آربیتراژ چیست؟ انواع و کاربردهای آن در بازار مالی

هیچ کس نمی‌تواند بدون دانش و مهارت در بازارهای مالی موفق شود. این حقیقتی است که باید بپذیرید! فرقی نمی‌کند بازار ارز دیجیتال را در نظر داشته باشید یا بخواهید در فارکس و بورس که ثبات بیشتری دارند فعالیت کنید؛ در هر صورت باید ابتدا مهارت کسب کرده و استراتژی‌های معاملاتی مختلف را بیاموزید. سپس با داشتن یک استراتژی شخصی با تکیه بر مهارتتان می‌توانید به سوددهی برسید. استراتژی‌های متعددی در بازارهای مالی وجود دارند که برای کاهش ریسک و ضرر و همچنین کسب سود، باید از آن‌ها استفاده نمایید. یکی از این موارد، آربیتراژ است. اگر قصد فعالیت در بازارهای مالی را دارید، لازم است به خوبی با این استراتژی معاملاتی آشنا شوید. در این مقاله شما را با آربیتراژ آشنا خواهیم کرد.

معرفی استراتژی آربیتراژ در بازارهای مالی

در یک جمله می‌توان آربیتراژ را استراتژی خرید ارزان دارایی در یک بازار و فروش گران‌تر آن در بازاری دیگر دانست. این ساده‌ترین تعریفی است که می‌توانیم از آربیتراژ ارائه دهیم. برای درک بهتر، خوب است با یک مثال پیش برویم. تصور کنید قصد راه‌اندازی یک کسب و کار را دارید و فروش محصول را بهترین گزینه می‌یابید. برای این کار، به بازار بزرگ مراجعه می‌کنید تا محصولات را با حداقل هزینه خریداری کنید. سپس در یک مغازه محلی، می‌توانید آن‌ها را با قیمت بالاتری به فروش برسانید. بر اساس این توضیح می‌توان دریافت که استراتژی آربیتراژ در حقیقت یک تکنیک است که سالیان سال توسط کسبه اجرا می‌شود!

در بازارهای مالی نیز چنین روشی برای کسب سود، کارآمد است. شما به عنوان کسی که در بازاری نظیر فارکس یا بورس فعالیت دارد، می‌توانید از استراتژی آربیتراژ استفاده کرده و سود کسب کنید. مقدار سود آربیتراژ معمولاً چندان زیاد نیست؛ چرا که بازارهای مالی در سراسر دنیا اغلب تا حدودی از یکدیگر تبعیت می‌کنند. با این حال تعداد زیادی آربیتراژ می‌توانند سود قابل توجهی برایتان داشته باشند. همچنین باید این نکته را در نظر داشت که مدت زمانی که می‌توانید از فرصت آربیتراژ استفاده کنید، محدود است. بنابراین سرعت عمل نقش مهمی در این تکنیک دارد.

مطلب پیشنهادی: فرابورس چیست؟

چه چیزی آربیتراژ را ممکن می‌سازد؟

چند نکته مهم درباره آربیتراژ در بازارهای مالی وجود دارد که باید به  آن‌ها توجه شود. در حقیقت عوامل متعددی در شکل‌گیری این تکنیک مؤثرند که لزوماً مثبت نیستند؛ بلکه شکاف‌هایی هستند که سودآوری را برای  عده‌ای ممکن می‌سازند. باید گفت اصلی‌ترین چیزی که باعث شکل‌گیری آربیتراژ شده، ناکارآمدی بازار مالی است. یک بازار کارآمد و یکپارچه باید در سرتاسر دنیا یکسان عمل کند و همه افراد دسترسی یکسانی به دارایی مد نظر داشته باشند. البته چنین چیزی با توجه به سیاست‌های کنونی غیرممکن است.

مورد بعدی درباره عوامل مؤثر بر آربیتراژ، میزان عرضه و تقاضا است. اصلی‌ترین چیزی که باعث، تفاوت قیمت می‌شود، همین میزان عرضه و تقاضاست. هر جا تقاضا بیشتر و عرضه کمتر باشد، قیمت بالا می‌رود. در مقابل هرجا میزان عرضه بسیار بیشتر از تقاضا باشد، قیمت دارایی کاهش خواهد یافت. در آربیتراژ فارکس یا ارز دیجیتال از همین شکاف موجود در بازار مالی استفاده می‌شود و اصلی‌ترین ملاک ما، تفاوت قیمت است.

بررسی نکات مثبت و مزایای آربیتراژ ارز

هیچ استراتژی معاملاتی در هیچ بازار مالی نمی‌تواند فاقد معایب باشد. هر روشی که برای کسب سود یا حفاظت از دارای خود پیش می‌گیرید، در کنار تمام مزایا قطعاً معایبی نیز دارد که باید به آن‌ها هم توجه داشته باشید. در نهایت باید از کنار هم قرار دادن این مزایا و معایب و تطابق آن‌ها با شرایط خودتان، انتخاب درستی داشته باشید. در ابتدا به مزایای آربیتراژ به عنوان یک روش کسب سود می‌پردازیم.

پتانسیل بالا برای کسب سود

یکی از مزایای اصلی آربیتراژ، پتانسیل بالای آن برای کسب سود است. اگر تحلیل درستی از بازارهای مختلف داشته باشید، می‌توانید دارایی مد نظر را در زمان مناسب با قیمت کمتر خریداری کرده و سپس آن را با قیمتی بالاتر در بازاری دیگر به فروش برسانید. مشروط به این که فرصت‌ها را به خوبی شناسایی کنید، می‌توانید درآمد قابل قبولی از این راه به دست آورید.

کاهش ریسک از دست دادن کل سرمایه

زمانی که کل دارایی‌تان را در یک بازار سرمایه‌گذاری کرده باشید، در حقیقت ریسک از دست دادن کل سرمایه را افزایش داده‌اید. در دنیای سرمایه‌گذاری این یک اصل است؛ هیچ گاه نباید همه تخم مرغ‌ها را در یک سبد بچینید! زمانی که آربیتراژ می‌کنید، در چند بازار مختلف سرمایه‌گذاری خواهید کرد. بنابراین اگر یکی از این بازارها سیر نزولی را در پیش بگیرد، مابقی دارایی شما در سایر بازارها مصون می‌ماند. این مزیت برای حفظ دارایی بسیار مهم است.

دسترسی آسان برای همه تریدرها

آربیتراژ فارکس یا ارز دیجیتال چیزی نیست که نیاز به مجوزهای قانونی سفت و سخت داشته باشد. بنابراین هر سرمایه‌گذاری می‌تواند از این تکنیک برای کسب سود استفاده کند. آربیتراژ در ایران نیز ممکن است و می‌تواند سودآور باشد.

نتیجه بخشی سریع

در این تکنیک نیازی نیست مدت زیادی صبر کنید تا به سوددهی برسید. اتفاقاً بازه زمانی میان خرید و فروش بسیار کوتاه است و باید در زمان کمی آن چه  را خریده‌اید، در بازار دیگری بفروشید. به همین دلیل سوددهی آنی خواهید داشت و در کمترین زمان می‌توانید آن را در بازار دیگری سرمایه‌گذاری کنید.

مطلب پیشنهادی: ربات تریدر چیست؟

آربیتراژ چه معایبی دارد؟

با وجود تمام مزایایی که این استراتژی معاملاتی دارد، باید از معایب آن نیز آگاه باشید. گاهی این معایب از مزایا پررنگ‎‌تر خواهند شد. بنابراین باید بدانید که گاهی آربیتراژ باید با سایر استراتژی‌های کاربردی‌تر، جایگزین شود. در ادامه به معایب این روش معاملاتی می‌پردازیم.

محدود بودن فرصت‌های معاملاتی

نخستن نکته منفی درباره آربیتراژ ارز دیجیتال و فارکس این است که فرصت‌های معاملاتی محدودی برای خرید و فروش ایجاد می‌شوند. همچنین این فرصت‌ها مقطعی هستند و تنها افرادی که به خوبی بازار را آنالیز می‌کنند، می‌توانند از آن‌ها بهره‌مند شوند. از این رو ممکن است آربیتراژ به عنوان یک استراتژی دائمی و همیشگی، کارایی لازم را نداشته باشد.

رقابت تنگاتنگ

در عین حال که فرصت برای استفاده از این روش محدود است، عده زیادی از تریدرها هم می‌خواهند با استفاده از آربیتراژ کسب درآمد کنند. به همین خاطر رقابت تنگاتنگی در این حوزه رخ می‌دهد. اگر می‌خواهید موفق باشید، باید نسبت به وضعیت بازار آگاه بمانید و در زمان مناسب، موقعیت‌ها را شکار کنید.

ریسک از دست دادن بخشی از سرمایه

آربیتراژ نیز مانند هر استراتژی دیگر، ممکن است سبب از دست رفتن بخشی از سرمایه‌تان شود. مدت زمانی که اختلاف قیمت در دو بازار مالی وجود دارد، اغلب بسیار محدود است. اغلب کسانی که به موقع دارایی خود را نفروشند، ممکن است فرصت را از دست بدهند. در ادامه تغییرات ممکن است در جهتی باشند که ارزش دارایی سقوط کند.

معرفی انواع آربیتراژ برای کسب سود

اگر قصد دارید پا به دنیای معاملات بگذارید و از این استراتژی برای سودآوری استفاده کنید، باید بدانید که این تکنیک، خود روش‌های مختلفی دارد که بسته به شرایط، باید بهترین مورد از میان آن‌ها انتخاب شود.

آربیتراژ منطقه‌ای

نخستین و رایج‌ترین نوع آربیتراژ که در بسیاری از بازارها انجام می‌شود، آربیتراژ منطقه‌ای است. در این حالت به تفاوت قیمت دارایی‌ها در مناطق جغرافیایی مختلف توجه می‌شود. به عنوان مثال اگر یک دارایی در یک ناحیه ارزان و در ناحیه‌ای دیگر گران‌تر باشد، باید در ناحه اول دارایی مد نظر را خریداری کنید و در خطه دوم آن را به فروش برسانید. اگر اطلاعات درستی از میزان عرضه و تقاضا در نقاط مختلف داشته باشید، می‌توانید از این نوع آربیتراژ فارکس یا سایر دارایی‌ها نهایت استفاده را ببرید.

آربیتراژ زمانی

از دیگر انواع آربیتراژ می‌توان به آربیتراژ زمانی اشاره کرد. در این استراتژی یک دارایی در زمانی مشخص خریداری شده و در زمانی دیگر، وقتی که قیمت افزایش یافت، به فروش می‌رسد. در معاملات آتی می‌توانید با قیمتی مشخص، دارایی خود را بفروشید. در این روش به صورت تضمینی سود خواهید برد؛ چرا که قیمت انجام معامله از قبل مشخص می‌شود.

آربیتراژ آماری

آربیتراژ آماری یک نوع تخصصی از آربیتراژ است که بیش از سایر روش‌ها به مهارت و تحلیل نیاز دارد. در آربیتراژ آماری باید بر اساس الگوریتم‌های خاصی که با معادلات ریاضی به دست می‌آیند، معاملات خود را پیش ببرید. این روش ناهنجاری‌های قیمتی میان چندین دارایی که با هم مرتبط هستند را بررسی  می‌کند. باید بدانید که ریسک آربیتراژ آماری در مقایسه با سایر روش‌ها بیشتر است. اغلب افراد از ربات‌ معامله‌گر برای این کار استفاده می‌کنند. این ربات‌ها می‌توانند صدها معامله را ظرف مدت چند ثانیه انجام دهند.

ساخت ربات معامله‌گر

آربیتراژ ادغامی

آربیتراژ ادغامی نوع خاصی از آربیتراژ است که به ادغام و تملک شرکت‌ها مربوط است. برخی از معامله‌گران پیش از آن که شرکت‌ها ادغام شوند، سهام آن‌ها را خریداری می‌کنند. سپس صبر خواهند کرد تا زمانی که پس از ادغام یا تملک، ارزش سهام افزایش پیدا کند. سود این نوع آربیتراژ چندان قابل توجه نیست و باید این احتمال را لحاظ کنید که ارزش دارایی‌تان سقوط کند. به عبارتی ریسک این استراتژی نسبتاً بالا است.

آربیتراژ مثلثی

آربیتراژ مثلثی یکی از انواع آربیتراژ است که به فراوانی درباره آن می‌شنوید. در این نوع معامله باید 3 دارایی را در یک پلتفرم، با یکدیگر معاوضه کنید. در ابتدا دارایی اول و دوم را با یکدیگر مبادله می‌کنید. سپس دارایی دوم را نیز با دارایی سوم معاوضه خواهید کرد. در نهایت مثل یک چرخه، باید دارایی سوم با دارایی اول مبادله شود. اگر اختلاف قیمت در این موارد به گونه‌ای باشد که بتوانید سود کسب کنید، آربیتراژ مثلثی خلق شده است.

مطلب پیشنهادی: بازار ثانویه چیست؟

نتیجه گیری

باید بدانید که فرصت آربیتراژ در ایران هم وجود دارد و می‌توانید در حوزه بورس، فارکس، ارز دیجیتال یا هر بازار مالی دیگر، از این استراتژی بهره بگیرید. نکته مهم این است که ابتدا دانش و مهارت خود را تقویت کنید و سپس اقدام به معامله نمایید. همچنین هیچ گاه نباید با سرمایه حیاتی و ضروری زندگی خود معامله کنید. سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی مربوط به سرمایه مازاد شماست. توجه داشته باشید که هیچ پلتفرمی دربرابر سود و زیان شما مسئول نیست و این مطالب، صرفاً جهت افزایش اطلاعات و آگاهی مخاطبین نوشته شده است.