دارایی های جاری چیست؟ تفاوت دارایی جاری با غیر جاری

وقتی در سازمان‌های مختلف مشغول به کار می‌شوید، با یک مفهوم اساسی آشنا خواهید شد و آن مفهوم دارایی جاری و غیرجاری است. دارایی‌های جاری عبارت‌اند از وجه نقد یا معادل‌های نقدی، موجودی کالا، اوراق بهادار قابل روش یا هر دارایی دیگری که می‌تواند ظرف یک سال به وجه نقد تبدیل شود. این دارایی‌ها به شرکت‌ها و سازمان‌ها اجازه می‌دهد بدهی‌های کوتاه‌مدت خود را پرداخت کرده و عملیات روزانه خود را تامین کنند.

از طرف دیگر دارایی‌های غیرجاری مانند سرمایه ثابت دارایی‌هایی مانند املاک و مستغلات، نشانه‌های تجاری و سایر سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت هستند. این دارایی‌ها به اندازه دارایی‌های جاری نقد نیستند؛ چراکه معمولا بیش از یک سال طول می‌کشد تا بتوان آنها را به پول نقد تبدیل کرد.

آشنایی با مفهوم دارایی جاری

دارایی‌های جاری همان دارایی‌های کوتاه‌مدت هستند؛ چراکه معمولا در سال مالی شرکت قابل تبدیل شدن به پول نقد هستند. آنها منابعی هستند که یک شرکت برای اجرای عملیات روزانه و پرداخت هزینه‌های جاری خود به آن نیاز دارد. دارایی‌های جاری معمولا به قیمت جاری یا بازار در ترازنامه مالی گزارش می‌شوند. دارایی جاری یک شرکت ممکن است شامل یکی از موارد زیر باشد:

• پول نقد یا معادل آن
• حساب‌های دریافتی از مشتریان
• هزینه‌های پیش پرداخت
• فهرست
• اوراق بهادار قابل معامله در بازار

وجه نقد و معادل آن (که ممکن است قابل تبدیل باشد) ممکن است برای پرداخت بدهی‌های کوتاه مدت شرکت استفاده شود. حساب‌های دریافتی از مشتریان شامل پرداخت‌هایی است که انتظار می‌رود مشتریان طی یک سال آینده پرداخت کنند. اوراق قرضه بهادار قابل فروش معمولا شامل دارایی‌هایی هستند که از جمله آنها می‌توان به سهام، اوراق خزانه، اوراق تجاری، صندوق‌های قابل معامله در بورس و سایر ابزارهای بازار سرمایه است.

یکی دیگر از دارایی‌های جاری مهم برای هر کسب و کار موجودی کالای آن است. برای یک شرکت مهم است که سطح مشخصی از موجودی را برای اداره کسب‌وکار خود حفظ کند؛ ولی باید دقت داشت که هر سطحی از موجودی بالا یا پایین نمی‌تواند برای یک کسب‌وکار مطلوب باشد.

انجام پروژه حسابداری و مالی

دارایی غیرجاری و مفهوم آن

دارایی غیر جاری دقیقا در مقابل دارایی جاری قرار دارد. این دارایی‌ها در واقع سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت یک شرکت یا کسب‌وکار هستند که نمی‌توان آنها را به‌سادگی طی یک بازه زمانی یک ساله به پول نقد تبدیل کرد. آنها برای نیازهای بلندمدت یک تجارت موردنیاز هستند و شامل مواردی مانند تجهیزات سنگین و زمین می‌شوند.

دارایی‌های غیرجاری، به قیمتی که شرکت برای آنها پرداخت کرده در ترازنامه گزارش می‌شوند. البته قیمت آنها به منظور استهلاکی که ممکن است به وجود آمده باشد تعدیل خواهد شد و هر زمان که قیمت بازار نسبت به قیمت خریداری شده کاهش پیدا کند، آنها در ترازنامه دوباره ارزیابی می‌شوند. دارایی‌های غیرجاری یک کسب و کار یا شرکت ممکن است شامل یکی از موارد زیر باشد:

• زمین
• اموال، کارخانه و تجهیزات
• برندهای تجاری
• سایر انواع سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت

پیشنهاد نویسنده: استهلاک دارایی های نامشهود

در اینجا باید توجه داشت که دارایی‌های ثابت شامل دارایی‌ها، ماشین‌آلات و تجهیزات می‌شوند؛ چراکه آنها بسیار مشهود بوده و به‌صورت فیزیکی در دسترس هستند. شما می‌توانید آنها را کاملا لمس کنید و به همین علت نیز به آنها دارایی ثابت گفته می‌شود. در مقابل دارایی‌های نامشهود دارایی‌های غیرفیزیکی هستند. برای مثال حق اختراع یا حق چاپ یک شرکت جزئی از دارایی‌های نامشهود آن شرکت یا کسب‌وکار به شمار می‌آید. این دارایی‌ها نیز خود جزئی از دارایی‌های غیرجاری به شمار می‌آیند؛ به این دلیل که ارزشی را برای شرکت فراهم می‌کنند. ولی نمی‌توان آنها را طی یک بازه زمانی یک ساله به پول نقد تبدیل کرد.

تفاوت‌های کلیدی بین دارایی جاری و غیرجاری

در جدول زیر می‌توانید به طور کامل با تفاوت بین دارایی جاری و غیر جاری آشنا شوید: 

نکات مهم درباره دارایی‌های جاری و غیرجاری

برای آشنایی بیشتر با مفهوم دارایی جاری و غیرجاری باید به نکات زیر نیز دقت داشته باشید:

هردو این دارایی‌ها برای سود کسب‌وکار مهم هستند؛ ولی روشی که هریک از آنها به یک کسب‌وکار یا سازمان کمک می‌کنند متفاوت است. در ادامه چند راه را برای درک هرچه بهتر تفاوتی که میان این دو نوع دارایی وجود دارد آورده‌ایم:

• بازه زمانی: شرکت‌ها از دارایی‌های تجاری طی یک بازه زمانی یک ساله استفاده می‌کنند و این در حالی است که دارایی‌های غیرجاری معمولا بیشتر از یک سال طول می‌کشد تا مورداستفاده قرار گیرند.
• فوریت: شرکت‌ها و سازمان‌ها معمولا از دارایی‌های جاری برای نیازهای فوری خود استفاده می‌کنند، این در حالی است که شرکت‌ها و سازمان‌ها از دارایی‌های غیرجاری برای نیازهای بلندمدت و آتی خود استفاده می‌کنند.
• نقدینگی: جریان نقدینگی خیلی سریع و راحت به پول نقد تبدیل می‌شوند، این در حالی است که معمولا دارایی‌های غیرجاری مدت زمان طولانی و بیشتر از یک سال طول می‌کشد تا بتوانند پول نقد یک سازمان را تامین کنند.
• عملکرد: دارایی‌های جاری به پول یا پرداختی‌ها اشاره دارد، این در حالی است که دارایی‌های غیرجاری معمولا منابعی هستند که برای یک شرکت سودآور خواهند بود.
• محل ترازنامه: دارایی‌های جاری معمولا در ابتدا و در قسمت بالایی ترازنامه آورده می‌شوند، از طرف دیگر دارایی‌های غیرجاری معمولا در قسمت پایینی یک ترازنامه شرکت آورده می‌شوند.
• استهلاک: استهلاک برای دارایی جاری یک مجموعه و سازمان اعمال نمی‌شود، این در حالی است که این استهلاک معمولا برای دارایی‌های غیرجاری سازمان در نظر گرفته می‌شوند.

انواع دارایی جاری

وقتی که صحبت از انواع دارایی جاری می‌شود، باید به طور دقیق جزئیات این دارایی‌ها را بشناسید. از جمله انواع مختلف آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

دریافتی‌های کسب‌وکار

فرقی ندارد که صحبت از چه سازمانی است. به طور کلی هر سازمانی مجموعه‌ای از دریافتی‌ها را از مشتریان خود خواهد داشت. در واقع تمامی طلب‌هایی که یک کسب‌وکار یا شرکت از مشتریان خود دارد جزئی از دارایی‌های جاری آن شرکت به شمار می‌آیند. البته یک نکته مهم در این‌جا وجود دارد و آن این است که این دریافتی‌ها حتما باید طی بازه زمانی یک ساله قابل نقد شدن باشند. در صورتی که این امکان وجود نداشته باشد نمی‌توان آنها را در لیست دارایی‌های جاری قرار داد.

مطالبات غیرنقدی

همیشه مطالباتی که یک سازمان دارد به‌صورت نقدی نیست و در بسیاری از موارد ممکن است این مطالبات به شکلی غیرنقدی باشد. مثلا فرض کنید که یک سازمان محصولی را خریداری کرده که پول آن را در سال جاری پرداخت کرده است؛ ولی خود محصول را در سال آینده تحویل خواهد گرفت. در چنین شرایطی آن محصول را می‌توان در لیست مطالبات غیرنقدی سازمان قرار داد. در نتیجه این لیست از محصولات یا موارد این‌چنینی در لیست دارایی جاری شرکت قرار می‌گیرد.

سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت سازمان

امروزه این موضوع بسیار رایج است که اکثر سازمان‌ها به دنبال سرمایه‌گذاری‌های کوتاه مدتی هستند. این سرمایه‌گذاری‌ها می‌توانند سودآوری بالایی را برای شرکت‌ها داشته باشند. همین موضوع نیز باعث می‌شود تا بخشی از درآمد شرکت‌ یا سازمان‌ برآورده شده و بودجه آنها تامین شود. در خصوص این موضوع باید بدانید که سرمایه‌گذاری کوتاه مدت سازمان‌ها نیز جزئی از دارایی‌های جاری آنها به شمار می‌آید.

مطلب پیشنهادی: بودجه بندی چیست

انواع مختلف دارایی‌های غیرجاری

در مقابل دارایی‌های جاری، دارایی‌های غیرجاری قرار دارند که خود آنها نیز دارای انواع مختلفی هستند. از جمله انواع دارایی‌های غیرجاری که باید با آنها آشنا شوید، می‌توان موارد زیر را نام برد:

دارایی‌های مشهود و غیرجاری

اولین دسته از دارایی‌های غیرجاری یک سازمان دارایی‌های مشهود هستند. فرض کنید که شرکتی از محصولات، خدمات یا هر نوع دارایی استفاده می‌کند که در فعالیت‌های جاری آن شرکت استفاده می‌شود؛ ولی زمانی که شرکت قصد داشته باشد که آنها را نقد کند نیازمند حداقل گذشت یک سال خواهد بود. این دارایی‌ها در واقع همان دارایی‌های مشهودی هستند که جزئی از دارایی‌های غیرجاری یک سازمان به شمار می‌آید. برای مثال می‌توانید تجهیزاتی را در نظر بگیرید که یک شرکت یا سازمان برای خود تهیه می‌کند. معمولا این دارایی‌ها در فعالیت‌های روزمره استفاده می‌شوند؛ ولی نقد کردن آنها نیازمند صرف زمان زیادی خواهد بود.

دارایی‌های نامشهود غیرجاری

در مقابل دارایی‌های مشهود، در هر سازمانی دارایی‌های نامشهود نیز وجود دارند. دارایی‌های نامشهود دقیقا دارایی‌هایی هستند که به‌صورت فیزیکی قابل دسترسی یا مشاهده نیستند. برای مثال فرض کنید که یک شرکت از نام برند خود استفاده کرده و از مزایای آن بهره‌مند می‌شود. با این حال نمی‌توان آن را به‌صورت فیزیکی لمس کرد. نکته مهمی که باید به آن دقت داشت این است که دارایی‌های نامشهود نیز جزئی از دارایی‌های غیرجاری به شمار می‌آید. دلیل این موضوع این است که برای مثال یک سازمان نمی‌تواند در کمتر از یک سال برند خود یا حق چاپ خود را به فروش برساند.

سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت سازمان

علاوه بر مواردی که نام بردیم باید بدانید که دسته دیگر از دارایی‌های غیرجاری وجود دارند که حتما باید آنها بشناسید. این دارایی‌ها در واقع همان سرمایه‌گذاری‌های بلندمدتی هستند که ممکن است یک کسب‌وکار یا سازمان انجام دهد. برای مثال ممکن است یک سازمان نیازمند این باشد که سرمایه‌گذاری‌هایی را روی املاک و مستغلات انجام دهد. در این صورت این سرمایه‌گذاری‌ها را نیز می‌توان در دسته دارایی‌های غیرجاری یک سازمان قرار داد. همچنین سرمایه گذاری جزو سرمایه ثابت محسوب نمی شود و ممکن است ارزش آن متغیر باشد.

مزایای دارایی جاری و غیرجاری

از جمله مهم‌ترین مزایایی که دارایی جاری می‌تواند برای یک سازمان داشته باشد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• دارایی‌های جاری می‌توانند به سازمان‌ها کمک کنند تا بخش عمده‌ای از هزینه‌های جاری خود را پرداخت کنند. برای مثال با استفاده از دارایی‌های جاری می‌توان حقوق کارکنان یک سازمان یا کسب‌وکار را پرداخت کرد.
• از طرف دیگر دارایی‌های جاری امروزه برای سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت نیز کاربرد دارند. این نوع سرمایه‌گذاری‌ها می‌توانند به میزان زیادی سودآور بوده و باعث شوند تا کسب‌وکارها از داشته‌های خود سود خوبی را به دست بیاورند.
• مزیت سوم و مهم دیگر دارایی جاری این است که این دارایی‌ها معمولا شامل مالیات نمی‌شوند. البته موارد خاصی نیز وجود دارند که شامل مالیات می‌شوند؛ ولی در بیشتر موارد نمی‌توان برای آنها مالیاتی در نظر گرفت.

در مقابل دارایی‌های غیرجاری نیز می‌توانند مزایای مخصوص به خود را برای سازمان‌ها و کسب‌وکارها به همراه داشته باشند. از جمله مهم‌ترین این مزایا می‌توان موارد زیر را نام برد:

• در بسیاری از موارد اگر دارایی‌های جاری یک شرکت یا سازمان را در نظر بگیرید مشاهده خواهید کرد که آن سازمان ضررده است؛ ولی زمانی که پای دارایی‌های غیرجاری سازمان به میان می‌آید، آن سازمان به یک شرکت سودده تبدیل خواهد شد. این مهم‌ترین مزیتی است که دارایی‌های غیرجاری می‌تواند برای سازمان‌های مختلف به همراه داشته باشد.
• دارایی‌های غیرجاری معمولا برای سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت استفاده می‌شوند. به همین علت نیز شرکت‌ها و سازمان‌ها بخش قابل توجهی از سرمایه خود را در این زمینه‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند.
• دارایی‌های غیرجاری معمولا قابل تجدید ارزیابی هستند و همین موضوع نیز باعث می‌شود تا ارزش آنها با ارزش فعلی نیز قابل محاسبه باشد.

مطلب پیشنهادی: گردش موجودی کالا چیست؟

سخن پایانی

دارایی جاری برای یک سازمان دارایی است که بتواند طی بازه زمانی یک ساله آن را نقد کرده و بخشی از هزینه‌های خود را پرداخت کند. در مقابل این دارایی‌ها، دارایی غیرجاری قرار دارد که نوع دیگری از دارایی‌های یک سازمان به شمار می‌آید. دارایی‌های جاری معمولا به‌عنوان سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت و دارایی‌های غیرجاری نیز به‌عنوان سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت در نظر گرفته می‌شوند. در صورتی که شما هم جز آن دسته از افرادی هستید که قصد دارید اطلاعات بیشتری را در این زمینه به دست بیاورید پیشنهاد می‌کنیم حتما از بخش‌های دیگر سایت ما نیز دیدن کرده و اطلاعات خود را افزایش دهید.

• بروزرسانی مقاله: مهدی غلامی