

معایب باشگاه مشتریان کدام است؟

باشگاه مشتریان نیز مانند هر پدیده دیگری دارای معایبی نیز در کنار انبوه مزایا خود است، مثلا:

1. بسیاری از مشتریان ممکن است اطلاعات خود را به صورت اشتباه یا ناقص وارد کنند که این ممکن است شما را به اشتباه بیاندازد.
2. بسیاری اوقات رقابت ناسالم ممکن است باعث شود رقبای شما تحت عنوان مشتری در باشگاه مشتریان شما عضو شوند که این می‌تواند اثر ترفند‌های شما را برای جذب و نگه داری مشتریان کاهش دهد.
3. تمایل زیاد کسب و کار‌های مختلف به راه‌اندازی باشگاه مشتریان باعث شده است که رقابت در این عرصه تنگاتنگ شود؛ بنابراین نیاز دارید تا باشگاه خود را با ظرافت و دقت و خلاقیت هرچه بیشتر تشکیل دهید و همواره آن را به روز نگه دارید.

مطلب پیشنهادی: دسته بندی مشتریان چیست؟

مراحل راه‌اندازی و طراحی یک باشگاه مشتریان

۱-مشتریان فعلی خود را به خوبی بشناسید:

با ترفند‌هایی نظیر مصاحبه‌ها، نظرسنجی‌ها، پرسش‌نامه‌ها و… سعی کنید تا مشتریان خود را به بهترین نحوه ممکن بشناسید و از افق دید آن‌ها نگاه کنید. فراموش نکنید یک باشگاه زمانی می‌تواند موفق باشد که به خوبی از نیاز‌ها و خواسته‌ها و انتظارات مشتریان خود آگاهی داشته باشد.

۲-هدف را مشخص کنید:

یک باشگاه مشتریان می‌تواند به دلایل مختلفی تأسیس شود؛ اما هدف اصلی شما از تأسیس این باشگاه چیست؟
ممکن است درصدد این برآمده باشید که فروش محصولات و سود خود را افزایش دهید. شاید به دنبال کسب اعتبار و معروفیت هرچه بیشتر در بین عموم هستید و یا شاید هم قصد شما افزایش بازدید سایت شماست است. در هر کدام از این موارد مشخص کردن هدف اصلی در اولین قدم در ادامه راه به شما کمک شایانی خواهد کرد.

۳-پاداش‌ها و جوایز را مشخص کنید

دقت کنید که خدماتی که به مشتریان خود عرضه می‌کنید باید به گونه‌ای باشند که هم، ارزش مشتری را حفظ کنند و هم او را ترغیب به خرید کنند؛ همچنین این خدمات باید به گونه‌ای طراحی شوند که از نظر اقتصادی نیز برای کسب و کار شما مقرون به صرفه باشند و در توان شرکت یا مؤسسه مورد نظر نیز باشند.

۴-تخمین بودجه در دسترس:

شما باید حداقل به صورت حدودی میزان بودجه در دسترس خود را در قدم اول و قبل از شروع کار بدانید؛ این امر به شما کمک می‌کند تا دید خیلی بهتری نسبت به کار‌هایی که می‌توانید انجام دهید داشته باشید.

5-ارزیابی مداوم:

همان طور که در بالا نیز گفتیم، نگه داشتن مشتریان در باشگاه به طور فعال و کارآمد بسیار اهمیت دارد و برای این کار شما باید به صورت مداوم روند کاری خود را بررسی کنید و در صورت نیاز آن را تغییر دهید.

مطلب پیشنهادی: روش های افزایش و جذب مشتری

تاریخچه باشگاه مشتریان:

شاید تصور کنید که این مفهوم از ابتدا وجود داشته است، اما‌ ایده‌ای تحت عنوان باشگاه مشتریان اولین بار در سال ۱۹۷۰ در ایالات متحده آمریکا و توسط یک شرکت خطوط هوایی به کار گرفته شد. سپس با کسب موفقیت این باشگاه و با گذشت سال‌ها، این‌ ایده مورد استقبال قرار گرفت و انواع کسب و کار‌ها و سازمان‌ها به این‌ ایده و استفاده از آن در بهبود کسب و کار خود روی آوردند.

انواع باشگاه مشتریان کدام‌اند؟

باشگاه مشتریان به طور کلی به دو نوع تقسیم می‌شوند. هر یک از آنها را در این قسمت برای شما معرفی می کنیم:

باشگاه مشتریان باز:

در این نوع باشگاه هر عضوی در صورت تمایل می‌تواند به باشگاه وارد شود و از مزایا و خدمات آن استفاده کند. در هر صورت مشتریان قدیمی‌تر در اولویت بیشتری برخوردار هستند.

باشگاه مشتریان بسته یا محدود:

این نوع باشگاه به همه مشتریان اجازه ورود به باشگاه و برخورداری از مزایا آن را نمی‌دهد؛ در واقع اگر مشتری بخواهد وارد این باشگاه شود، ابتدا باید به سطح خاصی برسد.

مطلب پیشنهادی: شاخص رضایت مشتری چیست؟

استراتژی‌های مختلف باشگاه‌های مشتریان کدام‌اند؟

برنامه باشگاه مشتریان امتیازی:

این برنامه ساده‌ترین و رایج‌ترین برنامه است. در این برنامه، مشتریان امتیاز‌هایی برای خود جمع می‌کنند؛ به این صورت که در ازای هر خرید یا هزینه‌های خود، تعدادی امتیاز به دست می‌آورند. بدیهی است که هرچه تعداد ستاره‌ها بیشتر باشد، امتیازات و شرایطی که فرد می‌تواند از آن‌ها استفاده کند نیز بیشتر خواهد بود.

برنامه باشگاه مشتریان ترتیبی:

در این نوع از برنامه باشگاه‌ها در ازای هر خرید، به مشتری یک امتیاز ویژه داده می‌شود. مثلاً در خرید اول محصول، ارسال رایگان دارد، در خرید بعدی ۱۰ درصد تخفیف به مشتری تعلق می‌گیرد و در خرید سوم، مشتری یک محصول رایگان دریافت می‌کند. نکته دارای اهمیت در مورد این نوع برنامه این است که امکانات باید به صورت تدریجی به مشتری عرضه شود تا همواره او را برای خرید بعدی ترغیب کند.

برنامه باشگاه مشتریان پولی و عضویت VIP

در بعضی از باشگاه‌ها، شما باید برای عضویت و دریافت خدمات ویژه به طور دوره‌ای مبلغی را پرداخت کنید؛ برای مثال یک برنامه ورزشی را در نظر بگیرید. این برنامه چندین تمرین روزانه را به طور رندوم برای رده‌های وزنی متفاوت ارایه می‌کند، اما به صورت هم زمان به شما پیشنهاد می‌دهد که با پرداخت هزینه و عضویت در باشگاه مشتریان، از خدمات و امتیاز‌های خاصی بهره‌مند شوید. مثلاً به شما پیشنهاد یک برنامه ورزشی شخصی‌سازی شده بر اساس اطلاعات شخصی خودتان، برنامه تغذیه‌ای و هم چنین پشتیبانی برای پرسیدن سؤالاتتان در زمینه ورزش‌ها را می‌دهد که این یک نوع از برنامه‌های vip به حساب می‌آید.

برنامه باشگاه وفاداری مشتریان مبتنی بر ارزش‌های مشترک:

همه انسان‌ها دارای یک سری از ارزش‌های مشترک انسانی هستند و مشتریان شما نیز از این قایده مستثنی نیستند. در نتیجه شما می‌توانید از این ارزش‌ها استفاده کنید. برای مثال فرض کنید شما یک برند آرایشی طرف دار حقوق حیوانات هستید و برند شما تست‌های پوستی و حساسیت‌زایی محصولات خود را روی حیوانات انجام نمی‌دهد. بسیاری از مشتریان با دانستن این مسأله، از برند و کسب و کار شما حمایت خواهند کرد. در مثال دیگری فرض کنید شما به عنوان یک کسب وکار اعلام می‌کنید که ۳۰ درصد فروش نهایی سال خود را در جهت کمک به کوکان بی‌سرپرست صرف می‌کنید. این امر به صورت یک ارزش مشترک با مشتریان، مشتریان شما و میزان خرید‌های آن‌ها را به طور ویژه‌ای افزایش خواهد داد.

مطلب پیشنهادی: نورومارکتینگ چیست؟

برنامه باشگاه مشتریان بازی:

شاید شما نیز به سایت‌ها یا اپلیکیشن‌هایی برخورده باشید که بازی‌های مخصوصی را برای خود طراحی کرده‌اند و شما می‌توانید با آن‌ها خود را سرگرم کنید. در بسیاری موارد شما با انجام این بازی‌های به خصوص می‌توانید امتیازاتی برای خود جمع کنید که با استفاده از آن‌ها می‌توانید از تخفیف‌ها و امتیازات ویژه استفاده کنید.

چند نمونه باشگاه مشتریان موفق:

باشگاه مشتریان استارباکس:

استارباکس فضای خاصی را برای خرید مشتریان در نظر گرفته است. در این نمونه باشگاه مشتریان، خریدارانی که به شکل اینترنتی و در فضای یک برنامه تعیین‌شده خرید می‌کنند، می‌توانند از مزایای خاصی برخوردار شوند. استارباکس در ازای اطلاعات شخصی کاربرانش، هدایای محبوب و محصولات کوچک رایگان به آن‌ها ارائه می‌دهد. این اطلاعات در تصمیمات و شکل‌گیری آینده کسب‌وکار سودمند و کارآمد است.

باشگاه مشتریان لگو (Lego VIP):

این شرکت همان طور که از نام آن مشخص است، به تولید اسباب بازی‌ها و لوگو‌ها می‌پردازد. این شرکت با صرف خلاقیت تصمیم گرفت مقدار زیادی از بودجه خود را صرف این کند که جوایز مشتریان منتخب خود را بر طبق سلیقه آن‌ها شخصی‌سازی کند. با انجام این کار، شرکت لوگو به مشتریان خود حس خاص بودن و ارزش‌مند بودن را به میزان زیادی القا کرد و توانست محبوبیت بسیار زیادی در بین مردم سرتاسر دنیا به دست بیاورد.

مطلب پیشنهادی: مدیریت ارتباط با مشتری چیست؟

حرف آخر

کسب و کار‌های مختلف در سرتاسر دنیا همواره در تلاش‌اند تا سود و بهره‌وری خود را افزایش دهند. یکی از کارآمد‌ترین روش‌ها در این جهت، حفظ مشتریان فعلی و تبدیل آن‌ها به مشتریان وفادار است. یکی از روش‌ها برای این کار، ایجاد یک باشگاه مشتریان موفق است. شما برای ایجاد یک باشگاه مشتریان موفق به عوامل متعددی باید توجه کنید؛ برای مثال: بودجه در دسترس، نوع مشتریان و….
انواع متفاوتی از باشگاه‌های مشتریان وجود دارد که شما با توجه به نوع کسب و کار خود و مشتریان خود باید نوع مناسبی از باشگاه‌های مشتریان را انتخاب کنید. البته این نکته را در نظر داشته باشید که هیچ الگوی معین و مشخصی برای تأسیس یک باشگاه مشتریان وجود ندارد و داشتن خلاقیت در این زمینه می‌تواند به باشگاه شما کمک شایانی کند. در کلام آخر فراموش نکنید که ارتباط بین شما و مشتریانتان یک ارتباط متقابل است و باید آن را حفظ کنید و به صورت هم‌زمان، مشتریان خود را نیز متقاعد سازید که در حفظ این رابطه تلاش کنند و شما را یاری دهند.